Historia Unii Europejskiej

Proces integracji europejskiej, w wyniku którego powstała Unia Europejska, został zapoczątkowany w latach pięćdziesiątych. Sześć państw Europy Zachodniej uznało wtedy, że niezbędnym warunkiem ich pokojowego rozwoju jest tworzenie coraz ściślejszych wzajemnych powiązań. Początkowo integracja realizowana była w dziedzinie gospodarczej w ramach Wspólnot Europejskich, potem współpracą objęto kolejne dziedziny życia. Stworzyło to dogodne warunki dla powstania i rozwoju Unii Europejskiej, która obecnie liczy 15 członków.



5 września
1944 r. zawarcie w Londynie Unii Celnej Beneluksu (Belgia, Holandia, Luksemburg)



19 września
1946 r. propozycja stworzenia Stanów Zjednoczonych Europy, zgłoszona przez Winstona Churchilla podczas przemówienia w Zurichu:

„Gdyby Europa kiedyś się zjednoczyła (...) byłoby bezgraniczne szczęście, dobrobyt, chwała, którymi cieszyłoby się trzysta lub czterysta milionów ludzi. (...) Pierwszym krokiem ku odrodzeniu rodziny europejskiej musi być partnerstwo między Francją a Niemcami. (...) Naszym stałym celem musi być budowanie i wzmacnianie siły ONZ. W ramach tej koncepcji, i zgodnie z nią, musimy odtworzyć rodzinę europejską jako regionalną strukturę, którą można by nazwać Stanami Zjednoczonymi Europy. Jeżeli na początku wszystkie państwa Europy nie będą chciały lub nie będą mogły przyłączyć się do Unii, musimy mimo wszystko postępować tak, by zebrać i połączyć tych, którzy chcą, i tych którzy mogą. (...) W całym tym pilnym przedsięwzięciu Francja i Niemcy muszą wspólnie objąć przewodnictwo.”



21 września
1946 r.
federaliści europejscy, zebrani na pierwszym powojennym kongresie międzynarodowym w Hertenstein w Szwajcarii, proponują utworzenie federacji wszystkich państw europejskich (Unii Europejskiej), jako regionalnej organizacji w ramach ONZ.


17 listopada
1946 r. powstaje Europejski Związek Federalistów, skupiający ruchy federalistów z Europy Zachodniej oraz emigrantów z Europy Wschodniej.


czerwiec
1947 r. tworzy się ruch chrześcijańskiej demokracji pod nazwą Nowe Ekipy Międzynarodowe.


13-14 grudnia
1947 r. organizacje federalistyczne i unionistyczne zakładają Międzynarodowy Komitet Koordynacji Ruchów na rzecz Zjednoczenia Europy.


8-10 maja
1948 r. Komitet koordynacyjny ds. europejskiej jedności zwołuje Kongres w Hadze. Rezolucje kongresu domagają się zjednoczonej, demokratycznej Europy i utworzenia Rady Europy.


5 maja
1949 r. w Londynie zostaje założona Rada Europy z siedzibą w Strasburgu.


25 października
1949 r. w Brukseli zostaje utworzony Ruch Europejski, pozarządowa organizacja działająca na rzecz Zjednoczonej Europy. Honorowymi przewodniczącymi zostali: Winston Churchill, Leon Blum, Paul-Henri Spaak, Alcide de Gasperi.


9 maja
1950 r. Minister Spraw Zagranicznych Francji, Robert Schuman, proponuje utworzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali – organizacji sprawującej pieczę nad zasobami węgla i produkcją stali (należącymi do Francji i Republiki Federalnej Niemiec) ale otwartej na inne kraje europejskie. Tę propozycję określa się mianem deklaracji lub planem Schumana.


18 kwietnia
1951 r. Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy podpisały Traktat Paryski o powołaniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Wszedł on w życie 23 lipca 1952 roku.


27 maja
1952 r. w Paryżu zostaje podpisany traktat powołujący do istnienia Europejską Wspólnotę Obronną.


10 lutego
1953 r. utworzenie wspólnego rynku węgla, rudy żelaza i złomu.


1 maja
1953 r. utworzenie wspólnego rynku stali.


30 sierpnia
1954 r. Francuskie Zgromadzenie Narodowe odrzuca Traktat o Unii Obronnej.


20-23 października
1954 r. Porozumienia Paryskie w następstwie Konferencji Londyńskiej określają sposoby rozszerzenia Paktu Brukselskiego, który staje się Unią Zachodnioeuropejską (UZE).


