Części zdania
ORZECZENIE
Czasownikowe – forma osobowa czasownika lub nieosobowa zakończona na –no lub -to.
Zrobisz to jutro rano. Zebranie zakończono o czwartej.
Imienne – składa się z łącznika (być, stać się, zostać) oraz orzecznika (rzeczownik, przymiotnik, zaimek lub inne)
Zostanę reżyserem. Marysia jest przebiegła.
PODMIOT
Rzeczownik lub zaimek w mianowniku
Chłopcy wygrali ten mecz. Oni znów są spóźnieni.
Rzeczownik lub zaimek w dopełniaczu
Zabrakło mi tylko dwóch punktów. Nie ma nikogo.
Podmiot szeregowy
Magda z Antonim już wyjechali.
Podmiot domyślny – podmiot niewyrażony słowem, wynikający z formy orzeczenia lub z treści poprzedniego zdania
Zaczekaj na mnie. (ty)
PRZYDAWKA
Jest określeniem rzeczownika. Najczęściej odpowiada na pytania: jaki? który? czyj? ile? czego? z czego?
Smaczna zupa, poseł Nowak, trzech chłopców, klasówka z chemii
Jaka? Który?ilu? Z czego?
DOPEŁNIENIE
Jest określeniem czasownika (rzadziej przymiotnika lub przysłówka). Odpowiada na pytania przypadków zależnych (wszystkie poza mianownikiem i wołaczem)
Wypiszę czek, oddam Maćkowi, lepszy od niego, dobru dla mnie
Co? Komu? Od kogo? Dla kogo?
OKOLICZNIK
Jest określeniem czasownika (rzadziej przymiotnika lub przysłówka).
Okolicznik miejsca gdzie? Dokąd? Skąd? Którędy?
Spotkajmy się tam. Przejdźmy plażą.
Okolicznik czasu kiedy? Jak długo?
Jutro wyjeżdżam. Nie widziałem jej pół roku.
Okoliczni sposobu jak? W jaki sposób?
Pięknie rysujesz. Zrobił to po cichu.
Okolicznik przyczyny dlaczego? Z jakiego powodu?
Nie wystąpił z powodu choroby.
Okolicznik celu jakim celu?
Idę po zakupy.