Motyw wędrówki w wybranych mitach.
Od zarania dziejów człowiek znajduje się w ciągłym ruchu. Słowa Edwarda Stachury "Wędrówką jedną jest życie człowieka" są esencją całej ludzkiej egzystencji. Motyw wędrówki jest wyraźnie obecny już w antyku. Wprowadzają go mity greckie, w których bohaterowie podejmują rozmaite wyprawy, stanowiące nieodłączny element ich życia. Podróż może symbolizować po prostu przestrzenne przemieszczanie się, dzięki któremu zdobywamy doświadczenie oraz uczymy się, jak również poznawanie samego siebie. Czasem staje się ona pokutą, pielgrzymką w celu oczyszczenia grzechów, a także wygnaniem lub tułaczką.
Najbardziej znaną jest wędrówka opisana przez Homera w "Odysei". Ten podzielony na 24 księgi poemat zawiera opis dziesięcioletniej drogi Odysa spod Troi do rodzinnej Itaki.
Po zwycięstwie Greków, w którym odegrał on bardzo ważną rolę (za jego namową wybudowano olbrzymiego konia), bohater wyrusza do domu. W czasie powrotu spotyka go za sprawą bogów, mnóstwo niesamowitych przygód, utrudniających przybycie do ojczyzny.
Przejścia Odysa stają się pretekstem do rozważań nad tragiczną kondycją ludzkiej doli, poddanej dyktatowi bezwzględnych bogów. Odys stał się archetypem podróżnika i tułacza, często wykorzystywanym przez twórców innych epok.
Kolejnym przykładem człowieka wędrującego w wyniku zrządzenia losu jest Eneasz, bohater "Eneidy" – epopei narodowej Rzymian. Dzieło opisuje jego podróż, począwszy od ucieczki z płonącego miasta po wojnie trojańskiej, aż do Italii, gdzie bohater zakłada osadę. W jego wyprawę ingerowali bogowie, którzy z powodu swych cech ludzkich kierowali się uczuciami. Jedni opiekowali się Eneaszem, tak jak jego matka Wenus, inni, na przykład Junona, starali się utrudnić mu podróż.
Eneasz jest symbolem emigranta, który musi opuścić swoją ojczyznę i szukać nowego domu. Jest to dla niego bardzo ważne, ponieważ według przepowiedni bogów tylko u celu swej wyprawy może znaleźć szczęście i spokój. Jest on również synonimem wędrowca, który podobnie jak Odys, nie zważając na przeciwności, dąży do obranego zamierzenia.
Bohaterowie mitów wędrowali także często w jakimś określonym celu. Przykładem może być wyprawa Argonautów, których zadaniem jest zdobycie złotego runa – największej świętości Kolchidy. Dzięki niemu przywódca grupy herosów, Jazon, odzyskuje bezprawnie zabraną mu władzę. Widać tutaj wyraźnie, że podróże podejmowano również po to, aby coś osiągnąć lub posiąść.
Owe zamierzenie przyświecało także Orfeuszowi w jego wyprawie w zaświaty. Bohater ten ma za małżonkę piękną nimfę drzewną, zwaną Eurydyką, którą kocha nad życie. Szczęście ich nie trwa jednak wiecznie, gdyż hamadriada umiera po ukąszeniu przez żmiję. Orfeusz przemierza cały świat w poszukiwaniu swej ukochanej. Decyduje się nawet na zejście do Hadesu, aby błagać bogów o zwrócenie żony przy pomocy swojej cudownej liry. Niestety, z powodu złamania przyrzeczenia (zakaz spoglądania na Eurydykę aż do bram piekieł) nimfa ostatecznie pozostaje wśród zmarłych.
Orfeusz reprezentuje tułacza, który rozpoczyna swe trudy z własnej woli, w imię wyższych celów. Mimo iż heros wie, że jego podróż będzie pełna niebezpieczeństw i trudów, podejmuje ryzyko w imię miłości. Chociaż kończy się klęską, nieszczęśnik w pewien sposób wygrywa – wzbogaca się o nowe doświadczenia i wiedzę. I tego właśnie, oprócz zdobycia pożądanego celu, dostarczać może ten typ wędrówki.
W mitologii występują również podróże rozumiane jako szukanie okazji do spełniania bohaterskich czynów. Było to podstawowym zamiarem mitycznych herosów, którzy wyruszali często w dalekie wyprawy, aby zdobywać sławę. Takim wędrowcem był, na przykład Herakles, który, między innymi, wykonał dwanaście prac uchodzących za niemożliwe do wykonania.
Innym przykładem jest Tezeusz, którego najbardziej znaną wyprawą pozostaje podróż na Kretę. Jej mieszkańcy zawdzięczają śmiałkowi pokonanie Minotaura.
Natomiast Edyp, z utworu Sofoklesa, jest bohaterem podejmującym tułaczkę jako karę za swe czyny. Naznaczony klątwą bogów król, kiedy dowiaduje się, że nieświadomie dopuścił się ojcobójstwa i kazirodztwa, postanawia wykłuć sobie oczy i rozpocząć wieczną wędrówkę po Grecji. Wyprawa ta jest dla niego ucieczką od nieświadomie popełnionego zła. Edyp przemierza również świat już znacznie wcześniej, zanim popełnia owe zbrodnie – uciekając, tym razem, przed przeznaczeniem do Teb.
Wędrówka ma w mitologii wiele znaczeń i symboli. Jest sprawdzianem, nauką, popycha do odnajdywania ważnych w życiu wartości. Powoduje ją poczucie misji czy też konieczność, uczy i wpływa na światopogląd człowieka. Czasami nęci wizją ziemi obiecanej, nieraz jest konsekwencją opuszczenia jej. Zawsze jednak ma za zadanie doprowadzenie każdego do odnalezienia sensu własnej egzystencji i spełnienia.