Upadek Republiki, początki Cesarstwa Rzymskiego.
Przyczyny kryzysu republiki:
- Walki między popularami a optymatami
- powstania niewolników
- niewdrożenie reformy rolnej w życie
- rywalizacja wybitnych polityków
- wojny domowe
- zły aparat urzędniczy (tylko 40-50 urzędników, roczna kadencja, urz. niepłatkorupcja)
- różnice majątkowe między arystokracją a ploretariatem
Urzędy niższe:
- edyl (igrzyska, rozdawanie zboża,...);
- kwestor (administr finansami);
- Trybun Ludowy (1, nietykalny, prawo veta, obrońca ludności)
Urzędy wyższe:
- pretor (sądownictwo),
- konsul (2, dowódcy armii, zwoływanie Zgr Ludowych);
- cenzor (spisyw majątek państwa, obywateli);
- dyktator (6 m-cy, wojna),
Senat „Komedia republiki rzymskiej” – Oktawian przekształcał ustrój państwa tak, aby mieć, jak największą władzę, ale zachować pozory republiki ustrój – pryncypat
Nowy porządek w państwie Oktawian usunął Zgromadzenie, zachował natomiast pozostałe urzędy. Decyzje senatu były w pełni zależne od woli władcy. Kult władców. Ograniczenie wyzysku na prowincjach. Reforma wojska.