Matura ustna z J.Polskiego
ANTYK, BIBLIA
1. W czym tkwi istota tragizmu "Antygony" Sofoklesa?
2. Wybrane przykłady z mitologii inspiracją dla twórców różnych epok.
3. Motywy biblijne w znanych Ci utworach literatury polskiej.
ŚREDNIOWIECZE
4. Dokonaj klasyfikacji literatury średniowiecznej oraz omów jej cechy charakterystyczne.
5. Literatura wieków średnich o śmierci i ascezie.
6. "Bogurodzica" jako najstarsza pieśń ludowa.
7. Parenetyczna funkcja literatury sredniowiecznej.
ODRODZENIE
8. Na czym polega znaczenie twórczości M. Reja dla rozwoju literatury narodowej?
9. Scharakteryzuj wzór "szlachcica poczciwego" nakreślony przez M. Reja.
10. W jaki sposób Mikołaj Rej przedstawił społeczeństwo polskie XVI wieku w "Krótkiej rozprawie"?
11. Mikołaj Rej jako humanista.
12. Omów różnorodność refleksji i konstrukcji poetyckich we fraszkach Jana Kochanowskiego.
13. Filozofia życiowa zaprezentowana w "Pieśniach" J. Kochanowskiego.
14. "Treny Kochanowskiego jako utwór renesansowy.
15. "Odprawa posłów greckich" Jana Kochanowskiego utworem okolicznościowym czy pierwszym dramatem narodowym wyrosłym z analizy ówczesnych stosunków w Polsce?
16. Na podstawie "Żeńców" Szymona Szymonowica scharakteryzuj sielankę jako gatunek literacki.
17. Andrzeja Frycza Modrzewskiego propozycje "poprawy Rzeczypospolitej".
18. Omów cechy dramatu Szekspirowskiego wykazując różnice w stosunku do dramatu antycznego.
19. Scharakteryzuj pojęcia: odrodzenie, humanizm, reformacja.
20. W jaki sposób pisarze odrodzenia wyrażali swoją troskę o przyszłość ojczyzny?
21. Scharakteryzuj wzorce osobowe zaszyfrowane w literaturze renesansu.
22. Motywy przyrody i ich rola w literaturze renesansowej.
23. Jakie związki łączą odrodzenie z kulturą antyczną?
24. Odwołując się do konkretnych przykładów, scharakteryzuj gatunki uprawiane w literaturze renesansowej.
BAROK
25. Problemy społeczne i narodowe w twórczości Wacława Potockiego.
26. Jan Andrzej Morsztyn jako przedstawiciel baroku w literaturze
27. Wykaż cechy barokowe w twórczości wybranego poety tej epoki (Daniel Naborowski)
28. "Pamiętniki" J. Ch. Paska świadectwem obyczaju i dokumentem językowym epoki.
29. Dzięki jakim wartościom wyróżnia się pisarstwo W. Potockiego na tle literatury drugiej połowy XVII wieku?
30. W oparciu o wybrane przykłady wskaż różnice między liryką Jana Kochanowskiego i Jana Andrzeja Morsztyna.
OŚWIECENIE
31. Życie umysłowe i kulturalne w Polsce epoki oświecenia (teatr, czasopisma, szkolnictwo, malarstwo, mecenat króla)
32. Wyjaśnij, na czym polega uniwersalny charakter bajek Ignacego Krasickiego
33. Społeczeństwo polskie XVIII wieku w "Satyrach" J. Krasickiego.
34. Jak ten sam temat potraktował Jan Kochanowski we fraszce "O doktorze Hiszpanie", a jak Ignacy Krasicki w satyrze "Pijaństwo"?
35. W jaki sposób Ignacy Krasicki dopomógł swą "Monachomachią" w działalności Komisji Edukacji Narodowej? Określ rodowód i cechy gatunkowe poematu heroikomicznego.
