Bolesław Chrobry i Mieszko I

Dynastia Piastów to okres panowania od Mieszka I, do Kazimierza Wielkiego. W tym jednak momencie interesować mnie będą tylko dwie postacie z tej dynastii, a konkretniej Mieszko I oraz Bolesław Chrobry.
Za pierwszego historycznego władcę naszego kraju uważa się Mieszka I, zgodnie z przekazem Galla Anonima. Nie był on jednak z pewnością pierwszym władcą tworzącego się państwa, choć jego postać otwiera poczet polskich monarchów. Pierwsze wzmianki dotyczące jego państwa pochodzą z lat 60, X wieku. Wtedy też władza Mieszka rozciągała się na ziemie Wielkopolski, Kujaw, Mazowsza i część Pomorza.
Mieszko, aby zachować swą pozycję międzynarodową, by spełniać pokładane w nim przez możnych nadzieję, musiał podbijać nowe ziemie. Jemu udało się zająć ziemię lubuską. Około roku 960 nastąpiła ekspansja w kierunku północno – zachodnim, w celu zajęcia Wolina i ujścia Odry. Jednak w obliczu wielkiego zagrożenia swoich ziem przez plemiona Wolinian i Wieletów, którym pomocy udzielali niemieccy możni oraz w obawie przed przymusowym nawróceniem na wiarę chrześcijańską, Mieszko I zawarł przymierze z czeskim księciem Bolesławem I, zobowiązując się, wraz ze swym ludem, dobrowolnie przyjąć chrzest oraz porzucić pogańską tradycję. W roku 966 lub też jak mówią inne źródła 965 roku, książe Mieszko ożenił się z córką księcia czeskiego Bolesława I (lub Srogiego). Na początek roku 966 przypada również pamiętna podróż Mieszka I do Czech. Stąd – jak twierdza niektórzy historycy – w towarzystwie teścia, Bolesława I czeskiego, pospieszył on na święta wielkanocne do Ratyzbony, by w Wielką Sobotę, 14 kwietnia 966 roku, przyjąć chrzest z rąk miejscowego biskupa Michała. Wydarzenia ślubu oraz chrztu powiązuje się ze sobą i uważa się je za właściwy początek państwa polskiego. Skutkami tych wydarzenia było również umocnienie się pozycji międzynarodowej Polski oraz wzrost wiarygodności w kontaktach międzynarodowych. Proces chrystianizacji Polski był jednak przewlekły i nie przypominał oczywiście „sielanki”. Przywiązana do swych starych wierzeń ludność niechętnie przyjmowała nową religię, narzucana jej siłą. Taka rewolucja nie mogła się odbyć bez dramatycznych starć, o których zachowały się tylko nieliczne wzmianki w tamtejszych źródłach.
Państwo Polskie było monarchią patrymonialną, w której władza należała do jednego władcy. Wspierała go złożona z dostojników rada monarsza. Wojsko oparte było na pospolitym ruszeniu, a organizacja państwa opierała się na grodach znajdujących się pod zarządem kasztelana.
Pierwsze biskupstwo w Polsce powstało w Poznaniu w roku 968. Obejmowało całe państwo, nie podlegało żadnemu metropolicie, tylko było wprost zależne od stolicy Apostolskiej.
Około roku 990 przyłączony został do Państwa Piastów Śląsk. W 992 roku Mieszko I umiera i tron obejmuje jego syn Bolesław Chrobry. Pierwsze lata panowania Bolesława Chrobrego przypominają politykę Mieszka I. Utrzymywał on również poprawne stosunki z cesarstwem. Początkowo próbował również podporządkować sobie plemiona pruskie zamieszkujące tereny nadbałtyckie na wschód od Wisły.
Czeski biskup Wojciech, przyjaciel niemieckiego cesarza Ottona III, został wygnany z Pragi i w 996 roku przybył na dwór Bolesława Chrobrego. W trakcie pobytu w Gnieźnie przedstawił naszemu władcy plan misji chrystianizacji do kraju pogańskich Prusów. Zorganizowali wyprawę, w trakcie której Wojciech został bestialsko zamordowany, a jego ciało poćwiartowano. Bolesław wykupił zwłoki biskupa męczennika, a następnie kazał pochować je w gnieźnieńskiej katedrze.
Wkrótce papież ogłosił Wojciecha świętym. Otaczany szczególnym kultem stał się, z poparciem Chrobrego, patronem Polski. W 1000 roku cesarz niemiecki Otton III odbył pielgrzymkę do grobu świętego Wojciecha. Jego wyprawa miała jednak nie tylko charakter religijny. W stolicy państwa piastowskiego spotkał się z Bolesławem, któremu przedstawił swoją ideę utworzenia zjednoczonej, chrześcijańskiej Europy. Tzw. zjazd gnieźnieński stał się okazją zaprezentowania potęgi młodego państwa i umocnienia jego pozycji. Wspaniałe przyjęcie cesarskiego orszaku przez polskiego władcę wywarło na Ottonie wielkie wrażenie. Jednocześnie Otton III dokonał symbolicznego aktu przekazania Bolesławowi diademu i włóczni świętego Maurycego, co interpretowane jest jako wstępna zgoda na koronację królewską. Bolesław Chrobry nie pozostał jednak dłużny cesarzowi i wręczył mu relikwię, czyli ramię świętego Wojciecha, oddał sześciuset „pancernych wojów” oraz wręczył całemu cesarskiemu orszakowi złote i srebrne naczynia.
