Rewolucja Francuska, Przyczyny rewolucji,

„Człowiek rodzi się wolny, ale wszędzie żyje w okowach”

Myśli podobne do tej rozważane przez myślicieli w Europie w ciągu XVIII w. To było interesujące - i jakżeż bezpieczne - dyskutować o przekształcaniu społeczeństwa. Ale rewolucja francuska z 1789r. Pokazała, co może się wydarzyć, gdy radykalne pomysły zostają wprowadzone w życie.



Rewolucje francuską można podzielić na następujące okresy:
- okres od czerwca 1789 do września 1791 - okres tworzenia się monarchii konstytucyjnej (czas Konstytuanty)
- okres od września 1791 do sierpnia 1792 - okres funkcjonowania m. konstytucyjnej (okres legislatywy)
- okres od września 1792 do lipca 1794 - okres kształtowania się republiki i dyktatury Jakobinów (czas Konwentu)
- okres od lipca 1794 do końca 1975 - okres rządów termidoriańskich.




Przyczyny rewolucji




- Rządy absolutne Ludwika XIV, który mawiał „państwo, to ja”.

- Podział społeczeństwa na stany:
I duchowieństwo
II szlachta
III chłopi, mieszczanie (burżuazja),
- Największe przywileje posiadał stan I i II (ok.1%) stan III pracował na ich potrzeby

- Stan III udzielał królowi pożyczek, których bardzo często nie odzyskiwali

- Wystawne życie Ludwika XVI i jego żony (14 lipca-zburzenie Bastylii)

- Ciężkie położenie chłopów: musieli płacić- bardzo wysokie opłaty za korzystanie z młyna, pola i mostów pańskich
Bardzo wysokie podatki ściągane na rzecz króla i kleru

- Król skutecznie utrudnia burżuazji rozwój handlu i przemysłu poprzez np. płacenie wysokiego cła za wjazd do miasta

- Burżuazje chce obalić- rządy absolutne i przejąć- władzę w swoje ręce.

- 5 maja - zwołanie stanów Generalnych

- 17 czerwca - zebranie się posłów w sali do nogi
Rządy Jakobinów

- Wiosną 1793 rządzą 14 m-cy




Kto zyskal, kto stracil na rewolucji francuskiej


Chłopi - zniesiono wszystkie powinności względem klas wyższych, chłopi mogli nabywać ziemię ze skonfiskowanych majątków. Przed synami otwarły się wielkie możliwości kariery poprzez armię.

Mieszczaństwo - klasy posiadające uzyskały wpływ na politykę rządu. Własność była prawem nienaruszalnym i świętym. Poważne kręgi burżuazji francuskiej bogaciły się na wojnie jako producenci i dostawcy dla armii.

Burżuazja - też skorzystała na wykupieniu majątków kościelnych. Również burżuazja korzystała na wyeliminowaniu z rynku francuskiego towarów angielskich
Do burżuazji zaliczamy: bankierów, kupców, fabrykantów, dostawców armii. Można też zaliczyć wyższych urzędników władzy państwowej.

Drobnomieszczaństwo - (sklepikarze, rzemieślnicy, francuskie praczki)
Wpływ na władze miejskie, szczególnie na Komunę miasta Paryża.

Klasy pracujące - dostęp do oświaty, prawo do pracy, opieki społecznej, ustalenie cen maksymalnych (tylko w okresie dyktatury Jakobinów).



Jak to w koncu było ?


20 czerwca 1789 roku zbuntowane Stany Generalne, złożyły przysięgę i puściły w ruch rewolucyjną machinę we Francji. Ostatni tydzień kwietnia 1789 roku przyniósł śmierć ulicom Paryża. Wyjątkowo mroźna zima jeszcze zaostrzyła problemy wywołane bankructwem rządu. Wzrostem cen i niedostatkiem pracy. W uboższych dzielnicach zapanował głód. Kiedy pewien francuski, zamożny fabrykant ośmielił się publicznie oświadczyć, że jego robotnicy świetnie mogą się wyżywić z dniówki wynoszącej 30 sous, jaką im dotychczas wypłacał, tłum otoczył jego domu. Pierwszego dnia głodni ludzie zdemolowali kilka budynków , wznosząc okrzyki " Niech żyje stan trzeci! "


