Cechy eposu homeryckiego
Epos to główny gatunek epicki ukształtowany w starożytności. Jego twórcą jest Homer. Epos to rozbudowany utwór wierszowany przedstawiający dzieje bohaterów mitologicznych lub historycznych na tle wydarzeń przełomowych dla danego narodu.
Cechy eposu to:
- paralelizm płaszczyzn fabularnych - wydarzenia opisane wydarzenia rozgrywają się jednocześnie w świecie bogów i ludzi (bogowie ingerują w sprawy ludzi); świat podporządkowany jest Mojrze, czyli przeznaczeniu
- wielowątkowość akcji - ważne są zarówno wątki główne, jak i poboczne
- szerokie tło wydarzeń
- trzecioosobowy narrator - wszechobecny, wszechwiedzący, obiektywny, zachowujący dystans, ujawnia się tylko w inwokacji
- bohaterowie heroiczni, w których losy często ingerują bogowie
- narracja w utworze występuje w dwóch odmianach - opis i opowiadanie
- styl opowiadania jest podniosły, uroczysty, patetyczny, dostosowany do heroicznych czynów bohaterów
- realistyczny styl opisu przedmiotów, osób, sytuacji (opisy są drobiazgowe i szczegółowe)
- retardacja - celowe zawieszenie, opóźnienie akcji poprzez wprowadzenie opisów zdarzeń lub charakterystyki bohaterów (służy budowaniu napięcia)
- mitologiczna motywacja wydarzeń
- obecność scen batalistycznych
- występowanie stałych epitetów, które nie charakteryzują rzeczownika, lecz ozdabiają poemat
- typowe zwroty zaczynające kwestie osób mówiących
- porównanie homeryckie - jest to porównanie bardzo rozbudowane, w którym człon określający staje się rozwiniętym obrazem przyrody
- powtórzenia pojawiające się wielokrotnie
- utwór napisany jest heksametrem (wers sześciostopowy, miara rytmiczna) - jego nazwa pochodzi od heks - sześć i metron - miara wierszowa;za najmniejszą jednostkę rytmiczną Grecy uznali stopę i wyróżnili następujące: trochej, jamb, daktyl, amfibrach, anapest
Starożytny heksametr składał się z 6-ciu daktyli.
- kompozycja eposu jest luźna i fragmentaryczna, poszczególne fragmenty tekstu można czytać jako odrębną całość
- "Iliada" dzieli się na 24 pieśni, rozpoczyna inwokacją, która pełni funkcje:
a) zapowiada temat
b) wprowadza głównego bohatera
c) wprowadza odbiorcę w środek akcji - in medias res
d) prezentuje wierzenia Greków
e) zawiera apostrofę do Muzy, by uwzniośliła proces twórczy