Unia lubelska 1569 r.
1. Sytuacja w jakiej doszło do zawarcia unii ( sytuacja dynastyczna, polityczna )
2. Motywacje i cele grup i osób zainteresowanych przewodzeniem unii
3. Motywacje i cele grup i osób zainteresowanych w niedopuszczeniu do unii.
4. Przebieg Sejmu lubelskiego.
5. Postanowienia Unii lubelskiej.
1. W Koronie monarchowie byli elekcyjni. Na Litwie monarchowie byli dziedziczni. ( Litwa narzucała Koronie swoich kandydatów ). W koronie szlachta miała wolność, na Litwie bojarstwo musiało być posłuszne władzy. Koronę z Litwą łączyła unia personalna przez osobę władcy i wspólnotę dynastii ( potomków Władysława Jagiełły ). Zygmunt August był królem bezdzietnym, jednocześnie Litwa była uwikłana w winę z Rosją, w której się przeciwstawić nie mogła ( potrzebowała wsparcia korony ).
2. Połączeniem zainteresowana była polska szlachta i litewskie bojarstwo, chodziło o wspólnotę przywilejów i obciążeń.
3. Przeciw unii była magnateria litewska, która bała się osłabienia swoich wpływów i możliwości.
4. Problem unii został rozwiązany na sejmie w Lublinie w 1569r., gdzie mimo oporów magnatów litewskich ( na czym ten opór polegał, jak został złamany ), doszło do zawarcia unii realnej (wspólnota praw i instytucji ). personalna ( wspólna osoba króla )
5. Postanowienia Unii lubelskiej.
ad: magnaterii litewskiej: W 3 miesiącu obrad doszło do próby zerwania sejmu przez magnatów litewskich. Potajemnie opuścili miasto, co spowodowało reakcję ze strony posłów i senatorów koronnych i litewskich zwolenników unii. Sejm uchwalił wcielenie ( inkorporację ) poł.-zach. części państwa litewskiego (Podlasie, Wołyń, Podole ) do Korony Polskiej. W czerwcu (na wniosek posłów z Wołynia ) do korony włączono Kijowszczyznę. Litwa pozbawiona została ponad połowy sowich terytoriów. Pod naciskiem tych wydarzeń możnowładcy litewscy powrócili do Lublina. [ UNIA 1 lipca - akty wystawiane przez sejmy koronny i litewski ]. 4 lipca - przez króla Zygmunta. Unia ta połączyła suwerenne, równouprawnione państwa i narody w państwo nazywane przez szlachtę RZECZPOSPOLITĄ OBOJGA NARODÓW.
Postanowienia Unii lubelskiej:
- wspólny monarcha ( po śmierci Zygmunta A. wspólna elekcja jego następcy )
- wspólny sejm, senat ( Polacy i Litwini )
- wspólne prawa i przywileje
- odrębne miały pozostać centralne urzędy w koronie i na Litwie, wojska, skarbowość.
- Wspólna władza ustawodawcza, osobna wykonawcza ( poza królem ).