36. Udowodnij, że Ignacy Krasicki swoją twórczość podporządkował dewizie: "bawiąc uczyć".
37. Jakich problemów dotyczy polemika między Podkomorzym a Starostą w "Powrocie posła" J. U. Niemcewicza?
38. Na przykładzie twórczości F. Karpińskiego omów sentymentalizm w literaturze polskiej.
39. Rola teatru narodowego w okresie oświecenia.
40. Scharakteryzuj i określ funkcje gatunków charakterystycznych dla literatury oświeceniowej.
41. Jakie propozycje reform zawarte zostały w publicystyce doby oświecenia?
42. Molier jako mistrz komedii.
ROMANTYZM
43. Wyjaśnij, na czym polegał przełomowy charakter "Ody do młodości" Adama Mickiewicza.
44. "Czucie i wiara" jako zasada romantycznego poznania. Ballada "Romantyczność" A. Mickiewicza manifestem poezji romantycznej.
45. Ludowy i romantyczny charakter ballad A. Mickiewicza.
46. Na czym polega nowatorstwo "Sonetów krymskich" A. Mickiewicza?
47. Ludowość i prawdy moralne w II części "Dziadów" A. Mickiewicza
48. W jakim stopniu słowa Mickiewicza "szczęścia w domu nie znalazł, bo go nie było w ojczyźnie" odnieść można do życia samego poety?
49. Obrazy martyrologii narodowej w III części "Dziadów" A. Mickiewicza.
50. Społeczeństwo polskie w III części "Dziadów" A. Mickiewicza.
51. Idea prometejska i mesjanistyczna w III części "Dziadów" A. Mickiewicza.
52. Scharakteryzuj "Dziady" jako dramat romantyczny.
53. Tradycje chwały wojennej i codzienności życia szlacheckiego w "Panu Tadeuszu" A. Mickiewicza.
54. Ewolucja etyczna Jacka Soplicy - bohatera "PanaTadeusza".
55. Udowodnij, że "Pan Tadeusz" jest romantyczną epopeją narodową.
56. Refleksje o własnej twórczości i zadaniach poety wobec narodu w utworach Juliusza Słowackiego: "Grób Agamemnona" i "Testament mój".
57. Omów lirykę osobistą i patriotyczną Juliusza Słowackiego.
58. Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że "Kordian" jest dojrzałym dramatem o niedojrzałym bohaterze?
59. "Polska Mesjaszem narodów" - "Polska Winkelriedem narodów". Porównaj stanowiska Mickiewicza i Słowackiego wobec walki o wolność.
60. Dramat rodzinny i społeczny w "Nie - Boskiej komedii" Zygmunta Krasińskiego.
61. Kult wielkich ludzi w poezji Cypriana Kamila Norwida.
62. Różnorodność tematyki i oryginalność poezji C. K. Norwida.
63. Sentymentalizm jako zapowiedź romantyzmu. Krytyka sentymentalizmu w "Ślubach panieńskich" Aleksandra Fredry.
64. Komizm i jego rodzaje. "Śluby panieńskie" A. Fredry jako komedia intrygi.
65. Gustaw - kochanek romantyczny i Gucio ze "Ślubów panieńskich" A. Fredry
66. Określ cechy gatunkowe dramatu romantycznego w oparciu o wybrany utwór.
67. Opisy przyrody i ich funkcje w wybranych utworach romantycznych
68. Motyw pielgrzyma w literaturze romantycznej.
69. Scharakteryzuj poglądy romantyków na rolę poezji i poety w życiu jednostki i narodu.
70. Jakie gatunki literackie były typowe dla literatury romantycznej?
POZYTYWIZM
71. Jak brzmiały główne hasła pozytywizmu i jakie odzwierciedlenie znalazły one w powieści E. Orzeszkowej - "Nad Niemnem"?
72. Dwór i zaścianek w powieści "Nad Niemnem" E. Orzeszkowej.
73. Dwie mogiły jako symbole określonych idei w "Nad Niemnem" E. Orzeszkowej.
74. Czy "Nad Niemnem" można nazwać powieściowym "Panem Tadeuszem"?
75. "Lalka" czy "Trzy pokolenia"? Który z tytułów uważasz za bardziej odpowiedni dla powieści B. Prusa?
