Katastrofy kolejowe i drogowe

Nieustanna rozbudowa dróg i różnorodność przewożonych niebezpiecznych ładunków, olbrzymia ilość przewożonych pasażerów zwiększają zagrożenie wystąpienia katastrofy i wypadku drogowego a także kolejowego. Wypadki te w równej mierze mogą dotknąć pasażerów jak i mieszkańców miejscowości w pobliżu szlaków kolejowych i dróg.
Powszechność motoryzacji nakłada na obywateli obowiązek znajomości podstawowych zasad i czynności do wykonywania w razie wystąpienia katastrofy drogowej lub wypadku.

Zabezpieczenie miejsca wypadku:
· Jeżeli nie ma zabitych lub rannych, uczestniczący w wypadku kierujący pojazdami samochodowymi, obowiązany jest niezwłocznie usunąć pojazd z miejsca wypadku, aby nie powodować zagrożenia lub tamowania ruchu drogowego.
· Jeżeli są ranni lub zabici należy zabezpieczyć miejsce wypadku poprzez włącznie świateł awaryjnych pojazdu, a w razie ich braku świateł pozycyjnych oraz ustawienie w odległości ok. 100 m za pojazdem ostrzegawczego trójkąta odblaskowego.
Zabezpieczenie ofiar wypadku:
· Działania techniczne: zatrzymać pracujący silnik samochodu, odłączyć akumulator, zabezpieczyć pojazd przez ewentualnym zsunięciem się (ze skarpy, do rowu itd.).
Wydobycie ofiar z pojazdu: Otwieramy drzwi pojazdu, w przypadku zakleszczenia posługując się łomem lub łyżką do opon. Jeżeli drzwi nie da się otworzyć wyjmujemy przednią lub tylną szybę usuwając uszczelkę przy pomocy wkrętaka. Nie należy wybijać


· szyby ze względu na możliwość pokaleczenia poszkodowanych. Jeżeli pojazd leży na boku lub na dachu wydobywamy poszkodowanych nie odwracając go na koła.
W razie dużych zniekształceń pojazdu nie wolno siłą wyciągać poszkodowanych przed przybyciem pomocy technicznej (straż pożarna).

Prawie zawsze w wypadkach drogowych, w których są ranni i zabici, poszkodowanych ratują uczestniczący w tych wypadkach użytkownicy dróg.
Stąd też, to przede wszystkim użytkownicy dróg, na ogół nie posiadający profesjonalnego wykształcenia medycznego, powinni wiedzieć, jakie należy podjąć działania w sytuacji konkretnego wypadku drogowego, czego nie wolno robić, aby nie utrudnić dalszej akcji ratowniczej i nie pogorszyć istniejącego stanu ofiar wypadku. Aby w następnej chwili z ratujących nie stać się ratowanymi, pierwszorzędną czynnością jest natychmiastowe zabezpieczenia miejsca wypadku zgodnie z przepisami ruchu drogowego. Po uzyskaniu informacji co do ilości ofiar i ich stanu zawiadamiamy pogotowie ratunkowe straż pożarną i policję. Udzielamy pierwszej przedlekarskiej pomocy medycznej poszkodowanym


W okresie od stycznia do grudnia 2000 roku odnotowano 57331 wypadków drogowych. W porównaniu z rokiem 1999 kiedy to wydarzyło się 55106 wypadków, liczba ta wzrosła o 2225 (4,0%). Zwiększyła się również liczba osób które zostały ranne w tych wypadkach z 68449 w 1999 roku do 71638 w roku 2000, wzrost o 4,6%. Spadła natomiast liczba osób, które w wyniku wypadków drogowych poniosły śmierć. W roku 2000 zginęły 6294 osoby, co w porównaniu z rokiem 1999 stanowi spadek o 436 (6,5%)

