Nowela - najważniejsze informacje
NOWELA
Jeden z gatunków prozy narracyjnej. Utwór niewielki, o zwartej i wyrazistej akcji. Pozbawiony komentarzy i rozbudowanych opisów, o małej ilości bohaterów.
W klasycznej noweli, zgodnej z teorią Giovanniego Boccaccia (najsłynniejszego twórcy noweli renesansowej) - główny motyw, umieszczony w tytule przewija się przez kolejne etapy fabuły i odgrywa w niej kluczową rolę.
BUDOWA NOWELI
- ekspozycja - wprowadzenie w temat utworu
- rozwój fabuły
- punkt kulminacyjny - najważniejsze wydarzenie
- rozwiązanie akcji
- epilog - część końcowa utworu
CECHY NOWELI
- narrator w trzeciej osobie
- utwór jednowątkowy, epicki
- związek przyczynowo skutkowy
- liczba bohaterów ograniczona do niezbędnego minimum
- zredukowane elementy opisowe
- zwięzła, krótka forma literacka
- najczęściej występuje powtarzający się motyw noweli, często podkreślony tytułem
ZASADA TRÓJDZIELNOŚCI
- wstęp wprowadzający do utworu,
- rozwinięcie - rozwój akcji
- zakończnie - podsumowanie
PRZYKŁADY NOWEL I PISARZY
a) literatura polska
- Latarnik - Henryk Sienkiewicz
- Antek - Bolesław Prus
- Nasza szkapa - Maria Konopnicka
- Katarynka - Bolesław Prus
- ABC - Eliza Orzeszkowa
- Sachem - Henryk Sienkiewicz
- Siłaczka - Stefan Żeromski
- Kamizelka - Bolesław Prus
- Z Pamietnika Poznanskiego Nauczyciela - Henryk Sienkiewicz
- Dym - Maria Konopnicka
b) literatura zagraniczna
- Dekameron - Giovanni Boccaccio - zbiór nowel, m. in. : Sokół, Diabeł i piekło