1-2 czerwca
1955 r. Ministrowie Spraw Zagranicznych państw EWWiS zdecydowali na konferencji w Messynie rozszerzyć integrację na inne sektory gospodarki. Powstał komitet ekspertów.


19 maja
1956 r. sześciu ministrów spraw zagranicznych podjęło negocjacje w celu utworzenia Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG) i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratom).


25 marca
1957 r. Belgia, Francja, Niemcy, Włochy, Luksemburg i Holandia ustanowiły Europejską Wspólnotę Gospodarczą i Euratom. W Rzymie podpisane zostały Traktaty Rzymskie.


1 stycznia
1958 r. weszły w życie Traktaty Rzymskie. Siedzibą Komisji EWG i Euratomu została Bruksela.


21 lipca
1959 r. powstało Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA). Członkowie: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja, Wielka Brytania. Układ wchodzi w życie 3 maja 1960 roku.


4 stycznia
1960 r. podpisana została Konwencja Sztokholmska, ustanawiająca z inicjatywy Zjednoczonego Królestwa, Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu.


1 stycznia
1961 r. pierwsze częściowe ujednolicenie narodowych stawek celnych państw EWG, zmierzające do stworzenia jednolitego cła zewnętrznego.


9 lipca
1961 r. podpisanie układu o stowarzyszeniu WE z Grecją.


31 lipca
1961 r. Irlandia złożyła wniosek o przystąpienie do EWG.


9 sierpnia
1961 r. Wielka Brytania złożyła wniosek o przystąpienie do EWG.


10 sierpnia
1961 r. Dania złożyła wniosek o przystąpienie do EWG


30 kwietnia
1962 r. Norwegia złożyła wniosek o przystąpienie do EWG.


30 lipca
1962 r. weszła w życie wspólna polityka rolna.


14 stycznia
1963 r. Francja postawiła veto wejściu Zjednoczonego Królestwa do EWG.


22 stycznia
1963 r. podpisanie Układu Elizejskiego - układu o pojednaniu i współpracy między Francją a RFN.


20 lipca
1963 r. w Yaunde podpisana została Konwencja o stowarzyszeniu EWG i osiemnastu krajów afrykańskich.


1 lipca
1967 r. połączenie organów trzech wspólnot: EWG, Euratomu i EWWiS. Przewodniczącym Komisji zostaje Jean Rey.


1 lipca
1968 r. powstanie unii celnej - zniesienie ceł wewnętrznych i ograniczeń ilościowych w handlu między poszczególnymi państwami Szóstki..


1-2 grudnia
1969 r. szczyt w Hadze. Szefowie państw i rządów zarządzają przejście do ostatecznej fazy tworzenia Wspólnoty, uchwalając definitywne przepisy rolne i przyjmując zasadę własnych dochodów EWG.


22 kwietnia
1970 r. w Luksemburgu zostaje podpisany traktat umożliwiający stopniowe finansowanie Wspólnot z dochodów własnych oraz roszczenie uprawnień kontrolnych Parlamentu Europejskiego.


22 stycznia
1972 r. traktaty o przyjęciu nowych członków (Danii, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Norwegii) podpisane zostały w Brukseli.


22 lipca
1972 r. podpisanie w Brukseli przez przedstawicieli EFTA i EWG porozumienia o utworzeniu do 1985 roku strefy wolnego handlu między państwami należącymi do obydwu organizacji.


1 stycznia
1973 r. Dania, Irlandia i Wielka Brytania przystąpiły do UE.


9-10 grudnia
1974 r. na szczycie w Paryżu szefowie państw i rządów postanowili spotykać się regularnie na Radzie Europejskiej (trzy razy w roku); podjęli decyzję utworzenia Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.


28 lutego
1975 r w Lome została podpisana Konwencja między Wspólnotą, a czterdziestoma sześcioma państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku.


13 marca
1979 r. wprowadzenie Europejskiego Systemu Walutowego (z mocą wsteczną od 1 stycznia 1979 roku); wchodzą do niego waluty ośmiu państw EWG (poza Wielką Brytanią); powstaje Europejska Jednostka Walutowa (ECU).


7-10 czerwca
1979 r. pierwsze powszechne i bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego. Wybrano 410 deputowanych.


31 października
1979 r w Lome podpisana została kolejna konwencja między Wspólnotą, a pięćdziesięcioma ośmioma państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku.


1 stycznia
1981 r. poszerzenie Wspólnot o Grecję.


28 lutego
1984 r. uchwalenie programu ESPRIT, poświęconego badaniom naukowym i rozwojowi technik informacyjnych.


