Żelazo - opis i właściwości.
Żelazo-Fe.
Właściwości
Żelazo jest metalem
W temperaturze pokojowej jest ciałem stałym.
Temperatura topnienia - 1535°C.
Barwa srebrzystobiała
Żelazo jest srebrzystobiałym, kowalnym i ciągliwym metalem, jest ciężkie.
Należy do grupy żelazowców
Jest to jeden z pospolitszych pierwiastków w skorupie ziemskiej (czwarte miejsce jako pierwiastek pod względem rozpowszechnienia), ogólną jego zawartość w środowisku szacuje się na ok. 6%. Występuje w licznych rudach, najczęściej w postaci tlenków. Znajduje się także w wielu minerałach.
Żelazo jest aktywne chemicznie. Po podgrzaniu pokrywa się tlenkiem.
Jest nieodporne na wpływy atmosferyczne.
Na powietrzu pokrywa się tlenkiem żelaza – rdzą.
Proces rdzewienia przyśpiesza duża wilgotność.
W hutnictwie metaliczne żelazo otrzymuje się przez redukcję jego tlenków węglem (w postaci koksu).
Rok odkrycia
Żelazo poznano bardzo wcześnie Znane było już w starożytności . Pierwsze przedmioty z tego metalu pochodzą z terenów Egiptu i datują się na 4000 lat przed naszą erą.
Żelazo w biologii
Żelazo jest składnikiem hemoglobiny u ludzi i zwierząt, a u roślin pełni ważną role w procesie fotosyntezy.
W organizmie dorosłego człowieka zawartość żelaza wynosi 4-5 g.
Niedobór żelaza powoduje anemie - niedokrwistość.
Zastosowanie
Żelazo w postaci czystego pierwiastka znalazło niewiele zastosowań.
Głównie stosuje się je do wyrobu rdzeni elektromagnesów, produkcji stopów, materiałów ściernych, farb. Izotopy 59Fe i 55Fe wykorzystywane są w badaniach biochemicznych.
Ciekawostki
Żelazo w formie rodzimej występuje bardzo rzadko ( na Grenlandii )
Najwięcej wydobywa się go w USA, Kanadzie, w Niemczech, w Belgii, w Szwecji i w Rosji.
Żelazo występuje w meteorytach.
Stopy Żelaza
Stal
Żelazo miesza się z węglem, aby nadać mu większą twardość i wytrzymałość.
Tak powstaje stal. Jest to stop żelaza z węglem zawierający do 2 % węgla, oraz inne składniki np. mangan, krzem, chrom i molibden.
Stal jest głównym materiałem konstrukcyjnym. Buduje się z niej drapacze chmur, robi zbrojenia w budynkach. Produkuje się z niej narzędzia, śrubki, łożyska, rury, samochody, broń, i wiele innych rzeczy. Stal jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych i znanych stopów na świecie.
Żeliwo
odlewniczy stop żelaza z węglem (zawartość węgla – ponad 2 do 4,5 %), krzemem, manganem, fosforem, siarką i innymi składnikami.
Żeliwo szare charakteryzujące się dobrą obrabialności, dużą odpornością na ścieranie.
Dzięki tym własnościom jest szeroko stosowane w przemyśle maszynowym (np. kadłuby maszyn, wały, tuleje cylindrowe).
Żeliwo białe jest twarde i kruche, słabo obrabialne.