Budowa i funkcje skóry
Skóra dorosłego człowieka zajmuje powierzchnie od 1.5 do 2.0 metrów kwadratowych, wagowo natomiast stanowi około 15% masy ciała grubość zaś zależnie od okolicy ciała wynosi od 0,5 do 4 mm. Najbardziej zmienna jest grubość naskórka, który pod wpływem powtarzających się i długo trwających bodźców mechanicznych może grubieć bardzo znacznie zwłaszcza w obrębie dłoni i podeszew. Również znacznym wahaniom ulega grubość podściółki tłuszczowej. Najcieńszą skórę spotykamy na powiekach, napletku i żołędzi prącia. Dzieci, kobiety i ludzie starzy mają skórę cieńszą. Skóra posiada złożona, warstwowa budowe przystosowana do pełnienia wielu ważnych funkcji. Jest organem łaczacym nasze ciało z otaczajacym swiatem. Skóra jest odbiorca bodzców ze srodowiska zewnetrznego poprzez liczne zakończenia nerwowe, które sie w niej znajduja. Z drugiej strony stanowi osłone chroniaca nasz ustrój przed szkodliwym działaniem tegoż srodowiska. Jest wiec bariera miedzy organizmem człowieka a otoczeniem działajaca dwukierunkowo. Zespolenie skóry z tkankami głębiej położonymi jest mniej lub więcej ścisłe i decyduje o jej przesuwalności w stosunku do podłoża .W niektórych okolicach, np. w obrębie dłoni i podeszew, skóra jest ściśle zespolona z powięzią przez mocno rozwinięte pęczki łącznotkankowe i bardzo nieznacznie przesuwalna . Odwrotnie, na grzbiecie rąk skóra jest w znacznym stopniu przesuwalna i daje się ujać w wysoki fałd.
W stanie fizjologicznym skóra jest do pewnego stopnia rozciągnięta na powierzchni ciała . Ta zdolność do rozciągania się jest miarą jej jędrości i napięcia. Napięcie skóry u dzieci jest większe niż u osób starszych. Ta właściwość skóry jest uzależniona od obfitości i zdolności kurczenia się włókien sprężystych, w mniejszy, stopniu od włókien kolgenowych.
Skóra zawdziecza swój swieży wyglad, elastycznosc i jedrnosc idealnej równowadze fizjologicznej wchodzacych w jej skład tkanek. Aby zachowac jak najdłużej urode i dokonywac własciwego wyboru srodków do pielegnacji skóry, należy poznac jej budowe oraz funkcjonowanie. W zwiazku z tym postaram sie przedstawic poniżej podstawowe wiadomosci dotyczace budowy i funkcji skóry. Budowa skóry - naskórek Skóra składa sie z trzech warstw. Sa to: naskórek, skóra własciwa oraz tkanka podskórna.
Skóra bierze udział w:
· percepcji bodzców - receptory w skórze i naskórku, włókienka nerwowe
· termoregulacji ustroju - powierzchowne sploty naczyniowe, głównie żylny, biernie - owłosienie, gruczoły potowe
Rozszerzenie i zwężenie naczyń pod wpływem bodźców cieplnych dotyczy powierzchniowych naczyń skóry i ma charakter odruchowy; nie wpływa ono na stan czynnościowy głębokich naczyń skory.
· ochronie mechanicznej osłona przed otarciami - warstwa rogowa naskórka, włókna skóry amortyzacja sił działających od zewnątrz - włókna kolagenowe i sprężyste, podściółka tłuszczowa
· ochronie chemicznej - gruczoły łojowe, płaszcz kwasowy i lipidowych powierzchni keratyna naskórka
Zmieszany z potem łój tworzy na powierzchni ciała cienką warstwę emulsji olejowo - wodnej, chroniącej skórę przed szkodliwym działaniem czynników chemicznych, nadaje skórze pewien stan natłuszczenia przez co przeciwdziała wysychaniu skóry i jej pękaniu. Natłuszczanie skóry chroni ją od pewnego stopnia przed uszkodzeniem mechanicznym. Kwaśne oddziaływanie łoju jest czynnikiem przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybicznym.
· melanogenezie - wytwarzanie melaniny
· resorpcji - ograniczone i kontrolowane wchłanianie niektórych związków chemicznych jak np. witaminy rozpuszczalne w tłuszczach(A, D i K)oraz niektóre hormony stosowane w celach leczniczych
· gospodarce tłuszczowej - magazynowanie tłuszczu w tkance podskórnej
· gospodarce wodno-mineralnej - gruczoły potowe, podścielisko tkanki łącznej
· gospodarce witaminowej - wytwarzanie witaminy D3 działającej przeciw krzywiczo
· wydzielaniu dokrewnym - komórki tuczne (heparyna, histamina)
HIGIENA, PIELEGNACJA ORAZ ZAPOBIEGANIE CHOROBOM SKÓRY.
Na powierzchni skory gromadzi się brud, który składa się z potu, łoju, złuszczonych komórek naskórka, kurzu i licznych bakterii. W razie uszkodzeń skóry bakterie z powierzchni mogą przenikać do organizmu, dlatego należy codziennie zmywać całą powierzchnię skóry ciepłą wodą i mydłem. Codzienna pielęgnacja skóry ma tez znaczenie estetyczne i wpływa na dobre samopoczucie. Po umyciu dobrze jest ciało nasmarować balsamem, aby się nie łuszczyła oraz żeby nie była sucha.
W okresie dojrzewania na skórze twarzy, szyi, pleców pojawia się trądzik. Jest on spowodowany zaburzeniami hormonalnymi w organizmie. Trądzik nie jest stanem chorobowym i jeżeli nie zostanie zainfekowany, po jakimś czasie zniknie. W sprzedaży są również kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji cery trądzikowej.
Czystość i higiena skóry zabezpiecza nas przed pasożytami, np. wszawicą, pchłami, świerzbem.
Do najczęściej występujących chorób skóry zaliczamy: grzybicę, opryszczkę. Skóra narażona jest również na oparzenia i odmrożenia.
Oparzenia mogą być spowodowane: ogniem, wrzącą wodą, związkami chemicznymi, i promieniami słonecznymi. Rozróżnia się trzy stopnie oparzeń. Jedynie w przypadku oparzenia pierwszego stopnia (zaczerwienienie i lekki obrzęk skóry) nie trzeba zwracać się do lekarza. W przypadku większego oparzenia nie wolno przekłuwać pęcherzy. Najlepiej przyłożyć sterylizowany opatrunek i udać się do lekarza.
Odmrożenie poznajemy po zblednięciu skóry i utracie jej wrażliwości, ponieważ ustaje tam krążenie krwi. Pomoc polega na przywróceniu krążenia przez delikatne nacieranie skóry lub kąpiel w coraz to wyższej temperaturze. Odmrożone miejsce po ogrzaniu można posmarować tłustym kremem. Przy cięższych odmrożeniach, gdy nastąpi martwica tkanek, należy zwrócić się do lekarza.
Nasza skóra, aby stanowić wizytówkę zdrowia i dobrego samopoczucia, wymaga dbałości i starannej pielęgnacji. Będąc sama produktem w stu procentach naturalnym, najchętniej poddaje się działaniu delikatnych produktów, które również pochodzą wprost od natury. Delikatne nawilżanie, kojenie podrażnień, skutecznie zabezpiecza przed szkodliwymi wpływami środowiska zewnętrznego.