Mitologia - zagadnienia
Kureci -kaplani Rei.
Alkioneus - gigant, pierworodny syn Gai, odzyskiwał siły po dotknięciu miejsca urodzenia, Herakles zabił go po zaniesieniu w odlegle miejsce.
Tyfon - olbrzymi potwór, syn Gai.
Epimeteusz - "wstecz myślący " brat Prometeusza, poślubił Pandorę.
Deukalion - syn Prometeusza, przeżył potop.
Pyrra - córka Epimeteusza, przeżyła potop.
Parnas - góra, na której stanęło czółno staruszków po potopie.
Okeanos - bóg rzeki opływającej Ziemie, jego córki to okeanidy.
OLIMP
Hory - boginie por roku, córki Zeusa i Temidy, strzegły wrót Olimpu.
Eunomia - Praworządność
Dike - Sprawiedliwość
Eirene –Pokój - była szczególnie czczona w Atenach
Hebe - bogini młodości, córka Hery, roznosiła bogom ambrozje, została żoną Heraklesa.
Ganimedes -śliczny chłopczyk, ulubieniec Zeusa, porwany przez Orla z ziemi i uczyniony przez Zeusa nieśmiertelnym.
Pajeon - lekarz niebiański.
BOGOWIE OLIMPIJSCY
ZEUS
Zeus -syn Kronosa i Rei, władca Olimpu, pan świata.
Briareus - stu ręki olbrzym, sprowadzony przez Tetydę, uwolnił skrępowanego Zeusa.
Horkios -przydomek Zeusa -opiekun praw.
Ksenios -przydomek Zeusa -patron przybyszów.
Herkejos -przydomek Zeusa -patron zagrody.
Hellenios -przydomek Zeusa –bóstwo narodowe.
Filemon i Baucis- dwoje gościnnych staruszków, przyjęli do domu Zeusa i Hermesa.
Dodona i Olimpia -miejsca największego kultu Zeusa.
HERA
Hera -córka Kronosa i Rei, żona Zeusa, najpotężniejsza bogini Olimpu, opiekunka małżeństw i macierzyństwa.
Projtos -król, którego córki uważały się za piękniejsze od Hery i ta zesłała na nie szaleństwo.
ATENA
Atena -bogini mądrości i wojny, wyskoczyła z obolałej głowy Zeusa.
Panatenaje -święta żniw poświecone Atenie.
Ergane -przydomek Ateny –pracownica.
Polias -przydomek Ateny -patronka miast.
Promachos -przydomek Ateny-pani Zastępów.
Pallas-przydomek Ateny -panna
Partenos -przydomek Ateny –dziewica.
APOLLO
Apollo -syn Zeusa i Latony, bóg wyroczni, patron nauki i sztuki, pan życia i śmierci, bóg słońca.
Delos -wyspa, na której urodził się Apollo i Artemida.
Admet z Tesalii -król, u którego Apollo służył przy wypasie bydła.
Marsjas -rywalizował z Apollinem w graniu, został przez niego obdarty żywcem ze skóry, jeden z sylenów.
Midas -król, któremu Apollo dał ośle uszy za to, że podobało mu się granie Marsjasa. Za odprowadzenie Sylena Dionizos spełnił jego życzenie: chciał, aby wszystko, czego dotknie zamieniało się w złoto, aby zmyć czar wykąpał się w rzece Paktolos.
Dafne -nimfa, której serce ugodził Eros strzałą nienawiści, zakochał się w niej Apollo, bogowie zamienili ja w drzewo laurowe.
Hiakintos -przyjaciel Apollina, zabity dyskiem skierowanym na niego przez zazdrosnego Zefira.
Muzy -córki Zeusa i Mnemosyne, towarzyszki Apollina.
Kaliope -muza pieśni bohaterskiej.
Klio-muza historii.
Euterpe- muza liryki.
Taleja- muza komedii.
Melpomene -muza tragedii.
Terpsychora -muza tańca.
Erato- muza pieśni miłosnej.
Polihymnia-muza pieśni religijnej.
Urania- muza astronomii.
ARTEMIDA
Artemida- córka Zeusa i Latony, bliźnia siostra Apollina, bogini dzikiej przyrody i lowów, księżyca.
Akteon- wnuk Kadmosa, myśliwy, który podpatrzył Artemidę w kąpieli i został przez nią zamieniony w jelenia i rozszarpany przez własne psy.
Akontios -zakochał się w Kydippe w świątyni Artemidy w Delos.
