Zastosowanie soli - tabele
Azotany
Niektóre azotany znalazły szerokie zastosowanie jako cenne nawozy mineralne, niektóre jako materiały wybuchowe lub ich składniki, niektóre w lecznictwie, w fotografii. Azotany występują w przyrodzie jako minerały.
Azotan (III) sodu NaNO2 - stosowany jest w produkcji barwników; - produkcja organicznych pochodnych azotowych. | Azotan (III) potasu KNO2 - znalazł zastosowanie w produkcji barwników azowych, w chemii analitycznej do określania rzędowości amin oraz do nitrozowania - stosowany jest w fotografii jako sensybilizator (uczulacz), - ma niebagatelne znaczenie w konserwacji mięsa (oznaczenie EWG - E249), gdyż zapobiega tworzeniu się jadu kiełbasianego, jednak ze względu na szkodliwość azotanów(III) sugeruje się ograniczenie ich używania jako konserwantów, jednak całkowite zastąpienie innymi związkami nie jest możliwe. | Azotan(V) sodu NaNO3 - stosowany jest w pirotechnice; - jest to nawóz sztuczny, środek utleniający; - służy do wyrobów farb, emalii i leków. | Azotan(V) potasu KNO3 - stosuje się go do wyrobu prochu; - produkcja szkła oraz nawozów sztucznych; - stosowany jest w przemyśle spożywczym jako środek konserwujący produkty żywnościowe. | Azotan (V) wapnia Ca(NO3)2 - jest to nawóz mineralny | Azotan(V) srebra AgNO3 - posiada właściwości utleniające; stosuje się go do otrzymywania innych soli srebra; - służy do produkcji luster i farb do włosów oraz w lecznictwie jako środek do wypalania kurzajek.; - jest składnikiem emulsji fotograficznych | Azotan (V) amonu NH4NO3 - stosowany jest do produkcji materiałów wybuchowych; - składnik nawozów sztucznych. | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Węglany
Są to substancje krystaliczne, zwykle białe lub bezbarwne, trudno rozpuszczalne w wodzie . Węglany są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie jako minerały skałotwórcze; liczne naturalne węglany stanowią surowce do otrzymywania metali ( Np. SYDERYT, SMITSONIT, CERUSYT, RODOCHROZYT ), niektóre znalazły zastosowanie w przemyśle optycznym ( KALCYT ), do wyrobu farb ( MALACHIT, AZURYT ), do wyrobu materiałów ogniotrwałych ( MAGNEZYT ). Duże znaczenie ma syntetyczny węglan sodu, czyli soda. Wodorowęglany służą głównie do przygotowania roztworów buforowych (roztworów o stałej wartości PH ).
Węglan potasu K2CO3 - stosowany jest w przemyśle ceramicznym, do wyrobu szkła i mydła; - służy do otrzymywania innych związków potasu. | Węglan sodu Na2CO3 - stosuje się go w przemyśle ceramicznym, metalurgicznym oraz garbarstwie; - służy produkcji środków piorących, papieru, mydła, barwników; - jest to odczynnik laboratoryjny i topnik; - w hutnictwie żelaza stosuje się go do zmiękczania oraz odsiarczania. | Węglan amonu (NH4)2CO3 - mieszaniny chłodzące; - stosowany jest w farbiarstwie, garbarstwie oraz przemysle włókienniczym; jest to środek gaśniczy; - stosowany jest do spulchniania w piekarstwie. | Węglan wapnia CaCO3 - jest stosowany do wyrobu papieru, kitu, farb, gumy oraz past do zębów; - kamień wapienny wykorzystywany jest do produkcji wapna palonego i cementu; natomiast kreda naturalna pełni rolę napełniacza do kauczuku i wyrobów gumowych, wyrabia się z niej kredę do pisania oraz używa w produkcji farb. | Węglan litu Li2CO3 - stosowany przy reumatyzmie; - znalazł zastosowanie przy wyrobie wód mineralnych; - stosowany w fotografice. | Węglan magnezu MgCO3 - stosowany jest do produkcji gumy (jako wypełniacz), pigmentów, szkła oraz materiałów ogniotrwałych; - kosmetyka (pudry i pasty do zębów); - znalazł zastosowanie w medycynie; - służy do wypełniania papieru i tworzyw sztucznych; - z niego otrzymuje się magnezje palną: | |||||
Fosforany
Sole tlenowych kwasów fosforowych. Najważniejszymi są ortofosforany np. ortofosforan trójsodowy Na3PO4 wchodzi w skład występujących w przyrodzie fosforytów i apatytów, stosowanych do produkcji sztucznych nawozów fosforowych oraz bywa używany jako składnik proszków do mycia naczyń i zmiękczania wody. Ortofosforan dwusodowy Na2HPO4 stanowi środek obciążający przy ognioodpornej impregnacji tkanin oraz dodatek do wyrobu szkieł optycznych.