2-4 grudnia
1985 r. obrady Rady Europejskiej w Luksemburgu. Podjęto wspólną decyzję o rewizji Traktatu Rzymskiego i przyspieszeniu integracji europejskiej poprzez przyjęcie Jednolitego Aktu Europejskiego.


1 stycznia
1986 r. poszerzenie Wspólnot o Hiszpanię i Portugalię.


17 i 28 lutego
1986 r. podpisanie Jednolitego Aktu Europejskiego w Luksemburgu i Hadze.


4 kwietnia
1987 r. Turcja zaproponowała swoją kandydaturę do EWG.


1 lipca
1987 r. wszedł w życie Jednolity Akt Europejski.


11-12 lutego
1988 r. przyjęcie Raportu Delorsa - zapowiedzi reformy Wspólnej Polityki Rolnej, funduszy strukturalnych EWG; planu trzyetapowego dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej.


17 lipca
1989 r. Australia wystąpiła z prośbą o przyjęcie do EWG.


9 listopada
1989 r. upadek Muru Berlińskiego.


15 grudnia
1989 r. po raz czwarty podpisano konwencję z Lome z krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku.


29 maja
1990 r. podpisane zostają porozumienia powołujące do życia Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.


19 czerwca
1990 r. podpisano Układ z Schengen.


4 lipca
1990 r Malta złożyła prośbę o przyjęcie do Wspólnoty.


16 lipca
1990 r. Cypr złożył prośbę o przyjęcie do Wspólnoty.


3 października
1990 r. zjednoczenie Niemiec.


1 lipca
1991 r. Szwecja złożyła prośbę o przyjęcie do EWG.


21 października
1991 r. przyjęto Układ o Europejskiej Przestrzeni Ekonomicznej.


9-10 grudnia
1991 r. obrady Rady Europejskiej w Maastricht.


16 grudnia
1991 r. sygnowano pierwsze Układy Europejskie z Węgrami i z Polską (ratyfikowane w 1994 roku); podobne porozumienia sygnowano następnie z innymi krajami Europy Środkowej.


7 lutego
1992 r. podpisanie w Maastricht Traktatu o Unii Europejskiej. Traktat określił ramy i harmonogram dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej, rozszerzył zakres wspólnej polityki o edukację, ochronę zdrowia, kulturę, sieci transeuropejskie i ochronę konsumenta. Państwa członkowskie UE zobowiązały się do prowadzenia Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Wzmocniono prerogatywy Parlamentu Europejskiego, poprzez wprowadzenie procedury współdecydowania. Wprowadzono obywatelstwo Unii. Po Jednolitym Akcie Europejskim z 1986 roku, jest to druga obszerna reforma europejskiego prawa wspólnotowego; jego kontynuacją jest Traktat Amsterdamski.


18 marca
1992 r Finlandia złożyła prośbę o przyjęcie do Wspólnoty.


2 maja
1992 r. podpisanie w Porto Układu o Europejskiej Przestrzeni Ekonomicznej.


1 listopada
1993 r. wejście w życie Traktatu z Maastricht.


8 kwietnia
1994 r. Polska złożyła prośbę o przyjęcie do UE (ratyfikacja Układu Europejskiego).


9 grudnia
1994 r. obrady Rady Europejskiej w Essen.


1 stycznia
1995 r. poszerzenie Unii Europejskiej o kraje EFTA, nie będące dotychczas członkami Unii: o Austrię, Finlandię i Szwecję. Norwegowie w referendum opowiedzieli się przeciw integracji z UE.


26 marca
1995 r. wejście w życie Konwencji z Schengen.


12 czerwca
1995 r. podpisanie układów stowarzyszeniowych z państwami byłego ZSRR: Estonią, Łotwą i Litwą.


22 czerwca
1995 r. Rumunia zgłosiła swoją kandydaturę do UE.


27 czerwca
1995 r. Słowacja złożyła prośbę o przyjęcie do UE.


27 października
1995 r. Łotwa zgłosiła swoją kandydaturę do UE.


24 listopada
1995 r. Estonia złożyła prośbę o przyjęcie do UE.


8 grudnia
1995 r. Litwa złożyła prośbę o przyjęcie do UE.


14 grudnia
1995 r. Bułgaria zgłosiła swoją kandydaturę do UE.


15-16 grudnia
1995 r obrady Rady Europejskiej w Madrycie.


16 stycznia
1996 r. prośbę o przyjęcie złożyła Słowenia.


17 stycznia
1996 r. Republika Czeska zgłosiła swoją kandydaturę do UE.


21-22 czerwca
1996 r. obrady Rady Europejskiej we Florencji.


