Bolesław Chrobry
UR.- ok. 967
LATA PANOWANIA: 992-1025
KORONACJA: 1025
Bolesław Chrobry panowanie rozpoczął od wypędzenia z kraju braci: Mieszka, Świętopełka i Lamberta, oraz macochy Ody. Zbuntowali się oni przeciwko temu, aby Bolesław zasiadł na tronie. Od 992 roku Bolesław był jedynym władcą Polski. Początkowo kontynuował on politykę Mieszka I, polegającą na ścisłej współpracy z cesarstwem, dążył do umocnienia państwa polskiego.
Zasługą Bolesława Chrobrego było zorganizowanie misji biskupa Wojciecha w 997 roku, na tereny Prus. Biskup Wojciech (imię zakonne- Adalbert) był biskupem praskim, wywodzącym się z rodu Sławnikowiców z Libic (ród rywalizujący z Przemyślidami). Po wymordowaniu jego rodu przez Przemyślidów (przeżył tylko Wojciech i jego brat Radzim-Gaudenty) oraz spaleniu Libic, udał się do Niemiec, na dwór Ottona III, a następnie do Polski. Bolesław Chrobry skierował go do pogańskich Prus, w celu niesienia wiary chrześcijańskiej (PRUSOWIE- plemiona należące do grupy Bałtów, zamieszkujące tereny dzisiejszej Warmii i Mazur- najeżdżali na Mazowsze).
Wojciech został zamordowany przez Prusów, ponieważ mimo gróźb i żądań odprawiał nabożeństwo w świętym gaju, miejscu, gdzie składali swe ofiary poganie. Został przebity włócznią, a jego towarzyszów wygnano- do Gniezna przewieziono tylko głowę, jednak Bolesław wykupił ciało za tyle złota i srebra ile ważyło. Ciało pochowane zostało w Katedrze Gnieźnieńskiej (pamiątkę św. Wojciecha obchodzimy 23 kwietnia). Bolesław zwrócił się do papieża Sylwestra II z prośbą o kanonizację Wojciecha, oraz o utworzenie biskupstwa. Był to krok zarówno religijny jak i polityczny, gdyż polski kościół miał szansę uniezależnienia się os kościoła niemieckiego (Magdeburga), a Polska wzmocniłaby swą pozycję.
W 999 roku papież kanonizował Wojciecha. W 1000 roku zostało utworzone (przy poparciu Ottona III) arcybiskupstwo w Gnieźnie i trzy podlegające mu biskupstwa stałe: Kołobrzeg, Kraków i Wrocław. Pierwszym arcybiskupem został Radzim-Gaudenty.
ZJAZD GNIEŹNIEŃSKI 8-10 marca 1000 roku
W roku tysięcznym do grobu męczennika przybył z pielgrzymką cesarz Otton III. Młody imperator marzył o idealnym, uniwersalnym cesarstwie, obejmującym całe zachodnie chrześcijaństwo. Jednym z członków tej wspólnoty miała być Słowiańszczyzna (jedna z 4 cór), a jej reprezentantem Bolesław Chrobry. Cesarz podejmowany był w Gnieźnie wystawnie i uroczyście. Bolesław otrzymał cenne relikwie: gwóźdź z Krzyża Pańskiego i włócznię św. Maurycego, uznany został za przyjaciela i sprzymierzeńca narodu rzymskiego. Ze swej strony Bolesław ofiarował cesarzowi ramię św. Wojciecha. Bolesław towarzyszył cesarzowi w podróży do Akwizgranu, gdzie w ich obecności otwarto grób Karola Wielkiego i podziwiano marmurowy tron wielkiego cesarza.
W zjeździe brał udział legat papieski- biskup Robert. Cesarz włożył Chrobremu na głowę diadem (symbol władzy królewskiej), co oznaczało przyzwolenie na jego koronację. Bp Thietmar krytykował Chrobrego, więc nie spodobał mu się gest Ottona. Poparł go natomiast papież. Miało wyruszyć poselstwo z koroną, jednak spoczęła ona ostatecznie na głowie króla węgierskiego- Stefana.
Do planowanej koronacji nie doszło, gdyż w wieku 23 lat zmarł Otton III, a władzę przejął Henryk II Bawarski. Nowy cesarz uznawał ekspansję aniżeli ugodę z Polską. Podejmowane przez Chrobrego działania naruszały niemieckie interesy na ziemiach Słowian zachodnich. Chrobry nie ustawał bowiem w zamiarach misyjnych- wyprawa Brunona z Kwerfurtu w 1009 roku do Jaćwingów, nie powiodła się.
W 1002 roku Bolesław zajął podporządkowane wcześniej cesarstwu tereny Łużyc, Milska (Łużyce Górne) i Miśni. W 1003 roku zajął Czechy, Morawy i Słowację. Wówczas Henryk II zażądał trybutu z Czech, a wobec jego odmowy rozpoczął wojnę, która składała się z trzech etapów:
1003-1005- najazd cesarza na Polskę, dotarcie do Poznania- zawarcie pokoju na mocy którego Polska traciła większość zdobytych wcześniej ziem (prócz Moraw);
1007-1013- Bolesław dotarł do Czech, gdzie zawarto układ na mocy którego do Polski powracały Milsko i Łużyce, na zasadach lennych;
1015-1018- Henryk II nie sforsował dobrze bronionej Odry (wały śląskie), dotarł pod Niemczę w 1917 roku, lecz jej nie zdobył. Następnie Chrobry spustoszył północne Czechy, zmuszając cesarza do odwrotu.
30 stycznia 1018 roku zawarto pokój w BUDZISZYNIE, który był wielkim sukcesem Polski. Thietmar pisze, że to właśnie Chrobry dyktował warunki pokoju.
WARUNKI POKOJU:
Powrót do Polski Łużyc i Milska; w Miśni cesarz obsadził margrabiów przychylnych Chrobremu;
Pomoc w wyprawie Bolesława na Ruś w 1018 roku, gdzie władał Jarosław Mądry. Chrobry wyruszył na Ruś w celu udzielenia pomocy w objęciu władzy Świętopełkowi (jego zięć). Wyprawa zakończyła się sukcesem Polski: Świętopełk zdobył tron, zajął Grody Czerwieńskie i przywiózł łupy z Kijowa. Chrobry zabrał w niewolę dwie siostry Jarosława (jedna z nich- Przecława, była szczególnej urody, dlatego Jarosław nigdy nie wybaczył Chrobremu).
Tuż przed śmiercią Bolesław wykorzystał kolejne bezkrólewie w Niemczech (w 1024 roku zmarł Henryk II). Uzyskał zgodę na koronację od papieża Jana XIX. Koronował się 18 kwietnia 1025 roku w Gnieźnie na pierwszego króla Polski. Koronacja była poprzedzona namaszczeniem świętymi olejami (na znak, iż władza króla pochodzi od Boga). Polska stał się królestwem.
ZNACZENIE KORONACJI:
wzrósł autorytet Bolesława Chrobrego, stał się Bożym pomazańcem i każdy kto podniósł na niego rękę popełniał grzech;
wzrósł prestiż Chrobrego;
zrównanie Polski z innymi krajami Europy Zachodniej;
władca stał się rex, a nie dux.
Po śmierci Bolesława Chrobrego w 1025 roku, władcą został jego syn Mieszko II, który natychmiast się koronował.