Powstanie Wielkopolskie

Już w drugiej połowie listopada 1918 roku Polacy zaczęli ustanawiać własną administrację

samorządową na terenie Wielkopolski. Na początku grudnia wołano do Poznania obrady sejmu dzielnicowego, w czasie którego wybrano nową Naczelną Radę Ludową – najwyższą władzę ziem zaboru pruskiego. Rada ta wyłoniła 6-osobowy Komisariat z siedzibą w Poznaniu, w skład którego weszli przedstawiciele Wielkopolski, Śląska i Pomorza.

Aktywność Polaków zaniepokoiła Niemców, którzy chcieli powstrzymać tę akcję niepodległościową. Sytuacja stawała się coraz bardziej napięta. Naczelna Rada Ludowa chciała poczekać z wybuchem powstania do czasu podjęcia decyzji konferencji pokojowej w Paryżu. Wybuch powstania przyspieszyło przybycie 26 grudnia 1918 roku do Poznania Ignacego Paderewskiego. Przy tej okazji doszło do masowych demonstracji politycznych.

W następnym dniu rozpoczęto powstanie. Powstańczy szybko opanowali większą część Wielkopolski, a 9 stycznia 1919 roku Komisariat NRL przejął oficjalnie władzę na jej terenie. Przystąpiono do polonizacji administracji, sądownictwa oraz szkolnictwa, a pod dowództwem generała Józefa Dowbor – Muśnickiego zaczęto tworzyć z ochotniczych oddziałów powstańczych regularną armię.

Konflikt polsko-niemiecki w Wielkopolsce szybko przekształcił się w regularną wojnę. Dopiero 17 lutego 1919 roku w Trewirze doszło do zawarcia rozejmu.