Akcja "burza" - powstanie warszawskie
Akcja "Burza" – akcja wojskowa zorganizowana i podjęta przez oddziały zbrojne Armii Krajowej przeciw wojskom niemieckim, w końcowej fazie okupacji niemieckiej, bezpośrednio przed wkroczeniem wojsk radzieckich, prowadzona na terenach II Rzeczypospolitej.
Formy- Były one uzależnione od stanu i położenia oddziałów niemieckich i obejmowały:
• powstanie zbrojne
• wzmożoną akcję dywersyjną
Ze względu na zerwane w 1943 stosunki dyplomatyczne między Rządem Polskim na Uchodźstwie a ZSRR, akcja "Burza" miała być prowadzona niezależnie od Armii Czerwonej.
Miejsce- Terytorium Państwa Polskiego w granicach sprzed 1939 w miarę wycofywania się Niemców przed wojskami ZSRR. Początkowo wyłączono z akcji duże miasta w celu oszczędzenia ich mieszkańców i zabudowy, jednak od lipca 1944 dowódca AK gen. Tadeusz Bór-Komorowski rozkazał żołnierzom AK zajmowanie również dużych miast.
Cel- Uświadomienia władzom radzieckim, że na wyzwolonych z okupacji niemieckiej terenach polskich w granicach z 1939 gospodarzami są Polacy.
Czas- Od 4 stycznia 1944, kiedy wojska radzieckie przekroczyły na Wołyniu granicę polsko-radziecką z 1939, do 1945.
Przebieg operacji:
1944
1. Akcja Burza na Wołyniu - 15 stycznia - 21 kwietnia - 21 maja
2. Akcja Burza na Podolu - 7 marca - kwiecień
3. Akcja Burza w okręgu wileńskim i nowogródzkim - 1 lipca - 13 lipca
4. Akcja Burza w Wilnie (Operacja Ostra Brama) - 7 lipca - 13 lipca
5. Akcja Burza w okręgu białostockim - 14 lipca - 20 sierpnia
6. Akcja Burza w okręgu poleskim - 15 lipca - 30 lipca
7. Akcja Burza w podokręgach tarnopolskim, stanisławowskim i lwowskim - 16 lipca - 26 lipca
8. Akcja Burza we Lwowie - 22 lipca - 27 lipca
9. Akcja Burza w okręgu lubelskim - 20 lipca - 29 lipca
10. Akcja Burza w okręgu krakowskim - 23 lipca - 30 sierpnia
11. Akcja Burza w obszarze warszawskim - 26 lipca - 2 października
12. Powstanie warszawskie - 1 sierpnia - 2 października
13. Akcja Burza w okręgu kielecko-radomskim - 1 sierpnia - 6 października
14. Akcja Burza w okręgu łódzkim - 14 sierpnia - 26 listopada
15. Akcja Burza w okręgu krakowskim - 21 września - 21 listopada
1945
W styczniu 1945 działania zbrojne w ramach Akcji "Burza" prowadzone były przez okręgi: krakowski, śląski, kielecki i poznański. Pewne elementy działań przeprowadzono także na Mazowszu oraz w okręgu pomorskim.
bpi