Powstanie metropolii gnieźnieńskiej wraz z trzema nowymi biskupstwami: kołobrzeskim, włocławskim i krakowskim, uważa się za wielkie osiągnięcia zjazdu gnieźnieńskiego. Tak, więc na początku XI wieku Polska posiadała cztery biskupstwa (razem z już istniejącym poznańskim) i jedno arcybiskupstwo w Gnieźnie, gdzie pierwszym arcybiskupem został brat świętego Wojciecha Radzim-Gaudenty.
Wkrótce po zjeździe gnieźnieńskim nastąpił zwrot w polityce polsko-niemieckiej. Otto III niedługo potem zmarł, a jego następca Henryk II uznawał raczej ekspansję niż ugodę z Polską. Jednocześnie podejmowane przez Bolesława Chrobrego działania naruszały niemieckie interesy na ziemiach Słowian zachodnich. Dzieje zmagań polsko-niemieckich z lat 1002-1018 można podzielić na trzy okresy. W 1002 roku Bolesław zajął podporządkowane wcześniej cesarstwu tereny Łużyc, Milska i Miśni. W roku następnym wmieszał się w konflikt dynastyczny Przemyślidow, wkroczył do Pragi, zajął Czechy, Morawy i Słowację. Henryk II zażądał wówczas od Bolesława hołdu z Czech, a wobec jego odmowy rozpoczął wojnę.
Wyprawa Henryka II podjęta w 1005 roku zakończyła się przegraną Bolesława. Wojska cesarskie przekroczyły Odrę pod Krosnem i dotarły aż pod Poznań, gdzie zawarto pokój, na mocy którego Bolesław Chrobry stracił większość zajętych poprzednio ziem. W latach 1007-1013 trwała druga część wojny. Bolesław zajął ponownie Milsko i Łużyce, kolejne zaś wyprawy niemieckie i polskie nie przyniosły rozstrzygnięcia sporu, gdy wreszcie na mocy pokoju w Marseburgu cesarz zgodził się na utrzymanie Łużyc i Milska przez Bolesława, ale jako lenna niemieckiego. W latach 1015 – 1018 doszło do dalszych walk, ale tym jednak razem wojskom niemieckim nie udało się „sforsować” dobrze bronionej Odry.
W 1018 roku w Budziszynie Bolesław Chrobry zawarł pokój kończący długoletnie zmagania polsko-niemieckie. Na mocy tego porozumienia Polsce przypadły tereny Łużyc i Milska, a w Miśni cesarz zobowiązał się osadzić margrabiów przyjaznych Polsce i obiecał posiłki na planowaną przez Bolesława wyprawę na Kijów. Spełniając swe plany w tym samym roku Chrobry wmieszał się w konflikt o tron na Rusi Kijowskiej. Wkroczył do Kijowa i osadził na tronie swego zięcia Świętopełka, a po zakończonej sukcesem wyprawie Bolesław wywiózł z Kijowa wielkie łupy, a wracając przyłączył do Polski Grody Czerwieńskie. W roku 1003 Bolesław czasowo opanował terytoria Czech, Moraw oraz Słowacji.
Zjazd gnieźnieński miał duże znaczenie polityczne. Tam poprzez wręczenie polskiemu księciu diademu, cesarz niemiecki uznał w Gnieźnie niezależność księcia polskiego. Stanowiło to punkt wyjścia dla starań w Rzymie o formalną już koronację. Niestety nie od razu zostały one uwieńczone sukcesem. Dopiero pod koniec życia udało się Bolesławowi zdobyć upragnioną godność. Wykorzystując śmierć wrogiego Polsce cesarza Henryka II, w 1024 roku oraz zamieszki w Niemczech, gdzie ujawniła się silna opozycja przeciw nowo wybranemu władcy, Konradowi II, Chrobry – nie pytając tym razem o zgodę ani papieża, ani cesarza – na kilka miesięcy przed śmiercią nakazał biskupom, by koronowali go królem. W taki też sposób odbyła się pierwsza w Polsce koronacja.
Po śmierci wielkiego władcy jakim był Bolesław Chrobry tron objął jego syn Mieszko II. Po pierwszych sukcesach Mieszka II nastąpiło jednak załamanie polskiej potęgi militarnej pod uderzeniem niemieckim przez co tereny, które zdobył Bolesław Chrobry zostały stracone.
W okresie panowania Mieszka I i Bolesława Chrobrego na terenie naszego państwa istniały trzy oddzielne zależne od siebie podziały: grody, dla króla, książąt, urzędników i wojska; „sąsiedzkie” podgrodzia dla rzemieślników i kupców i to właśnie grody i podgrodzia dały początek miastom. Istniały jednak jeszcze osady (wsie) służebne. Zadaniem ich mieszkańców było dostarczenie władcy, urzędnikom oraz wojom (mieszkańcom grodów) żywności, wyrobów rzemieślniczych, a także wykonywanie różnorodnych posług.
Za panowania Mieszka I i Bolesława Chrobrego dokonało się zjednoczenie ziem polskich. A co najważniejsze powstała silna władza centralna. Państwo Polskie zyskało znaczenia na arenie międzynarodowej. Ważnym również faktem była chrystianizacja pogańskiego dotąd państwa. Nawiązano kontakty z papiestwem. Państwo Piastów utrzymało swoją niezależność i obroniło się przed ekspansją niemiecką.