Jan Kochanowski (1530-1584).
Urodził się w Sycynie, w województwie sandomierskim. Pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej. W wieku 14 lat rozpoczął naukę w Akademii Krakowskiej. Dokładny czas pobytu Kochanowskiego w Krakowie nie jest znany. Wiadomo natomiast, że w latach 1551-1552 przebywał w Królewcu, korzystając z protekcji księcia Albrechta i studiując na tamtejszym uniwersytecie. W roku 1552 wyjechał poeta do Włoch i przebywał tam 5 lat, studiując na sławnym uniwersytecie w Padwie. Zdobył tam gruntowne wykształcenie filozoficzne, ugruntowane doskonałą znajomością łaciny, greki oraz literatury starożytnej. W ten sposób wyrósł Kochanowski na jednego z najznakomitszych humanistów, znawcę autorów starożytnych, który sam z zapałem ćwiczył się w pisaniu elegii miłosnych, początkowo po łacinie. Młody poeta czytał także Petrarkę i Dantego, coraz bardziej utwierdzając się w przekonaniu, że poezja powinna być tworzona w języku ojczystym. Wracając z Włoch do Polski, zatrzymał się Kochanowski we Francji, gdzie również zaobserwował rozwój poezji w języku narodowym, której propagatorem był znany poeta francuski Ronsard.
W roku 1557 Kochanowski na wieść o śmierci matki powraca do kraju i otrzymuje w spadku Czarnolas. Początkowo po przyjeździe do kraju przebywa na dworach możnych magnatów, potem zostaje sekretarzem króla Zygmunta Augusta, już jako znany i słynny autor pięknych "Pieśni", "Fraszek" oraz innych utworów poetyckich. Pobyt na dworze króla stwarzał możliwości spotkań z najwybitniejszymi ludźmi epoki, obfitował w rozrywki i zabawy, w których Kochanowski był zawsze dobrym kompanem. Pomimo to życie dworskie sprzykrzyło mu się, usunął się więc z Krakowa w roku 1571 do rodzinnego Czarnolasu, gdzie wkrótce ożenił się.
Żyjąc na wsi, realizował swoiście pojmowany humanistyczny ideał szczęścia ziemiańskiego, który dostrzegł w możliwości oddawania się ulubionym zajęciom - pisarskim czy gospodarskim, w życzliwości wobec innych ludzi, w możliwości osiągnięcia wewnętrznej harmonii, która ostała brutalnie zburzona śmiercią ukochanej córki Urszuli (patrz hasło: "Treny").
W okresie czarnoleskim wcale nie zrezygnował poeta z uczestnictwa w życiu społecznym, brał udział w zjeździe w Stężycy, na którym szlachta wezwała króla Walezego do powrotu. Wypowiadał się także w sprawie elekcji następnego króla. Pozostawał również w kontakcie z Janem Zamojskim. Poeta umiera nagle w Lublinie w 1584 roku.
Twórczość:
Najważniejsze utwory:
- "Odprawa posłów greckich" (wyd. 1578)
- "Psałterz Dawidów" - parafraza biblijnej "Księgi Psalmów" (wyd. 1579)
- "Pieśń świętojańska o Sobótce" (wyd. 1586)
- "Fraszki" (wyd. 1584)
- "Pieśni" (wyd. 1586)
- "Treny" (wyd. 1580)