We Francji - podobnie jak 149 lat wcześniej w Anglii - powszechny kryzys doszedł do szczytu w chwili, w której zbankrutowany król wezwał na pomoc od dawna zaniedbywany parlament. Wszyscy uważali, że ulga finansowa dla rządu królewskiego może nastąpić jako rekompensata krzywd. Wobec tego na mocy wcześniejszego porozumienia wszystkie delegacje wybrane przez prowincje i miasta przybyły na zgromadzenie Stanów Generalnych uzbrojone w " księgi skarg i zażaleń". Raz zwołane Stany Generalne okazały się niemożliwe do opanowania. Każde z trzech stanów - duchowieństwo, szlachta i stan trzeci miały się zebrać i obradować według porządku ustalonego przez królewskich menadżerów. 17 czerwca stan trzeci, zaprosiwszy uprzednio pozostałe dwa stany do połączonych obrad, złamał obowiązujące reguły i obwołał się wspólnym Zgromadzeniem Narodowym, które po pewnym czasie przekształciło się w Konstytuantę i podjęło prace nad konstytucją. Obrady Konstytuanty toczyły się w atmosferze ostrego konfliktu z królem i częścią rządzącej arystokracji przeciwnej reformom. 11 lipca zdymisjonowano popularnego ministra finansów J.Neckera uważanego za symbol dążeń reformatorskich. Paryż wybuchł. Rewolucyjny sztab główny zebrał się w Palais Royal. 14 lipca zdobyto Bastylię. Od tego czasu rewolucja nabrała własnej siły rozpędu, której rytm dyktowały kolejne przypływy nie kontrolowanych wydarzeń. Przeszła trzy główne stadia.


Trudna sytuacja wewnętrzna i zewnętrzna Francji, prześladowanie Kościoła, spisek racjonalistyczny ( popierający monarchie) szlachty, wybuch powstania w Wandei oraz lokalne rewolty sprzyjały narastaniu terroru państwowego. Wiosną 1793 władze przejęli jakobini rozpoczynając okres oficjalnego terroru i dyktatury. Terror uderzał w Kościół katolicki. Żyrondyści oskarżeni o brak skuteczności wobec zagrożeń republiki zostali skazani i straceni. Nienawiść do władzy i strach aby nie stać się kolejnymi ofiarami doprowadziły również do obalenia jakobinów 27.VII.1794 roku. Terror osiągnął apogeum w wojnie domowej 1793-1794. W imię haseł rewolucji, jakobini rozprawiali się ze swoimi przeciwnikami, a szczególnie okrutnie pacyfikowano Wandeę.

Rewolucja zaczęła pożerać swoje własne dzieci. Terror szalał, pochłaniając rosnące bezustannie liczby ofiar. W listopadzie 1794 roku, dzięki kolejnej konstytucji i kolejnemu dwuizbowemu Zgromadzeniu, wyłoniono pięcioosobowy Dyrektoriat mający sprawować władzę wykonawczą. Następnie miał miejsce udział wojska w nadzorowaniu łuku społecznego oraz pomyślny przebieg wojny, a w szczególności włoska kapani Napoleona Bonapartego umożliwiająca zakończenie wojny z I koalicją ( w późniejszym okresie Napoleon próbował opanować brytyjskie drogi morskie , co mu się udało i tym samym doprowadził do zawiązania II koalicji 1798-1802; wynikiem tego była kapitulacja Austrii w 1801 roku oraz kompromisowy pokój z Wielką Brytanią w 1802) . Gdy w 1798 roku na Francję uderzyły wojska II koalicji, armia francuska poniosła ogromne straty, w kraju zaś panował chaos, generał Bonaparte wykorzystał niepowodzenia dyrektoriatu. 9.XI.1799 dokonał zamachu stanu początkowo jako pierwszy konsul, później koronował się na cesarza.

Rewolucja francuska wtrąciła Europę w najgłębszy i najdłuższy kryzys, jaki kiedykolwiek miał się stać jej udziałem. Powstały za jej przyczyną zamęt, wojny oraz niepokoje wywołane innowacjami pochłonęły czas życia całego pokolenia. Z paryskiego epicentrum szły fale wstrzasowe, któer docierały do najdalszych zakątków kontynentu. Od wybrzeży Portugalii po obszary lezące w głębi Rosji, od Skandynawii po Włochy za falą wstrzasu szli żołnierze w jaskrawych mundurach, z niebiesko-biało-czerwonymi kokardami na czapkach z hasłem " Wolność, Równość ,Braterstwo" na ustach. Jeden z uczestników debat dotyczących rewolucji francuskiej pisze o niej : " Rewolucja francuska - jest ukoronowaniem długiego procesu ewolucji społecznej i gospodarczej, która uczynia z burżuazji panią świata". Natomiast Cobban konkludował: " ... była to rewolucja zakończona sukcesem".