Ortofosforan (V) sodu Na3PO4 - jest używany jako dodatek do proszków do prania i do zmiękczania wody (w wielu krajach wycofywany z użycia ze względu na ochronę środowiska - jest przyczyną eutrofizacji); - służy do produkcji nawozów sztucznych. | Ortofosforan (V) potasu K3PO4 - jest to nawóz mineralny | Ortofosforan (V) amonu (NH4)3PO4 - jest to nawóz mineralny | Ortofosforan (V) wapnia Ca3(PO4)2 - jest to nawóz mineralny |
Siarczki
Siarczki metali ( sole ) mogą być obojętne lub kwaśne ( wodorosiarczki ). Są to substancje krystaliczne, często barwne, słabo lub bardzo słabo rozpuszczalne ( z wyjątkiem siarczków litowców i wodorosiarczków ) w wodzie. Mają właściwości redukujące. Są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie w postaci minerałów ( np. piryt, galena, sfaleryt, cynober, antymonit, chalkopiryt, chalkozyn ), które stanowią surowiec do otrzymywania metali oraz dwutlenku siarki. Stosowane są też jako reduktory, do wyrobu farb i litoponów, w ceramice.
Siarczek sodu Na2S - znalazł zastosowanie w garbarstwie oraz hutnictwie; - służy do produkcji barwników, a także jedwabiu wiskozowego; - jest to środek owadobójczy i depilator. | Siarczek potasu K2S - jest to odczynnik używany w analizie chemicznej. | Siarczek amonu (NH4)2S - służy do barwienia brązów; - stosowany w przemyśle włókienniczym oraz w analizie chemicznej. | Siarczek wapnia CaS - jest często stosowany do zwalczania szkodników; - znalazł zastosowanie jako depilator; - stosowany jest w garbarstwie; - służy do wyrobu cieczy kalifornijskiej i farb świecowych. | Siarczek srebra Ag2S - stosowany do wyrobu filtrów optycznych; - znalazł zastosowanie w grawerstwie oraz w produkcji alarmowej aparatury przeciwpożarowej. |
Chlorki
Są substancjami krystalicznymi, z wyjątkiem chlorków niektórych metali ciężkich ( np.AgCl ) rozpuszczonych w wodzie. W stanie stopionym lub w roztworze przewodzą prąd elektryczny. Niektóre występują w przyrodzie tworząc złoża np. sodowy NaCl i potasowy KCl. Duże ilości rozpuszczone są w wodzie morskiej ( np. magnezowy i sodowy ). Do najważniejszych należą oprócz NaCl i KCl również chlorki amonu, antymonu, cynku, cyny, rtęci, srebra, wapnia, żelaza; inny charakter i właściwości wykazują chlorki niemetali np.: fosforu, siarki, czterochlorek węgla, krzemu ( są to ciała stałe lub ciecze ni wykazujące budowy jonowej ).
