Mikołaj Kopernik

Ród Koperników wywodził się ze Śląska. Dziadek przyszłego wielkiego astronoma był kupcem i mieszkał w Krakowie. Taki sam zawód wykonywał ojciec Kopernika, Mikołaj. Rodzina Kopernika była zamożna. Po latach spędzonych w Krakowie, kupiec Mikołaj postanowił przenieść się do Torunia. Tam właśnie 19 lutego 1473 r. urodził się jego najsławniejszy syn, także Mikołaj. Matką Kopernika była Barbara z rodziny Watzenrode. Miał brata Andrzeja i dwie siostry Barbarę i Katarzynę. Beztroskie dzieciństwo małego Mikołaja przerwała śmierć ojca. Miał wtedy tylko 10 lat. Opiekę nad nim i całą jego rodziną przejął brat matki, biskup warmiński Łukasz Watzenrode. Wuj był bardzo wykształcony. Studiował w Krakowie i na uniwersytetach włoskich. Był także jednym z tych, którzy do Polski przynosili nowe poglądy, jakie powstały we Włoszech. Tam bowiem rozwijał się już renesans, a razem z nim odkrywanie wiedzy, jaką pozostawili po sobie wielcy uczeni greccy i rzymscy działający w starożytności. Teraz na nowo zaczęto ich czytać i obalać dotąd uznawane poglądy. Zaczynał się czas nowych odkryć naukowych. Łukasz Watzenrode, widząc zapał Mikołaja do nauki, postanowił, że chłopak musi studiować, a w przyszłości zostanie duchownym. W 1491 r. osiemnastoletni Mikołaj wyjechał razem z bratem Andrzejem na studia do Akademii Krakowskiej. Podróż konno trwała około dwóch tygodni. Młodzieniec wiedział, że warto podjąć trudy wyprawy, ale nie spodziewał się, iż będzie to przełomowy moment w jego życiu ? początek przygody z nauką. Studiował na Wydziale Sztuk Wyzwolonych, słuchając wykładów takich sław doby humanizmu, jak matematyk i astronom z Brudzewa, poeta Konrad Celtes czy pisarz polityczny Kallimach. Tam po raz pierwszy zaczął zastanawiać się nad tym, jak budowany jest wszechświat i jakie miejsce zajmuje w nim Ziemia. Zamożny wuj nie żałował pieniędzy na naukę zdolnego siostrzeńca. W 1496 r. na prawie 7 lat Mikołaj wyjechał do Włoch ? głównego ośrodka nauki i kultury w okresie renesansu. Tam uczył się prawa. Poznawał tajniki medycyny, ale przede wszystkim poszerzał swą wiedzę astronomiczną. Słuchał wykładów doskonałych profesorów w Bolonii, Padwie i Ferrarze. Włoskie uczelnie były wtedy najlepszymi szkołami w Europie. Każdy kto chciał zapoznać się z najnowszymi odkryciami naukowymi i kogo było stać na opłacenie wysokich kosztów nauki, przyjeżdżał do Włoch. Mikołaj wiele się tam nauczył. Prowadził między innymi własne obserwacje astronomiczne. Czytał starożytne prace z astronomii i porównywał je z dziełami współczesnych mu astronomów. Zgłębiał także wiedzę matematyczną, medyczną. Uczył się też prawa i greki. Do tego stopnia rozmiłował się w języku starożytnych Ateńczyków, że po latach dokonał głośnego przekładu ?Listów? Teofilakta Symokatty na łacinę, które wydał w Krakowie w 1509 r. W 1504 r. M. Kopernik wrócił po wieloletnich wojażach do Polski. Miał do spłacenia dług wdzięczności wobec wuja, biskupa warmińskiego Łukasza Watzenrode, współpracownika prymasa i doradcy królów. Pomagał młodzieńcowi finansowo w czasach studenckich. Mikołaj Kopernik został więc kanonikiem i jego lekarzem przybocznym (kapituła przyznała mu 15 grzywien rocznie za opiekę nad zdrowiem hierarchy) a także sekretarzem, doradcą oraz powiernikiem. Jednak kiedy w ostatnich latach stosunki z wujem się zaczęły się psuć wyprowadził się od niego z Lidzbarka Warmińskiego i zamieszkał we Fromborku. Tam z trudem znajdował czas na przyjemności(np. prowadzenie badań astronomicznych), musiał bowiem zajmować się sprawami administracyjnymi zleconymi mu przez kapitułę. Kontrolował finanse, jeździł w teren na inspekcje, i redagował pisma do królami zakonu krzyżackiego oraz nadzorował piekarnię, browar, młyny i rozdział codziennych racji żywnościowych dla kanoników. Wówczas zapewne zrodziło się u niego zainteresowanie zagadnieniami ekonomicznymi, czego wynikiem był projekt reformy walutowej stworzony w 1517 roku. Dokładny opis tego pomysłu zawarł w traktacie ?Monetae cudendae ratio?. Mimo to obowiązki administracyjna musiały bardzo go męczyć, skoro na marginesie jednej z książek napisał: Życie jest krótkie, a bezużyteczne zajęcia pozwalają zdobyć tylko niewiele wiedzy. Dla ratowania zdrowia chorych Mikołaj Kopernik podróżował do Gdańska i Olsztyna. To ostatnie miasto szczególnie dużo zawdzięcza Kopernikowi. W latach 1520-1521 wybuchła kolejna wojna między Polską a krzyżakami. Mikołaj Kopernik bronił przed Krzyżakami zamku olsztyńskiego. Zadbał o sprowadzenie do twierdzy broni i tak skutecznie sprawował dowództwo, że wojska krzyżackie Olsztyna nie zdobyły. Nie wdawał się konszachty z przeciwnikiem, ale profesjonalnie szybko i skutecznie przygotował zamek oraz miasto do odparcia ataku zakonu. Składał oficjalne skargi, pisał listy do króla, a kiedy wrzawa ucichła, zajął się usuwaniem zniszczeń na ziemi warmińskiej. Uznanie, jakim cieszył się Kopernik Jako lekarz i obrońca zamku w Olsztynie z upływem lat na pewno by przeminęło. prawdziwą sławę zdobył uczony duchowny warmiński dzięki obserwacji ciał niebieskich. Swoje prace astronomiczne prowadził przez długie lata. Niektóre potrzebne mu przyrządy do badania nieba wykonał nawet własnoręcznie. Korzystał z takich przyrządów jak kwadrant słoneczny, za pomocą którego Kopernik odczytywał wysokość położenia słońca nad horyzontem, i astrolabium, które służyło do mierzenia wysokości położenia gwiazd nad horyzontem.