O kurde, długie to. Ale lecimy z tym koksem:
1. Mutacje to losowe zmiany w materiale genetycznym. Mutacje możemy podzielić m.in. na:
- insercje - do sekwencji zostaje dodana jedna lub więcej zasad
- delecje - z sekwencji zostaje usunięta jedna lub więcej zasad
- substytucja - zmiana pojedynczej zasady na inną
2. Najprościej
- na czynniki chemiczne (głównie płaskie związki interkalujące helisę DNA [czyli "wciskające" się między dwie zasady)
- promieniowanie - głównie UV oraz promieniowanie Roentgena czyli X.
- wysoka temperatura
3. Rodzaje mutacji? Zapewne chodzi o
- mutacje synonimiczne, czyli ciche - czyli mimo mutacji genu, odpowiadające mu białko ma taką samą sekwencję
- mutacje niesynonimiczne - wraz z mutacją zmienia się sekwencja docelowego białka
4. Choroby genetyczne - ojejku, wszystkich za diabła nie wymienisz. Parę przykładów:
- hemofilia - czyli problemy z krzepliwością krwi
- daltonizm
- dystrofia mięśniowa
- anemia sierpowata
Anemia sierpowata będzie najwdzięczniejszym obiektem. Jest to choroba bardzo powszechna w obszarach, na których mamy do czynienia z malarią. Homozygoty recesywne mają sierpowaty kształt krwinek, są one niewydolne, choroba jest właściwie śmiertelna. Niemniej, heterozygoty (jeden allel zdrowy, drugi - wadliwy) są bardziej odporne na malarię - dlatego ten wadliwy allel genu jest dość powszechny w populacja borykających się z malarią.
6. Gatunek obcy - gatunek przybył z innego ekosystemu, innego obszaru geograficznego.
Gatunek inwazyjny to gatunek obcy o dużej ekspansywności, wypierający często rodzime gatunki.
Efekt kaskadowy - to efekt związany z wymieraniem gatunków lub ich usunięciu z konkrentych ekosystemów. Może wystąpić, gdy ginie ważny dla ekosystemu gatunek - i tak, gdybyśmy np. zabili opryskami wszystkie owady na dużej plantacji, wszystkie zwierzęta żywiące się nimi albo zginą z głodu, albo emigrują tam, gdzie będą miały co jeść.
17. Spadek bioróżnorodności to przede wszystkim efekt działalności człowieka - w skutek niszczenia naturalnych ekosystemów, aby je zasiedlić, albo w skutek polowań (vide: tur, żółwie z Galapagos) albo w skutek zanieczyszczeń. Między innymi.
18. Głównie chcemy uchronić się przed efektem kaskadowym - jeśli, dla przykładu zginą pszczoły, to właściwie połowa rolnictwa będzie leżała - wymrze cała masa roślin, których wyłącznymi nośnikami pyłków są właśnie pszczoły.
19. Gatunków chronionych nie można zabijać (zwierzęta) ani zrywać (rośliny). Zwykle też podejmuje się działania majace na celu rozmnożyć w niewoli określony gatunek, aby potem reintrodukować go do środowiska.
20. Ochrona ścisła nie pozwala w zupełności na pozyskiwanie chronionego gatunku (jedynie za pozwoleniem Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska). Ochrona częściowa pozwala podjąć decyzję o wydaniu pozwolenia na pozyskanie chronionego gatunku urzędnikom niższego szczebla niż GDOŚ.
Ochrona może dotyczyć nie tylko gatunków, ale i obszarów - wtedy mówimy o rezerwatach czy parkach.
21. Ochroną mogą być objęte obszary, "wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami" (jak pisze w Dzienniku Ustaw). Będą to rezerwaty czy parki narodowe. Takie obszary (w mniejszym lub większym stopniu) wyłączone są z gospodarczej eksploatacji, ograniczone mogą być możliwości poruszania się po nich.