Hekate- przydomek Artemidy -"w dal godząca"
HERMES
Hermes -syn Zeusa i Mai, sprytny posłaniec bogów, opiekun handlu i złodziei
Maja- córka tytana Atlasa.
gora Kyllene w Arkadii -miejsce urodzenia Hermesa
Krioforos- przydomek Hermesa- "dobry pasterz"
kaduceusz- laska Hermesa
petasos -kapelusz Hermesa
HEFAJSTOS
Hefajstos- syn Zeusa i Hery, bóg ognia i sztuki kowalskiej
wyspa Lemnos i krater Etny -miejsca pracy Hefajstosa
Chalkeje- październikowe święto kowali w Atenach
lampadoforie- bieg z pochodniami obchodzony na cześć Hefajstosa
AFRODYTA
Afrodyta- bogini miłości i piękności, wyłoniła się z piany morskiej niedaleko Cypru.
Anadiomene -przydomek Afrodyty- "wychodząca z morza".
Adonis- piękny myśliwy, wybraniec serca Afrodyty, został poszarpany przez dzika pod cedrami na szczytach Libanu.
Pigmalion- król Cypru, wyrzeźbił sobie cudną kobietę, którą ożywiła Afrodyta, dał jej na imię Galatea, miał z nią syna, Pafosa.
EROS
Eros -bóg miłości.
Psyche -królewna, w której zakochał się Eros, przyjęta przez Zeusa na Olimp.
CHARYTY
Charyty- boginie pogodnego wdzięku radosnych uroków : Eufrozyne, Taleja, Aglaja.
Charitezje -święto ku czci charyt.
ARES
Ares- syn Zeusa i Hery, bóg wojny.
Ares Ludovisi- "Ares odpoczywający"
Bojaźń, Strach, Niezgoda, Mord- bóstwa ujeżdżające rydwan Aresa.
BOGOWIE SWIATŁA I POWIETRZA
HELIOS
Helios- bóg słońca, woźnica słonecznego rydwanu.
Faeton-syn Heliosa i Klymeny.
Erydan- rzeka, do której spadł Faeton
Heliopolis- miasto słońca w Egipcie
Feniks- "ptak słoneczny", żył ponad 500 lat
EOS
Eos- różanopalca bogini jutrzenki
Titonos -urodziwy królewicz, w którym zakochała się Eos, przemieniony przez Zeusa w świerszcza
Memnon- syn Eos i Titonosa, poległ z ręki Achillesa
SELENE
Selene- bogini księżyca, zsyła rosę
Endymion- piękny pasterz, Zeus zesłał na niego wieczna młodość i sen, Selene zakochała się w nim i za każdym razem zatrzymywała się nad grotą góry Latmos, gdzie spał.
IRIS
Iris- pokojówka Hery, bogini tęczy, posłanka bogów
DZIWY NIEBIESKIE
gwiazdy- potomstwo tytana Astrajosa
Wielka Niedźwiedzica- królewna Kalisto z Arkadii, była w orszaku Artemidy, potajemnie spotykała się z Zeusem, Artemida zamieniła ja w niedźwiedzice, Zeus przeniósł ją do nieba Mała Niedźwiedzica (Kynosura)-jedna z piastunek Zeusa.
Smok- pilnował ogrodu Hesperyd, zabity przez Heraklesa, jest ciągle duszony przez olbrzyma.
Wieniec-wieniec Ariadny, został zdjęty i zawieszony na niebie przez Dionizosa w dniu ślubu.
Panna- dziewica niebiańska, nazywana Sprawiedliwością, z nastaniem wieku .
żelaznego weszła na niebo, aby już nigdy nie powrócić
Bliźnięta –Dioskurowie -Kastor i Polideukes -chcieli być razem nawet po śmierci.
Kasjopea- skrzyżowała ręce w rozpaczy o córkę, Andromedę.
Andromeda-jest przykuta do skały i czeka na smoka, który ma ja pożreć.
Perseusz- biegnie na ratunek Andromedy.
Pegaz- skrzydlaty koń, przelatuje nad głową Andromedy.
Orion- wielki myśliwy, po jego ujrzeniu Artemida myślała nawet o małżeństwie, zabity przez ukąszenie Skorpiona.
Zając- goni go Orion.
Pies-wierny towarzysz Oriona, w jego pysku świeci Syriusz.
Plejady-siedem córek tytana Atlasa.
Lutnia-Hermes sporządził ja ze skorupy żółwia.
Strzała -wypuścił ją z luku malutki Apollo.
Orzeł- porwał Ganimedesa.
Delfin- namówił Amfitrytę, aby została żoną Posejdona.
Osły- przeraziły swoim krzykiem gigantów.
