"Quo Vadis".
1. Geneza powieści
a) Światem starożytnym i początkami chrześcijaństwa Sienkiewicz zaczął się interesować ok. 1892r., pod wpływem przyjaźni z malarzem Henrykiem Siemiradzkimi filologiem klasycznym Kazimierzem Morawskim.
b) 'Quo vadis' powstało 1895-1896. Początkowo pisane w odcinkach na zamówienie 'Gazety Polskiej'.
c) Problematyka- historyczna; czasy panowania Nerona w Rzymie i prześladowanie pierwszych chrześcijan
2. Obraz świata pogańskiego
a) mieszkańcy całkowicie podporządkowani Neronowi, uporządkowani tylko Ci, którzy mu sprzyjali; ich los niepewny, zależał od humoru Cezara;
b) mieszkańcy byli podzieleni na panów i niewolników. Pan miał nieograniczoną władzę nad niewolnikiem, mógł go sprzedać, a nawet bezkarnie zabić
c) ich domy- urządzone z przepychem, gustownie i kosztownie (np. dom Winicjusza)
d) stroje- starannie dobrane, zrobione z drogich materii, a całość dopełnia piękna biżuteria (np. Ligia)
e) życie: wystawne uczty, zamieniające się w orgię, na których występowali atleci, tańczyły dziewczęta; przyjęcia kończyły się rozpustą świadczącą o upadku dobrych obyczajów; żaden Rzymianin nie miał prawa przyznać się, że takie wyuzdane życie mu nie odpowiada. Chciał czy nie z rozkazu Cezara musiał w nim uczestniczyć.
f) prześladowanie chrześcijan- igrzyska, na których dzikie zwierzęta pożerały wiernych nauce Chrystusa, oczekiwane były i oglądane przez Rzymian z zachwytem; na koniec widzowie podziwiali Czarnych Numidów, którzy strzelając z łuków zabijali lwy, tygrysy, niedźwiedzie i dobijali jeszcze żywych ludzi.
- przywiązywanie chrześcijan do krzyży i palenie ich żywcem
g) Rzym, za czasów Nerona- piękne, barwne miasto. Sienkiewicz przedstawił przede wszystkim jego bogatych mieszkańców pozbawionych umiaru, norm etycznych, jakichkolwiek skrupułów, skazujących się na zagładę w sensie duchowym, mimo iż żyli w przepychu nie zaznali szczęścia. Nie szczędził ich też Neron, który aby mieć natchnienie do pisania, kazał podpalić Wieczne Miasto.
3. Obraz świata chrześcijańskiego.
a) chrześcijanie spotykali się potajemnie za bramami miasta w Ostria num; tam ludzie jednoczyli się we wspólnej modlitwie; istotę ich życia stanowiła wiara w Chrystusa; głosili takie wart. jak:
-dobroć
-miłość bliźniego
-współczucie
-wierność
-przebaczenie
b) świat szary, bezbarwny, ma w sobie ukryte piękno. Kultura stwórcy ma wartości trwałe: dobro, miłość, kodeks etyczny. Oto pokora i skromność zwyciężył pychę, pokonały zdawać by się mogło niezwyciężone Wieczne Miasto i świat pogański;
c) o chrześcijanach z 'Quo Vadis': '..nie tylko czczą oślą głowę, ale są nieprzyjaciółmi rodzaju ludzkiego i dopuszczają się najbezczelniejszych zbrodni';
4. 'Quo Vadis'- dokąd idziesz
Uchodząc z Rzymu, uciekając przed wyrokiem śmierci Piotrowi ukazuje się Jezus, który idzie w jego kierunku
PIOTR: 'Quo Vadis domine?'- dokąd idziesz Panie?
JEZUS: 'Skoro uciekasz, musisz iść nauczać.'
Piotr powraca do Rzymu.