76. Ocena arystokracji i mieszczaństwa w "Lalce" B. Prusa.
77. Stanisław Wokulski - romantyk czy pozytywista? Przyczyny klęski bohatera.
78. Dlaczego "Lalkę" B. Prusa można nazwać powieścią o straconych złudzeniach?
79. Uzasadnij, że "Trylogia" H. Sienkiewicza to utwór, który powstał "ku pokrzepieniu serc” Polaków.
80. Pierwowzory literackie postaci Andrzeja Kmicica z "Potopu" H. Sienkiewicza.
81. Jakie są - Twoim zdaniem - przyczyny poczytności "Trylogii" H. Sienkiewicza?
82. Omów dwa spojrzenia na przeszłość narodową: w „Grobie Agamemnona” J. Słowackiego i w „Potopie” H. Sienkiewicza.
83. Problematyka społeczna w prozie i poezji Marii Konopnickiej.
84. „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka - manifesty dwu pokoleń młodzieży polskiej.
85. Bohater romantyczny i bohater pozytywistyczny - próba porównania.
MŁODA POLSKA
86. Różne postawy człowieka wobec życia w wierszach poetów młodopolskich: "Koniec wieku XIX" i "Kowal".
87. "Z chałupy" J. Kasprowicza i "Kartoflisko" L. Staffa - dwa sposoby wprowadzenia niskiego tematu do sonetu.
88. Koncepcja życia szczęśliwego w poezji Leopolda Staffa.
89. Wizyjność i symbolika w hymnach Jana Kasprowicza: "Dies irae", "Święty Boże".
90. Udowodnij, że "Krzak dzikiej róży" J. Kasprowicza i "Deszcz jesienny" L. Staffa to utwory symboliczne.
91. Tatry w poezji młodopolskiej.
92. Nastroje dekadenckie w poezji młodopolskiej.
93. Na wybranych przykładach omów cechy liryki młodopolskiej.
94. Sąd nad społeczeństwem polskim w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego.
95. Uzasadnij ukazanie się w "Weselu" Stanisława Wyspiańskiego widm postaci historycznych tym, a nie innym osobom.
96. W jaki sposób Wyspiański przedstawił w "Weselu" inteligencję i lud?
97. Udowodnij, że "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego uznać można za realizację jego koncepcji "teatru ogromnego".
98. Zbyszko Dulski - kołtun czy młody zbuntowany? Jak interpretujesz podtytuł "Moralności pani Dulskiej"?
99. Rodowód pojęcia "dulszczyzna" - jak rozumiesz i oceniasz taką postawę człowieka?
100.Zaprezentuj interpretację wybranego opowiadania Stefana Żeromskiego.
101.Jakie powiązania z Grottgerem i Konopnicką odnajdujesz w opowiadaniu Stefana Żeromskiego "Rozdziobią nas kruki, wrony..."?
102. Jakie refleksje budzi w Tobie postawa doktora Judyma?
103.Wyjaśnij sens tytułu powieści Stefana Żeromskiego - "Ludzie bezdomni".
104. "Ludzie bezdomni" Stefana Żeromskiego jako powieść modernistyczna.
105. Bohaterowie Mickiewicza i Żeromskiego, którzy odrzucają własne szczęście na rzecz narodu.
106. Wyjaśnij, dlaczego powieść "Chłopi" Władysława Reymonta uznana została za epos chłopski.
107. Jakie wartości poznawcze i artystyczne posiada powieść "Chłopi" Wł. St. Reymonta?
108. Przeprowadź charakterystykę porównawczą Hanki i Jagny z "Chłopów" Reymonta.
109. Konflikty ludzkie w "Chłopach" Wł. St. Reymonta.
MIĘDZYWOJNIE
110. Świat poetycki Bolesława Leśmiana.