Rytm wypadków drogowych w 2000 roku.
W 2000 r. najwięcej wypadków miało miejsce w maju, sierpniu, wrześniu i październiku. W każdym z tych miesięcy liczba wypadków drogowych przekroczyła 9% ogółu. Duża liczba wypadków w miesiącach letnich oraz jesiennych jest zjawiskiem obserwowanym od kilku lat. Dokonując podziału wypadków drogowych na poszczególne dni tygodnia, najwięcej wypadków oraz największą liczbę osób zabitych i rannych odnotowano pod koniec tygodnia, tj. w piątki (16,5% ogółu) i soboty (15,2% ogółu). Zjawisko wydaje się mieć ścisły związek ze znacznym zwiększeniem się natężenia ruchu w tych dniach. Zarówno w 2000 jak i w 1999r., największe nasilenie wypadków wystąpiło w godzinach 16 - 19, a szczególnie między godz. 17 -18, czyli w okresie bardzo dużego natężenia ruchu w związku z powrotami z pracy. Między godz. 16 - 19 najwięcej osób zostało rannych. Najwięcej osób zginęło w przedziale czasowym między godz. 17 - 21. Najmniej wypadków odnotowano w godzinach 24 - 1 w nocy, a także między godz. 2 - 5. W tych samych godzinach również najmniej osób zostało rannych oraz najmniej poniosło śmierć
Wypadki drogowe i ich skutki w rozbiciu na poszczególne miesiące, oraz porównanie z rokiem 1999.

Rodzaje wypadków.
Najczęstszym rodzajem wypadku było zderzenie się pojazdów w ruchu, w 2000 roku takich zdarzeń zaistniało 23.451, co stanowi 42,6% wszystkich wypadków. Zdarzenia te pociągnęły za sobą również najwięcej ofiar, w ich wyniku śmierć poniosło 2.585 osób (38,3% ogółu zabitych) a 33.594 (49 % wszystkich) zostało rannych.

Sprawcy wypadków drogowych. Kierujący pojazdami.
W 2000 roku większość wypadków spowodowali kierujący pojazdami, byli oni sprawcami 44835 wypadków (co daje 78,3% ogółu), w wyniku tych zdarzeń śmierć poniosło 4650 osób a 59970 zostało rannych. Głównymi przyczynami wypadków było: niedostosowanie prędkości do warunków ruchu (12471 wypadków), nieprzestrzeganie pierwszeństwa przejazdu (10448 wypadków), a także nieprawidłowe wykonywanie takich manewrów jak: wyprzedzanie, omijanie, wymijanie (5452 wypadki).

Sprawcy wypadków. Piesi.
Kolejną grupą sprawców wypadków drogowych są piesi. W 2000 roku spowodowali oni 10776 wypadków, wynikiem tych zdarzeń była śmierć 1315 osób i rany odniesione przez 9822 uczestników ruchu. Podkreślić należy, iż ponad połowa (51,3%) wypadków z udziałem pieszych spowodowanych było ich niewłaściwym zachowaniem.

Najczęstszą przyczyną było nieostrożne wejście na jezdnię - 6199 wypadki, (tj. ok.57% wszystkich zdarzeń spowodowanych przez pieszych), następnie nieprawidłowe przekraczanie jezdni - 1334 wypadki oraz przekraczanie jezdni w miejscu niedozwolonym - 845 wypadków. W większości ofiarami śmiertelnymi w tego typu wypadkach są właśnie piesi.
Główne przyczyny wypadków spowodowanych przez pieszych.

Wypadki z winy pasażera

Najmniej liczną grupą sprawców wypadków są pasażerowie. Od stycznia do grudnia 2000 roku spowodowali oni 144 wypadki, pociągnęły one za sobą 25 ofiar śmiertelnych i rany odniesione przez 127 osób. Wśród kategoryzowanych rodzajów najczęstszym jest wypadnięcie pasażera a główną przyczyną - jego nietrzeźwość.

Wypadki z powodu niesprawności technicznej pojazdu
Od kilku lat liczba wypadków, w których za główną przyczynę których uznano zły stan techniczny utrzymuje się na stosunkowo niskim poziomie. W 1999 roku zaistniało 27 takich wypadków, w roku 2000 – 28, śmierć w ich wyniku poniosły 3 osoby, a 83 odniosły obrażenia ciała.
Nietrzeźwi sprawcy wypadków drogowych.
Elementem który w dalszym ciągu ma ogromny wpływ na bezpieczeństwo na drogach jest alkohol. Nietrzeźwi uczestnicy ruchu spowodowali w okresie od stycznia do grudnia 2000 roku 8012 wypadków. Najliczniejszą grupę nietrzeźwych sprawców wypadków stanowią kierowcy. W odniesieniu do ogólnej liczby wypadków spowodowanych przez kierujących pojazdami w analizowanym okresie, nietrzeźwi stanowili 11,7%.

