Stosunki antagonistyczne i nieantagonistyczne
Stosunki antagonistyczne – jedna populacja działa na niekorzyść drugiej.
a) konkurencja
b) drapieżnictwo
c) pasożytnictwo
Stosunki nieantagonistyczne – przynajmniej jedna populacja odnosi korzyści, a druga ponosi straty.
a) mutualizm
b) protokooperacja
c) komensalizm
Konkurencja – jest to współzawodnictwo, o pokarm, wodę, przestrzeń, światło i.t.p. Silniejszy konkurent jest groźniejszy niż drapieżnik.
a) przykłady
- bocian i szczupak konkuruje o żabę
- sosna i świerk o światło
b) unikanie konkurencji
- polowanie w różnych porach dnia
- gniazdowanie w różnych warstwach lasu
- polowanie w różnych rejonach np. kormoran czubaty łowi ryby w
górnych warstwach jeziora, a kormoran czarny w dolnych
Drapieżnictwo – poluje i zjada swoją ofiarę
a) przystosowania drapieżników do zdobywania pokarmu
- ostre zęby, mocne szczęki
- lepki język
- jad
- zakrzywienie dzioba
- echolokacja
- doskonały wzrok
- upodobnienie do środowiska
- kły
- szybki bieg
b) przystosowanie ofiar do unikania drapieżników
- udawanie trupa
- barwy i kształty ochronne
- dźwięki
- pancerz muszle
- kolce
- sprawne zmysły
c) drapieżnictwo wśród roślin
- rosiczka
- muchołówki
- dzbaneczniki
uzyskują azot z ciał trawionych owadów
Pasożytnictwo – żywi się kosztem innego żywego organizmu
a) zewnętrzne: pchły, komary, pijawki.
b) wewnętrzne: tasiemiec, glisty, owsiki.
c) przystosowania
- haczyki
- przyssawki
d) szkody wyrządzone żywicielowi:
- uszkodzenie narządów i tkanek
- odbieranie pokarmu
e) przykłady
- jemioła czerpie z drzewa tylko soki, zawiera chrolofil
- pasożytnictwo gniazdowe – jaskółka, podrzuca swoje jajka do
innych gniazd.
f) pasożyty wśród grzybów
- huba
- buławinka czerwona ( zboża )
Mutualizm – nieodzowne współżycie 2 organizmów przynoszących obustronną korzyść
a) porosty – glon – przeprowadza fotosyntezę
- grzyb – nadaje kształt, utwierdza, w podłożu, pobiera
wodę, ochrania
b) rośliny motylkowe – ( fasola, groch, łubin ) z bakteriami korzeniowymi
c) termity i pierwotniaki w ich jelitach
d) czerwona koniczyna i trzmiele.
Protokooperacja – współżycie przynoszące wzajemne korzyści, ale organizmy mogą żyć osobno
a) bąkojad i nosorożec
b) rak pustelnik i ukwiał
c) mrówki i glistnik
Komensalizm – współżycie przynoszące korzyść jednemu gatunkowi, a dla drugiego obojętne.
a) hieny przy lwach
b) podnawka i rekin
c) różanka i małże