111. Poglądy Juliana Tuwima w utworze „Do prostego człowieka”.
112. Afirmacja codzienności w poezji XX - lecia międzywojennego.
113. Funkcja mitu „szklanych domów” w „Przedwiośniu” St. Żeromskiego.
114. „Przedwiośnie” St. Żeromskiego jako powieść: oskarżenie, ostrzeżenie, zapytanie.
117. Wizja rewolucji w „Nie - Boskiej komedii” Zygmunta Krasińskiego i w„Przedwiośniu” Stefana Żeromskiego.
118. Echa romantyzmu i pozytywizmu w utworach Stefana Żeromskiego.
119. Jakich argumentów należy użyć dla obrony lub oskarżenia Zenona Ziembiewicza? („Granica” Z. Nałkowskiej).
120. Jakie uzasadnienie filozoficzne mają w „Granicy” różne opinie o głównym bohaterze powieści? O jakich jeszcze granicach jest mowa w utworze?
121. Gombrowiczowska zabawa słowem. Jak rozumiesz symbolikę wyrazów: pupa, gęba? Uzasadnij, że „Ferdydurke” jest powieścią awangardową.
122. Czy forma jest niebezpiecznym rodzajem zniewolenia człowieka? Uzasadnij swoje stanowisko odwołując się do utworu Gombrowicza „Ferdydurke”.
123. Katastroficzna wizja przyszłości swiata w „Szewcach” S. I. Witkiewicza.
124. Cechy dramatu awangardowego na przykładzie „Szewców” S. I. Witkiewicza.
125. Poezja Marii Pawlikowskiej - Jasnorzewskiej to „absolutny słuch kobiecości” (opinia T. Kwiatkowskiego). Rozwiń i uzasadnij to stwierdzenie.
126. Człowiek w swiecie absurdu. Jaki stosunek do swiata ma bohater „Procesu” Franza Kafki?
LITERATURA WSPÓŁCZESNA
127. Losy młodego pokolenia w czasie II wojny swiatowej i ich poetycki wyraz w wierszach Krzysztofa K. Baczyńskiego.
128. Historia w wybranych utworach literackich różnych epok i w wierszach K. K. Baczyńskiego.
129. Czesław Miłosz - Proteusz poezji polskiej.
130. Czesław Miłosz a koniecznosć obrony podstawowych wartosci moralnych.
131. Rozwiń i uzasadnij stwierdzenie Wisławy Szymborskiej: „Jest taki swiat, nad którym los sprawuję niezależny” („Radosć pisania”).
133. Jak odbierasz przesłanie wiersza Zbigniewa Herberta „Apollo i Marsjasz”?
134. Hektor i Roland - najwyższe autorytety moralne pana Cogito. Czy twoje także?
135. Hydry wojny i hydry cywilizacji w poezji Tadeusza Różewicza.
136. Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że Tadeusz Różewicz jest poetą, który nie pisze o miłosci?
137. Stanisław Barańczak - wzór współczesnego humanisty.
138. Jakie problemy Twoje i Twojego pokolenia odnajdujesz w „Tangu” Sławomira Mrożka?
139. Nawiązania i aluzje literackie w „Tangu” Sławomira Mrożka.140. „Kartoteka” Tadeusza Różewicza wyrazem nowej koncepcji dramatu.
141. Heroiczne tworzenie siebie w swiecie grozy i absurdu trescią „Dżumy” - powiesci parabolicznej Alberta Camusa.
142. Tadeusz Borowski - kochanek zawiedziony w miłosci do swiata i ludzi. Spróbuj uzasadnić to stwierdzenie.
143. Sposoby upadlania człowieka w sowieckich obozach w swietle książki Gustawa Herlinga - Grudzińskiego „Inny świat”.
144. Twórczosć Marka Hłaski - wyrazem pokoleniowej reakcji na stalinizm i pozornosć październikowej odwilży
Komplet pytań wraz z odpowiedziami z jezyka polskiego na mature ustna dostepny w załączniku!