Charakterystyka czasów saskich

Czasy saskie zapoczątkował władca Saksonii, który w 1697 roku został koronowany na króla Polski jako August II. Rzeczpospolita zawarła unię personalną z Saksonią, której armia liczyła 30 tysięcy żołnierzy, a ludność państwa w większości wyznawała luteranizm. Sam August, chcąc zjednać sobie Polaków, przeszedł na katolicyzm.
August II był niewątpliwe bardzo utalentowanym i energicznym politykiem, lecz prowadził politykę wzmocnienia swojej rodziny, kosztem Polski. Władca dążył również zmiany Inflant i Estonii w dziedziczną posiadłość swej dynastii. Porozumiał się w tym celu z Rosją i Danią przeciw Szwecji, co wciągnęło Polskę w długotrwałą i wyniszczającą wojnę północną ( 1700 ? 1721 ). August II liczył na wprowadzenie rządów absolutnych w Rzeczpospolitej. W lipcu 1704 roku grupa przeciwników Augusta II pod militarną presją Szwedów, obrała królem wojewodę poznańskiego Stanisława Leszczyńskiego. August II pragnąc powrócić na tron, uzależnił się od cara, a Stanisław Leszczyński przyznał Szwedom przywileje, których spełnienie odebrałoby państwu niepodległość. W 1709 roku Rosja zadała Szwecji klęskę w Stepach Ukraiński, August II zaś odzyskał tron.
W spór pomiędzy królem, a szlachtą wmieszał się Piotr I, który odegrał decydującą rolę podczas ?sejmu niemego? w 1717 roku. Sejm ów, by uniemożliwić królowi rządy absolutne , nakazał wyprowadzenie oddziałów saskich za granicę i ograniczył liczbę wojsk Rzeczpospolitej od 24 tysięcy. Posłowie ?sejmu niemego? wprowadzili jednak pewne reformy: uchwalili np. pierwszy podatek na wojsko.
W 1732 roku pomiędzy Austrią, Rosją i Prusami został podpisany traktat ? trzech czarnych orłów?, zwany również traktatem Loewenwolda (od nazwiska dyplomaty rosyjskiego, który był jego twórcą). Na celu miał niedopuszczenie do sukcesji na tron polski Stanisława Leszczyńskiego oraz syna Augusta Mocnego, gdyż zależało im na tym, aby Polska rządzona była przez słabego i nieudolnego króla.
Wybór Leszczyńskiego zaniepokoił Rosję i Austrię. Wojska rosyjskie i saskie wkroczyły w październiku 1733 do Polski i pod ich presją wybrano nowego króla, Augusta III. Rozpoczęła się wojna o sukcesję polską. Leszczyński bronił się jakiś czas w Gdańsku, po czym w chłopskim przebraniu uciekł za granicę.
Panowanie Augusta III przyniosło niemal stały paraliż sejmu, gdyż żaden sejm w czasie jego panowania nie doszedł do skutku. W polityce zagranicznej wiernie dotrzymywał przymierza z Rosją. Biedniały miasta, chłopi żyli w nędzy, a większość szlachty oddawała się obżarstwu i pijaństwu.
Za panowania obu Sasów odbyły się łącznie 34 sejmy. Tylko 10 z nich zakończyło się przyjęciem uchwał.
Dzięki długiemu okresowi pokoju wzrosła liczba ludności. Gospodarka kraju dźwigała się ze zniszczeń wojennych. Od lat 30 zaczęto odbudowywać sieć szkół parafialnych. W 1740 roku Stanisław Konarski założył Collegium Nobilium. Pojawiły się utwory publicystyczne. W czasach saskich rozpoczęli zatem działalność ludzie światli, a ich nowatorskie poglądy torowały drogę przyszłym reformom Rzeczpospolitej.