Tabela przedstawia liczbę wypadków i ich skutki spowodowanych przez nietrzeźwych uczestników ruchu.
Udział cudzoziemców w wypadkach drogowych.
W 2000 roku cudzoziemcy uczestniczyli w 1981 wypadkach drogowych, śmierć w nich poniosło 419 osób, a 3069 zostało rannych. Przyczynili się oni do powstania 1122 wypadków drogowych, co stanowi ok. 2% wszystkich wypadków zaistniałych w 2000 roku w Polsce.
Najliczniejszą grupą sprawców - obywateli innych państw, byli kierujących pojazdami. Spowodowali oni w 2000 roku 1009 wypadków drogowych, tj. 89,9% wszystkich wypadków zawinionych przez cudzoziemców.
Ponadto do jednostek policji zgłoszono 335.717 kolizji drogowych, pociągających za sobą wyłącznie straty materialne. W porównaniu z rokiem 1999, kiedy to odnotowano 313.073 kolizji wystąpił wzrost ich liczby o 7,23%.
ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z ROZWOJEM CYWILIZACYJNYM I DZIAŁALNOŚCIĄ CZŁOWIEKA

ZAGROŻENIA KOMUNIKACYJNE
Wichury i inne silne wiatry mogą spowodować lokalne utrudnienia w przejezdności dróg oraz uszkodzenia napowietrznych linii energetycznych i telefonicznych. Miejscowe zagrożenia mogą stanowić linie energetyczne wysokich napięć 110 KV i 220 KV.

Obfite i długotrwałe opady śniegu w połączeniu z innymi zjawiskami atmosferycznymi (wiatr, niskie temperatury) mogą spowodować duże utrudnienia komunikacyjne. Na terenie województwa specjalnego nadzoru i utrzymania przejezdności wymagają główne (magistrale i linie I-wszo rzędne). Ponadto specjalnego nadzoru wymaga 19 węzłów kolejowych - Bydgoszcz Gł., Bydgoszcz Wschód, Inowrocław, Inowrocław Rąbinek, Nakło, Mogilno, Maksymilianowo, Laskowice, Toruń Gł., Grudziądz, Kowalewo Pomorskie, Jabłonowo Pomorskie, Brodnica, Rypin, Lipno, Włocławek, Chełmża, Unisław. W zakresie dróg kołowych, koniecznym jest utrzymanie przejezdności na drogach krajowych, wojewódzkich i ważniejszych drogach lokalnych.
Jeżeli jesteś świadkiem wypadku drogowego:

Zabezpiecz miejsce zdarzenia:
· „zasłoń” miejsce wypadku oraz osoby udzielające pomocy bryłą swojego pojazdu, który musi mieć włączone światła awaryjne i postojowe (w warunkach nocnych konieczne są światła mijania, które oświetlą miejsce wypadku),
· w przepisowej odległości ustaw trójkąty ostrzgawcze (własne lub pozyskane z pojazdów poszkodowanych),
· wykorzystaj światło ostrzegawcze latarki podręcznej,
· jeśli w wypadku nie było osób poszkodowanych usuń z jezdni uszkodzone pojazdy, aby nie były przyczyną kolejnego wypadku,
· przy pomocy telefonu komórkowego lub radia CB wezwij służby ratownicze, policję
(połączenie z numerami alarmowymi 998, 997, 999, 112 jest bezpłatne),
· jeśli nie możesz spełnić powyższego warunku, spróbuj zatrymać inne pojazdy
(sam możesz nie być skuteczny w działaniu),
· jeśli nie masz szans na pomoc innych, nie trać czasu i zacznij działać sam, najważniejsze dla rannych bez pulsu i oddechu są pierwsze 4 minuty, ale udzielona pomoc musi być fachowa.
Nie rób tego jednak, jeśli nie umiesz zrobić tego prawidłowo, ponieważ możesz pogłębić urazy, a nawet
spowodować śmierć poszkodowanego.

PAMIĘTAJ !!!
Aby wszystkie czynności wykonywać z rozwagą, bez niepotrzebnych emocji i dodatkowych zniszczeń, do czasu aż przybędą specjalistyczne służby ratownicze. Pamiętaj, że ty również możesz się znaleźć w podobnej sytuacji.
Katastrofy kolejowe występują stosunkowo rzadko. Jednak olbrzymia ilośc pasażerów, wielkość i różnorodność przewożonych ładunków zwiększają skalę i rozmiar zagrożeń.
Do podstawowych zasad należy:
· powiadomienie służb ratowniczych (Straż Pożarna, Pogotowie Ratunkowe),
· udzielenie pomocy lżej poszkodowanym, gdy nie grozi pożar, wybuch lub inne zagrożenia,
· stosowanie się do poleceń służb ratowniczych, oddalić się jak najszybciej, gdy jest podejrzenie wycieku substancji niebezpiecznej, wybuchu,
· ostrzeganie innych przypadkowych świadków zdarzenia,
· jeśli byłeś uczestnikiem katastrofy nie opuszczaj miejsca zdarzenia bez przebadania przez lekarza
·