13-14 grudnia
1996 r. obrady Rady Europejskiej w Dublinie.


16-17 czerwca
1997 r.. obrady Rady Europejskiej w Amsterdamie.


16 lipca
1997 r. Komisja Europejska uchwaliła "Agendę 2000" - Unia silniejsza i rozszerzona”. Agenda stworzyła jednolite ramy, w których Komisja Europejska ukazuje w zarysach perspektywy ewolucji Unii Europejskiej oraz politykę UE na przełomie wieków, konsekwencje rozszerzenia oraz opinie o kandydatach z Europy Środkowo-Wschodniej.


2 października
1997 r. podpisanie Traktatu Amsterdamskiego. Sposób głosowania w Radzie, liczbę komisarzy i parlamentarzystów uzależniono od poszerzenia Unii Europejskiej. Wzmocniono kontrolę polityczną Parlamentu Europejskiego nad Komisją. Wzrosła rola Trybunału Sprawiedliwości. W dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa wyposażono Unię w nowy instrument działania - wspólne strategie, określające cele w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa. Do Traktatu włączono również przyjęty w Maastricht protokół socjalny.


12-13 grudnia
1997 r. obrady Rady Europejskiej w Luksemburgu.


1 stycznia
1998 r. początek prezydencji brytyjskiej.


30 marca
1998 r. rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Polską, Czechami, Słowenią, Węgrami, Estonią i Cyprem.


15-16 czerwca
1998 r. obrady Rady Europejskiej w Cardiff.


lipca
1998 r. początek prezydencji austriackiej.


1 stycznia
1999 r. początek prezydencji niemieckiej; wprowadzenie wspólnej waluty euro. Traktat o Unii Europejskiej (Traktat z Maastricht) przewiduje na 1 stycznia 1999 roku pełną realizację Unii Gospodarczej i Walutowej, po której rozpocznie się stopniowe wprowadzanie euro, jako wspólnej waluty. 1 stycznia 2002 roku rozpocznie się emisja europejskich pieniędzy. Przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy euro i waluty narodowe będą mogły być stosowane jeszcze równolegle. Począwszy od 1 sierpnia 2002 roku euro będzie wyłącznym uprawnionym środkiem płatniczym w państwach będących członkami Unii Gospodarczej i Walutowej.


1 lipca
1999 r. początek prezydencji fińskiej.


10-11 grudnia
1999 r. zebrani w Helsinkach szefowie państw i rządów zapowiadają podjęcie negocjacji akcesyjnych z Rumunią, Słowacją, Litwą, Łotwą, Bułgarią, Maltą i Turcją. Na szczycie obecna była również polska delegacja z premierem Jerzym Buzkiem i ministrem spraw zagranicznych Bronisławem Geremkiem. Rada Europejska potwierdziła globalny charakter procesu przystąpieniowego.


1 stycznia
2000 r. początek półrocznej prezydencji portugalskiej.


14 lutego
2000 r. Konferencja Międzyrządowa w sprawie reformy unijnych instytucji i mechanizmów decyzyjnych.


1 lipca
2000 r. początek półrocznej prezydencji francuskiej.


11 grudnia
2000 r reforma instytucji UE uzgodniona na szczycie w Nicei, pozwala na rozszerzenie UE w 2003 lub 2004 roku.


1 stycznia
2001 r. początek prezydencji szwedzkiej.
26 lutego
2001 r.


podpisanie Traktatu z Nicei - podstawy prawnej UE. Zapisy Traktatu umożliwiają w sensie formalnym rozszerzenie Unii Europejskiej.

Ten Traktat jest dobry dla Polski - usuwa ostatnią, instytucjonalną przeszkodę na drodze w rozszerzeniu UE i ponadto daje Polsce takie miejsce w przyszłej UE, które Polsce odpowiada, jeśli chodzi o ilość głosów w Radzie UE - 27 głosów i 50 miejsc w PE"- powiedział Jacek Saryusz-Wolski.

11-12 czerwca
2001 r.
sesja w Luksemburgu Ministerialnej Międzyrządowej Konferencji Akcesyjnej.
15-16 czerwca
2001 r. szczyt Rady Europejskiej w Gteborgu, podczas którego zdecydowano, iż negocjacje z najlepiej przygotowanymi państwami zakończą się w roku 2002. Celem UE jest przyjęcie pierwszych kandydatów w 2004 roku.
27 lipca
2001 r. pierwsze w czasie prezydencji belgijskiej spotkanie zastępców szefów delegacji w ramach Międzyrządowej Konferencji Akcesyjnej.