Chlorek sodu NaCl - jest używana bardzo często w kuchni, np. do przyprawiania potraw i konserwowanie żywności, stąd nazwa - sól kuchenna; - w zimie używa się jej do posypywanie jezdni w celu uniknięcia oblodzenia, ponieważ dodanie soli do wody powoduje obniżenie jej temperatury krzepnięcia; - zastosowanie znajduje również w przemyśle garbarskim i szklarskim; jako substrat do otrzymywania innych związków sodu; - kąpiel w morzu może mieć działanie lecznicze, w przypadku dużego stężenia soli w wodzie morskiej; - jest ona potrzebna do życia - każdy człowiek potrzebuje jej 5 gr. dziennie (kromka chleba), jednak nadmierne stosowanie prowadzi do chorób nerek. | Chlorek żelaza (III) FeCl3 - w hutnictwie do przerobu ród miedziowych i srebrowych; - jako zaprawa w farbiarstwie; - jako łagodny środek utleniajcy w przemyśle oraz jako środek kondensacyjny przy chlorowaniu; - do tamowania krwi w lecznictwie; - oczyszczania wód ściekowych; - wyrób błękitu berlińskiego. | Chlorek amonu NH4Cl - stosowany jest do produkcji nawozów sztucznych; - służy do oczyszczania metali przed lutowaniem; - procesy cynowania i cynkowania; - produkcja proszków do prania; - farbiarstwo oraz lecznictwo; - jest również elektrolitem w bateriach. | Chlorek magnezu MgCl2 - nasycony roztwór MgCl2 zmieszany z MgO daje cement Sorela, który jest stosowany do produkcji materiałów izolacyjnych; - służy do przyżadzania mieszanin mrożących; - napaja się nim drzewa i tkaniny, w celu zmniejszenia ich palności; - używa się go do konserwacji progów kolejowych oraz do karbonizowania wełny. | Chlorek miedzi (II) CuCl2 - służy do produkcji barwników - farby zwanej zielenią brunświcką |
Siarczany
Siarczan (VI) glinu Al2(SO4)3 - znalazł zastosowanie w przemyśle farbiarskim; - jest stosowany w garbarstwie, w papiernictwie, w kosmetyce oraz w czyszczalniach ścieków; - służy do syntezy innych związków glinu. | Siarczan (VI) sodu Na2SO4 - służy do produkcji szkła, papieru, farb, środków piorących, szkła wodnego, celulozy siarczanowej, siarczku sodu; - jest stosowany do otrzymywania ultramaryny. | Siarczan (VI) miedzi (II) CuSO4 - używa się go do farbowania i drukowania; - jako środek do konserwacji drewna; - do farbowania żelaza; - do wykrywania wody w alkoholu (bezwodny reaguje z wodą i zabarwia roztwór na niebiesko). | Siarczan (VI) potasu K2SO4 - jest to nawóz sztuczny; - stosowany do produkcji szkła i ałunu. | Siarczan (VI) manganu (IV) Mn(SO4)2 - używa się go w postaci roztworu do utleniania związków organicznych | Siarczan (VI) amonu (NH4)2SO4 - jest to nawóz mineralny; - znalazł zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym; - służy do otrzymywania innych soli amonu. |
|---|
Bromki
Bromek potasu KBr - stosowane w procesach fotograficznych jako substancja hamująca zadymienie, dodawane do wywoływaczy oraz emulsji światłoczułych. - znalazł zastosowanie w lecznictwie jako środek uspokajający oraz w litografii i rytownictwie; - monokryształy znajdują zastosowanie w spektroskopii w zakresie podczerwieni. | Bromek srebra (I) AgBr - wykorzystywany jako główny składnik emulsji światłoczułej bromosrebrowych materiałów fotograficznych; - służy do wyrobu klisz. | Bromek sodu NaBr - stosowany w lecznictwie jako środek uspokajający. |
|---|
Jodek potasu
KI
- używany jest w syntezach organicznych;
- w lecznictwie oraz w analizie chemicznej;
- jego nie wielkie ilości dodaje się do soli kuchennej - stąd tzw. sól jodowana.
Borany
Diboran miedzi (II)
CuB2O4
- wyrabia się z niego niebieskie igły o twardości korundy;
- jest głównym składnikiem farby zwanej zieleniom borową.
Chlorany
Chloran (V) potasu
KClO3
- stosowany jest do wyrobu zapałek oraz niektórych materiałów wybuchowych i pirotechnicznych;
- do bielenia papieru;
- znalazł również zastosowanie w lecznictwie.