Interpretacja i analiza wiersza Wisławy Szymborskiej "Nienawiść"

Utwór pod tytułem „Nienawiść” Wisławy Szymborskiej opowiada o uczuciu,które towarzyszyło ludzkości zawsze i wszędzie. Współczesny wiersz,w którym podmiot zwraca się bezpośrednio do adresta-bliżej nieokreślonej grupy ludzi ,może nawet całej ludzkości w barwny i ironiczny sposób opisuje nienawiść.W utworze występuje liryka bezpośredniego zwrotu do adresara natomiast podmiot ujawnia się („w naszym stuleciu”),mówi w 1 os.l. mn co wskazuje na to iż utożsamia się z ludźmi.
Osoba mówiąca w wierszu rozpatruje miejsce i rolę tego uczucia w świecie.Podmiot zbiorowy mówi wprost iż to uczucie towarzyszyło ludziom od zarania wieków i jest wręcz ponadczasowe:(”jak dobrze się trzyma w naszym stuleciu”)-autor wprowadza przerzutnię aby zwrócić uwagę czytelnika na to zdanie.Już w pierwszych wersach widoczne jest upersonifikowanie nienawiści-podmiot opisuje ją jak osobę żywą.Porównuje ją do sportowca ,dla którego pokonywanie przeszkód nie stanowi żadnego porblemu:”lekko bierze wysokie przeszkody(…)łatwe dla niej skoczyć,dopaść”.Nienawiść okazuje się być najsilniejszym z uczyć,nieporównywalnym do żadnego innego, typu miłość, radość( „nie jest jak inne uczucia”).Osoba mówiąca w wierszu sugeruje iż to uczucie rodzi siebie nawzajem,więc jest samoistne,uważa iż nienawiść rodzi nienawiść.To uczucie drzemie w każdnym człowieku i nawet jeśli nie ujawnia się przez dłużwy okres w końcu obudzi się i zaatakuje(„jeśli zasypia to nigdy snem wiecznym”).Podmiot mówi o tym iż bezsenność,która dla zwykłego człowieka jest utrapieniem, nienawiść pobudza do życia,co wskazuje na bezsilność człowieka względem tego uczucia.”Religia nie religia(…)ojczyzna nie ojczyzna”-dla nienawiści nie liczą się żadne wartości wyższe-istnieje zawsze.W utworze autor wykorzystuje powtórzenia słowa kluczowego, co nie daje zapomnieć czytelnikowi o problemie,z którym się boryka („Nienawiść.Nienawiść.”).Podmiot dochodzi do strasznego wniosku iż te dobre uczucia wypadają przy niej dość „cherlawie i ślamazarnie”, z tego wniosek iż ludzkość bardziej zwraca uwagę na te złe aspekty życia aniżeli na te dobre.Nienawiść jest pełna kontrastów oraz rzeczy niezrozumiałych,boi się ona miłości,autor posługuje się uosobieniem gdyż mówi o „grymasie na twarzy” kiedy to uczucie styka się z miłością.My liryczne zaczyna wręcz wątpić w sens ludzkiej natury,sugerując iż ludzie nie są zdolni dostrzec dobrych cech w człowieku,posługuje się wieloma pytaniami retorycznymi,która mają zmusić odbiorcę do większej reflekcji nad tematem („od kiedy braterstwo może liczyć na tłumy?”).Te pytania sa ironiczne gdyż autorka chcce ukazać słabość uczuć przeciwstawiających się nienawiści.To ona tworzy historię i pociąga za sobą rzeszę ludzi(„porywa tylko ona,która swoje wie”),podmiot wręcz wskazuje na jej pozytywne cechy,gdyż jest :”zdolna,pojętna,bardzo pracowita”.Podmiot jest pewien, iż każdy człowiek wie jak nienawiśc zapisała się na kartach czasu,każdy kiedyś spotka się z jej siłą(„Czy trzeba mówić ile pieśni ułożyła”). Podmiot liryczny z sarkazmem mówi : "nie okłamujmy się; potrafi tworzyć piękno". Lecz pięknem jest to tylko dla niej, na tym polega jej ironiczna rola - by tworzy piękno zagłady.Nienawiść według osoby mówiącej jest pełna kontrstów „między łoskotem a ciszą” orazy :między czerwoną krwią a białym śniegiem” co wskazuje na to iż tak na prawda to uczucie jest nieprzewidywalne i trudno wyczuć kiedy uderzy.Lubi pastwić się nad swoją ofiarą sama pozostając „schludnym oprawcą”.Jest „w każdej chwili gotowa” do tego aby w poczciwym człowieku wzbudzić pogardę do drugiego,nawet jeśli będzie to trudne.Wbrew pozorom nie atakuje na oślep lecz dokładnie wie do czego dąży(„ma bystre oczy snajpera”).
Utwór ma formę wiersza białego,wolnego, nie posiada rymów.Składa się z ośmiu strof, o nieregularnej liczbie wersów.Cały wiersz jest napisany językiem zmetaforyzowanym, ponieważ opowiada o uczucie w sposób upersonifikowany.Występuja epitety „ekstaza miłosna”, ep.kolorystyczne: :czarna łuna””różany świt”.
Tytułowe uczucie jest ukazane w sposób upersonifikowany.Odbiorcy łatwiej jest pojąć sens nienawiści,kiedy zostanie porównany do żywej osoby, kiedy nada się jej cechy ludzkie.Ukazanie kotrastu pomiędzy dobrymi uczuciami a nienawiścią pokazuje jak łatwo człowiek ją przyswaja,odrzucając wyższe wartości.