Barwa.

Barwa jest zjawiskiem fizycznym, a dokładniej - doznaniem odczuwanym za pośrednictwem zmysłu wzroku, wywołanym przez światło o określonym składzie widomowym. Problematyka barwy, zwanej inaczej kolorem, stanowi szeroką dziedzinie wiedzy. Dla potrzeb twórczości malarskiej rozróżniamy zatem barwy ciepłe (np. czerwoną, pomarańczową) oraz zimne (np. niebieską); podstawowe, niemożliwe do uzyskania przez zmieszanie innych barw (czerwona, żółta, niebieska) i pochodne, powstające przez mieszanie parami barw podstawowych: pomarańczowa - mieszanka czerwonej z żółtą, zielona - mieszanka niebieskiej z żółtą i fioletowa 0 mieszanka czerwonej z niebieską. Rozróżniamy także barwy dopełniające (leżące naprzeciw siebie w kole barw). Są to czerwona i zielona, niebieska i pomarańczowa, fioletowa oraz żółta. Ich właściwości jest to, że w obrazie tworzą najsilniejsze kontrasty. Wywołanie efektu barwy dopełniającej nie jest trudne: wystarczy wpatrywać się przez pewien czas w plamę którejś z sześciu takich barw, a następnie przenieść wzrok na neutralnie białe tło, by w oczach zamajaczyła jej barwa dopełniająca(jest to tak zwany powidok). Jeszcze inna właściwość barw dopełniających polega an tym, że uczestniczą one w procesie tzw. łamania barw, dla pogłębienia wyrazu dzieła: niewielka ilość którejś z barw dopełniających dodawana do jej "partnerki" powoduje przygaszenie, spoważnienie. Zjawisko to często jest wykorzystywane przez malarzy. Osobną cechą barw, która malarze szeroko uwzględniają przy komponowaniu obrazu, jest ich względność: zależność wrażenia temperatury plamy barwnej od jej barwnego sąsiedztwa. Wydaje nam się ona tym cieplejsza, im chłodniejszy jest kolor położony obok - i odwrotnie. Rozpatrując gotowe już obrazy, często posługujemy się terminem gamy kolorystycznej. Gamę obrazu,w którym malarz posłużył się farbami z całej palety, tzn. barwami ciepłymi oraz zimnymi, nazywamy gamą szeroką. Użycie jedynie barw pokrewnych temperaturą określamy jako gamę wąską z rozróżnieniem na wąską gamę barw ciepłych i wąską gamę barw chłodnych. Do ożywienia tej ostatniej służy często niewielka plama barwy ciepłej, tzw. akcent kolorystyczny. Zjawiska plamy barwnej w obrazie nie należy utożsamiać z jej rozumieniem w języku potocznym, jako bezkształtnej, często przypadkowej płaszczyzny jakiegoś koloru na jakimś tle.Plamy takie występują, co prawa, w niektórych odmianach malarstwa abstrakcyjnego, nieprzedstawiającego żadnych form rzeczywistych, w szerszym jednak rozumieniu plama barwna to kształt dowolnego przedmiotu na płaszczyźnie obrazu, wyróżniony odrębnym kolorem. Możemy powiedzieć na przykład "żółta plama kwiatu" albo również "czerwona plama kapelusza damy". Znamy kilka sposobów budowania obrazu z plam koloru: plamy wyodrębnione konturem, plamy bezpośrednio sąsiadujące z sobą, wyróżniane odrębnym kolorem i plamy luźno, swobodnie rozmieszczone na obrazie. Odrębnym zagadnieniem związanym z powierzchnią obrazu jest tzw. faktura - sposób położenia farby na podłoże, zależnie od jej konsystencji, rzadkiej lub gęstej, sposobu użycia pędzla , no i, naturalnie upodobania malarza. Faktura może być różna: gładka i wzburzona, mięsista - nakładana grubymi warstwami farby. Walor to stopień odbijania światła od płaszczyzny. Barwy jasne to barwy o słabym walorze (np. jasnożółta, lub jasnoniebieska) - odbijają one więcej światła niż barwy ciemne, o walorze mocnym (np, brązowa, czy też fioletowa). Również ta sama barwa może występować w różnych walorach, w rożnym nasyceniu danego koloru.