Kształt i wyobrażenia o Ziemi
1. Pierwsze wyobrażenia
- plaski dysk podtrzymywany przez postacie mitologiczne.
- Pitagoras uważał że ziemia jest kulista, nie miał na to dowodów
- jako pierwszy dowody na to zdobył Arystoteles (IV w.p.ne.): kszrtałt widnokręgu jest łukiem okręgu, kształt cienia ziemi podczas zaćmienia na tarczy księżyca jest kołem, statki pojawiające się na widnokręgu najpierw ukazują swój maszt
2. Kształty ziemi
Eratostenes z Cyreny w II w.p.n.e dokonał pierwszych pomiarów ziemi.
Ziemia jest Elipsą obrotową (spł. Na biegunach, wydł. Na równiku). Powierzchnia tej bryły to powierzchnia nad poziomem morza.
Geoida - jest to bryła, której powierzchnia jest w każdym punkcie prostopadła do pionu. Jest to jedyna bryła oddające kształt ziemi.
3. Wymiary ziemi
- promień równikowy - 6378 km
- promień biegunowy - 6353 km (0,5 dł. osi Ziemi)
- obwód równika - 40075 km
- długość południka - 20004
- powierzchnia Ziemi - 510000000 km2
- objętość Ziemi - 1083 mld km3
4. Szerokość geograficzna - jest to kąt zawarty pomiędzy płaszczyzną równika, a promieniem ziemskim danego miejsca na mapie (ozn. literą j (fi))
długość geograficzna - kąt dwuścienny zawarty między półpłaszczyznami południka początkowego i płd. Przechodzącego przez określony pkt na pow. ziemi.
5. Wszechświat powstał ok. 12-15 mld lat temu. Jest to przestrzeń, w której znajduje się niezliczone ilości ciał niebieskich, które wchodzą w skład galaktyk- olbrzymich skupisk materii. Wszechświat zaczął formułować się po wielkim wybuchu materii. Echem wielkiego wybuchu jest promieniowanie mikrofalowe, które zostało odkryte w 1965. Wszechświat od początku istnienia nieustannie się rozszerza. Nasz układ słoneczny powstał ok. 4,6 mld lat temu w galaktyce drogi mlecznej o spłaszczonym spiralnym kształcie, w skład ukł. słon. Wchodzą: planety, księżyce, gwiazdy, planetoidy, meteory.
Słońce - to gwiazda zajmująca prawie 99,9% masy całego układu. Składa się głównie z wodoru i helu. Świeci własnym światłem z przemian wew. jądrowych. Emitując światło traci w ciągu sekundy 4 mld kg masy. Temp słońca wynosi 14000000 C.
Planety krążące wokół słońca
Wewnętrzne: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars,
Zewnętrzne: Jowisz, Saturn, Uran, Neptun, Pluton
Najmniejsza: Pluton (2,5 razy mniejsza od ziemi)
Największa: Jowisz
Planety obiegają słońce w różnym czasie i prędkością. Wokół planet krążą księżyce. Wokół słońca między planetami krążą Asteroidy - ciała niebieski o nieregularnych kształtach.
Komety - ciała niebieskie składające się odłamków lodowych.
Poglądy na budowę wszechświata
Geocentryczny: Ziemi środkiem wszechświata
Heliocentryczny: Słońce środkiem układu słonecznego. Twórcy i zwolennicy: Kopernik, Galileusz, Kepler (3 prawa o ruchach ziemi)