Kwasy i wodorotlenki
Elektrolity to substancje ulegające dysocjacji jonowej po rozpuszczeniu w wodzie (i innych rozpuszczalnikach) lub stopieniu. Powstają wówczas przewodniki elektryczne, przewodzące prąd elektryczny dzięki przemieszczaniu się jonów.
Kwasy HIaRa to związki chemiczne, których cząsteczki zbudowane są z atomów wodoru i reszty kwasowej. Kwasy są elektrolitami, w roztworach wodnych dysocjują na kationy wodoru i aniony reszt kwasowych, tj. atomy lub grypy atomów obdarzone ładunkiem ujemnym.
Wykazują wspólne właściwości, np. ich wodne roztwory przewodzą prąd elektryczny i barwią tak samo dany wskaźnik.
Kwasy
Beztlenowe:
2 powstają w czasie reakcji:
wodór + niemetal
3 następnie rozpuszczenie produktu reakcji w wodzie Tlenowe:
4 powstają w czasie reakcji:
tlenek niemetalu (tlenek kwasowy) + H2O
Wodorotlenki Mb(OH)Ib to związki chemiczne, których cząsteczki zbudowane są z atomów metali i grup wodorotlenkowych.
Wodorotlenki dobrze rozpuszczalne w wodzie to zasady. Zasady są elektrolitami, w roztworach wodnych dysocjują na kationy metalu i aniony wodorotlenkowe. Wykazują wspólne właściwości, np. ich wodne roztwory przewodzą prąd elektryczny i barwią tak samo dany wskaźnik.
Zasady otrzymuje się w czasie reakcji:
metal aktywny (metal grupy 1, 2) + H2O → zasada + H2↑
tlenek metalu aktywnego + H2O → zasada
Odczyn roztworu jest cechą roztworu określającą, czy w roztworze znajduje się nadmiar jonów wodoru H+, czy nadmiar jonów wodorotlenkowych OH-, czy też są one w równowadze.
Jeżeli w roztworze liczba jonów H+ jest większa niż liczba jonów OH-, wówczas odczyn roztworu jest kwaśny, jeżeli jest mniejsza – odczyn zasadowy, jeżeli równa – odczyn jest obojętny. W celu dokładnego oznaczenia odczynu roztworu stosuje się umowną skalę pH, która przyjmuje wartości liczbowe od 0 – 14 odpowiadające stężeniu jonów wodoru w roztworze.
Jeżeli pH < 7 – roztwór wykazuje odczyn kwaśny.
Jeżeli pH = 7 – roztwór wykazuje odczyn obojętny.
Jeżeli pH > 7 – roztwór wykazuje odczyn zasadowy.
Pojęcia
Elektrolity to te kwasy, zasady i sole, których roztwory wodne przewodzą prąd elektryczny.
Nieelektrolity to substancje, których roztwory wodne nie przewodzą prądu elektrycznego. Są to np. tlenki, alkohole, węglowodany.
Wskaźniki to substancje, które zmieniają barwę pod wpływem kwasów lub zasad.
Oranż metylowy to wskaźnik, który pod wpływem kwasów zmienia barwę z pomarańczowej na czerwoną. Pozwala zatem wykryć obecność kwasu.
Fenoloftaleina to wskaźnik, który pod wpływem zasad barwi się na malinowo. Pozwala zatem wykryć obecność zasady.
Uniwersalny papierek wskaźnikowy to wskaźnik, który wobec kwasów barwi się na różowo, a wobec zasad na zielono. Pozwala zatem wykryć obecność kwasu i zasady.
Reszta kwasowa to atom lub grupa atomów znajdujących się w cząsteczce każdego kwasu obok atomów wodoru.
Tlenek kwasowy to tlenek niemetalu, którego wartościowość w kwasie i tlenku jest taka sama.
Dysocjacja jonowa to rozpad cząsteczek elektrolitów na jony: dodatnie (kationy) i ujemne (aniony), pod wpływem cząsteczek wody.
Dysocjacja jonowa kwasów to rozpad cząsteczek kwasów na kationy wodoru i aniony reszty kwasowej pod wpływem cząsteczek wody.
Jony to atomy lub grupy atomów obdarzone ładunkiem elektrycznym dodatnim lub ujemnym.
Aniony to jony ujemne.
Kationy to jony dodatnie.
Grypa wodorotlenkowa to grupa składająca się z atomu tlenu i atomu wodoru. znajduje się w cząsteczce każdego wodorotlenku.
Woda wapienna to nasycony roztwór wodorotlenku wapnia w wodzie. Służy do wykrywania obecności dwutlenku węgla.
Zasada to wodorotlenek dobrze rozpuszczalny w wodzie.
Dysocjacja jonowa zasad to rozpad cząsteczek zasad pod wpływem wody na kationy metalu i aniony wodorotlenkowe.
Odczyn roztworu to cecha roztworu zależna od stężenia jonów wodoru w roztworze.
Skala pH, czyli skala odczynu roztworu, to skala wartości liczbowych od 0 – 14 odpowiadających stężeniu jonów wodoru w roztworze.