· . Polskie koleje należą do najbezpieczniejszych w Europie
Według danych Głównego Inspektora Bezpieczeństwa Ruchu Kolejowego PKP S.A., w 2000 roku na sieci PKP wydarzyło się mniej wypadków niż w roku poprzednim. Nadal jednak niepokój budzić musi duża niefrasobliwość kierowców pojazdów drogowych podczas korzystania z przejazdów kolejowych.
W 2000 roku na liniach PKP odnotowano 381 wypadków pociągowych, w których zginęło 50 osób, a 183 osoby odniosły rany. W roku 1999 było 430 takich wypadków. Zginęły wówczas 64 osoby, a 180 osób zostało rannych. Straty materialne, jakie PKP poniosły w 2000 roku z powodu wypadków, to 4,4 mln zł., podczas gdy w 1999 roku 8,5 mln zł.

Uwagę zwraca fakt, że aż 262 wypadki ze wspomnianych 381, zostały zawinione przez użytkowników dróg. O ile w jakiś sposób można wytłumaczyć brak należytej uwagi kierowców podczas korzystania z przejazdów niestrzeżonych, to w żaden sposób nie da się tego uczynić w odniesieniu do zachowania pewnej części kierowców na przejazdach strzeżonych. W 2000 roku na przejazdach kategorii "A", a więc przejazdach z rogatkami oraz sygnalizacją świetlną i dźwiękową, doszło do 14 wypadków, w których kierujący pojazdami drogowymi, wyłamując drągi rogatki, wjechali przed nadjeżdżający pociąg lub najechali na bok pociągu. Jednocześnie na przejazdach kategorii "B" to znaczy na przejazdach wyposażonych w samoczynną sygnalizację świetlną i dźwiękową oraz półrogatki, zanotowano 15 kolizji taboru kolejowego z pojazdami drogowymi. Dochodziło nawet do lekkomyślnego i brawurowego objeżdżania zamkniętych półrogatek! Statystyki wyspecjalizowanych, międzynarodowych organizacji jednoznacznie świadczą o tym, że pod względem bezpieczeństwa ruchu pociągów PKP od wielu już lat należą do najbardziej bezpiecznych kolei w Europie. Pomimo jednak tych pozytywnych dla PKP statystyk, i pomimo około jedenastoprocentowego spadku liczby wypadków w 2000 roku w stosunku do 1999 roku, ciągle jest ich za dużo. I będzie ich zbyt wiele tak długo, jak długo na torach kolejowych zginie chociażby jeden człowiek..

Najczęstszymi przyczynami śmierci w wypadkach komunikacyjnych są: bezdech, utrata krwi i wstrząs. Bezdech wymaga udrożnienia dróg oddechowych, co opisane jest wyżej, podobnie jak tamowanie krwotoków. O wstrząs można podejrzewać każdego uczestnika wypadku, stąd każdą ofiarę wypadku można traktować jako dotkniętą wstrząsem. Objawia się on wilgotnością, bladością i zimnością skóry. Człowiek będący w stanie wstrząsu sprawia wrażenie wyczerpanego, zachowuje się nielogicznie, na przykład wstaje i odchodzi. Z człowiekiem będącym w takim stanie należy rozmawiać, zapewnić mu spokój, odpoczynek i poczucie bezpieczeństwa. Należy ułożyć go płasko na kocu, unieść nogi wyżej od tułowia, aby zapewnić lepszy dopływ krwi do mózgu i serca, okryć kocem lub ubraniem. Ciężkie wypadki komunikacyjne należą do najniebezpieczniejszych ze wszystkich rodzajów wypadków. Może zdarzyć się na przykład, że wnętrzności poszkodowanego wyjdą na wierzch. W takim przypadku nie należy ich wkładać z powrotem, lecz jedynie nakryć gazą wyjałowioną. Wyciągając poszkodowanego z pojazdu, starajmy się trzymać jego głowę w osi ciała, podtrzymując ją między własnym barkiem a brodą. Po wyciągnięciu starajmy się zachować oś czaszka - pięty.