Polis w Grecji

Rozproszenie (polityczne) i jedność (kulturowa)

- Grecy nigdy nie stworzyli jednego dużego państwa; żyli w niewielkich państwach, najczęściej z jednym miastem otoczonym wieńcem mniejszych osad i wsi
- Rozproszenie polityczne nie przeszkadzało stworzeniu silnych więzi; łączył ich jeden język, wspólni bogowie, kultura materialna i świadomość należenia do jednego wielkiego ludu, Hellenów oraz z wyjątkami jednakie obyczaje
- Ojczyznę Greka stanowiła nie Grecja, ale miasto, w którym się urodził

Wspólnoty obywatelskie

- Grecy żyli przede wszystkim z uprawy roli; nawet mają warsztat rzemieślniczy, zdobyte środki lokowano w ziemię;
- Różnice majątkowe, choć wyraźne i boleśnie odczuwane przez tych, którzy dobytku mieli mniej niż inni, długo nie były bardzo wielkie. Ową względną społeczną jednolitość trzeba uznać za fakt bardzo ważny, umożliwiała bowiem rozwinięcie się polis;
- Grecy nazywali polis obywatelskimi wspólnotami; podstawowe dla nich decyzje podejmowało zgromadzenie wszystkich mężczyzn będących obywatelami, którzy uchwalali prawa, wybierali na okres roku urzędników, decydowali o wypowiedzeniu wojny i zawarciu pokoju;
- Wybierani przez zgromadzenie urzędnicy wiedzieli, że w następnym roku będą słuchać tych, którzy ich teraz słuchają. W naturalny sposób zasada rotacji prowadziła do rozwinięcia poczucia odpowiedzialności za sprawowanie władzy, a także niezbędnej do tego wiedzy o świecie, którą zdobywano w czasie urzędniczej służby
- Obok zgromadzenia obywateli i urzędników ważną instytucją była rada składająca się najczęściej z byłych urzędników. Opracowywali oni projekty istotnych dla zgromadzenia, dyskutowali nad kwestiami przedstawianymi przez urzędników
- Ważna była umiejętność retoryki;
- W życiu politycznym ścierały się ze sobą rodziny lub jednostki. Nie znano instytucji partii.
- Niska tolerancja

Nie-obywatele w polis

- Obywatelem trzeba było się urodzić
- Niewolnicy nie mieli praw obywatelskich;
- Kobiety żyły w całkowitej separacji od życia publicznego;

Polis wobec innych polis

- Sąsiadujące państwa zawsze wpływały na decyzje innych
- Silniejsza polis łatwo mogła podporządkować sobie słabsze (sprawować nad nią hegemonię)
- Miasta będące potęgami zawierały ze słabszymi przymierza
- Polis często wojowały ze sobą często o pola, zagarnięte bydło, obrazę urzędników, lub by zagrabić bydło, niewolników, kosztowniejsze przedmioty zaatakowanego miasta; wygrana wojna mogła być przedsięwzięciem bardzo dochodowym

Świat Greków się rozszerza

- Wielka Kolonizacja trwała od pierwszych dziesięcioleci VIII w. i trwała do końca VI w. p.n.e.
- Kolonizację ułatwiły istnienie polis, które organizowały wyprawy mające na celi założenie innych polis oraz otwarcie Grecji na morze;

Sztuka wojenna Greków

- Szyk, zwany falangą, polegał na ustawieniu ciężkozbrojnych żołnierzy w szeregu tak ciasnym, że tarcza, którą piechur trzymał w lewej ręce, osłaniała jednocześnie prawy bok sąsiada. Bitwa polegała na równoczesnym starciu szeregów. W walce dążono do rozerwania szyków przeciwnika. Falanga była bardzo skutecznym sposobem walki.