Klimat i masy powietrza nad Polską
Klimat jest to zespół zjawisk i procesów atmosferycznych dla danego obszaru określonych na podstawie wieloletnich obserwacji.
Czynniki tworzące klimat dzielimy na dwie grupy:
METEOROLOGICZNE:
- temperatura,
- opady,
- rozkład ciśnień,
- nasłonecznienie,
- masy powietrza,
- wilgotność.
FIZYCZNO-GEOGRAFICZNE:
- ukształtowanie terenu,
- położenie geograficzne,
- prądy morskie,
- szerokość geograficzna,
- odległość od morza.
Ze względu na położenie Polski w centrum Europy oraz równoleżnikowy układ krain geograficznych sprawiają, że docierają do niej bardzo różne masy powietrza ,a jest ich pięć. Masa powietrza to wycinek troposfery o określonych właściwościach fizycznych (temperatura, wilgotność), których nabywa zalegając dłużej nad danym obszarem.
MASA POWIETRZA POLARNOMORSKIEGO:
Ma ona największy wpływ na klimat naszego kraju dociera do nas przez ok. 65% dni w roku. Dociera ona do nas z północnego zachodu przynosząc ochłodzenie latem, a ocieplenie zimą, które powoduje odwilż. Masa to zawsze przynosi zachmurzenie i dosyć spore ilości deszczu. Napływa do nas ze stałego niżu islandzkiego.
MASA POWIETRZA POLARNOKONTYNENTALNEGO:
Ma ona również dosyć duży wpływ na klimat Polski dociera do nas z północno wschodniej części kraju przez ok. 30% dni w ciągu roku. Przynosi latem słoneczną i upalną pogodę ponieważ jest to masa sucha docierająca z głębi Eurazji. Natomiast zimą mamy również piękną słoneczną pogodę jednak temperatury są dużo poniżej zera stopni. Takie ukształtowanie stanów pogodowych jest wynikiem nagrzewania się kontynentu, który latem szybko się nagrzewa i oddaje ciepło.
MASA POWIETRZA ARKTYCZNEGO:
Dociera do naszego kraju z północy przez ok. 4% dni w roku.
Napływa na przełomie zimy i wiosny. Przynosi nam bardzo często późną wiosną przymrozki, które powodują duże szkody. Zimą przynosi mrozy i zawieje. Jeżeli przychodzi do nas przechodząc przez Ocean Arktyczny jest masą wilgotną natomiast gdy przepływa przez Syberię jest masą suchą.
MASY POWIETRZA ZWROTNIKOWO-MORSKIEGO I ZWROTNIKOWO-KONTYNENTALNEGO:
Docierają do nas przez ok. 2% dni w ciągu roku. Przychodzą rzadko gdyż barierę stanowią dla nich góry. Są masami bardzo ciepłymi. Masa powietrza zwrotnikowo-morskiego dociera do nas z wyżu azorskiego, a zwrotnikowo-kontynentalnego dociera z Azji Mniejszej. Docierają latem przynosząc silne wyładowania i ulewy. Zawsze przynoszą ocieplenie. Masa zwrotnikowo-kontynentalna dociera do nas jesienią przynosząc ocieplenie i słoneczną pogodę. Powoduje ona efekt "polskiej złotej jesieni", który występuje głównie na wyż. Lubelskiej.
Klimat polski jest typem klimatu przejściowego strefy umiarkowanej ciepłej. Dla tego typy klimatu charakterystyczne są częste zmiany stanów pogodowych i znaczne wahania długości poszczególnych pór roku w kolejnych latach. Układ ośrodków barycznych i związana z nimi ogólna cyrkulacja atmosferyczna powodują, że, stanowią one ok. 60% wszystkich wiatrów.