Argo- okręt, który wiózł Jazona na wyprawę po złote runo.
WIATRY
Wiatry- synowie Astrajosa i Eos
Boreasz -bóg wiatru północnego
Notos- bóg wiatru południowego
Zefir- bóg wiatru wschodniego
Euros -bóg wiatru zachodniego
Harpie -wichury, potwory o głowie kobiecej i ciele drapieżnego ptaka, dzieci Taumasa i Elektry.
nawałnice, cyklony, trąby powietrzne -potomstwo Tyfona
Tracja- ojczyzna wiatrów
Eolia- kraina Eola - króla wiatrów (z "Odysei" Homera)
BOGOWIE ZIEMSCY
HESTIA
Hestia -najstarsza córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa i Hery, bogini ogniska domowego
megaron- główna świetlica, miejsce, gdzie było ognisko domowe.
DEMETER
Demeter -córka Kronosa i Rei, bogini pól i urodzaju.
Kiane- rusałka wodna, próbowała zagrodzić drogę Hadesowi porywającemu Persefonę.
Elezuis - miasto nad Zatoka Salaminską, przybyła tam Demeter, udał się tam Herakles po rade, kiedy miał sprowadzić z piekła Cerbera.
Keleos- król Eleuzis.
Metanira- królowa, żona Keleosa.
Tryptolemos -królewicz, syn Keleosa i Metaniry.
telesterion- wielka sala, otoczona z trzech stron rzędami, przedstawiano tam dramat święty ukazujący mękę Demeter po stracie córki.
DIONIZOS
Dionizos- syn Zeusa i Semele, bóg winnej latorośli, wina i płodnych sił natury.
Nysa -góra leząca w Arabii Szczęśliwej, nimfom z tej góry Zeus oddał pod opiekę Dionizosa
Sylen -mądry bożek leśny, mistrz Dionizosa.
Minyas- król Orchomenos, który miał trzy ślicznie haftujące córki, nie świętowały one świąt Bachusa i zostały zamienione w nietoperze.
Ojno, Spermo, Elais -trzy tajemnicze panny pochodzące od Dionizosa, posiadają cudowny dar przemieniania wszelkich rzeczy na wino, ziarno i oliwę.
Małe (wiejskie) Dionizje- ateńskie święto ku czci Dionizosa odbywające się w porze jesiennej- święto winobrania.
Lenaje -ateńskie święto ku czci Dionizosa odbywające się w styczniu -święto wytłaczania wina.
Antesterie- ateńskie święto ku czci Dionizosa odbywające się pod koniec lutego-święto otwierania beczek z młodym winem, które wówczas próbowano.
Wielkie (miejskie) Dionizje -ateńskie święto ku czci Dionizosa odbywające się w końcu marca i z początkiem kwietnia.
dytyramb- uroczysta pieśń na cześć Dionizosa śpiewana w pierwszy dzień Wielkich Dionizji, po złożeniu ofiary.
Euoe -święty okrzyk powitania podczas Wielkich Dionizji
Lenajon –mała świątynia Dionizosa na południowym stoku Akropolis, ruszała stamtąd procesja podczas drugiego dnia Wielkich Dionizji, znajdował się tam posag boga, który niesiono.
bassara- powłóczysty strój Dionizosa (stad Dionizos Bassareus)
kantaros- dwuuszny puchar trzymany przez Dionizosa
PAN
Pan-syn Hermesa, bóg lasów, był w pochodzie Dionizosa, urodził się w Arkadii.
Syrinks- piękna córka boga rzecznego Ladona, zakochał się w niej bez wzajemności Pan, bogowie zamienili ja w trzcinę.
syringa- ulubiona fujarka pastusza, którą zrobił Pan i na niej wygrywał żale za piękną nimfą.
Pitys- nimfa, w której kochał się Pan, zazdrosny Boreasz nie mógł pozyskać jej serca więc strącił ją ze skały, z jej ciała wyrosła sosna -drzewo poświecone odtąd Panu.
Tammuz- sternik statku płynącego z Grecji do Italii, dostał od tajemniczego głosu informacje, że Pan umarł.
SYLENY
syleny- bóstwa rzek i źródeł.
de Beumanoir- marszałek, który znalazł podobno Sylena w 1599r.
SATYROWIE
satyrowie -krnąbrni bogowie leśni, przyjaciele Dionizosa.
Sulla -dyktator rzymski, który podobno znalazł śpiącego satyra niedaleko miasta Apolonii w Epirze.
NIMFY
nimfy (dziewczyny)- istoty pośrednie miedzy bogiem a człowiekiem, żyły bardzo długo i nie starzały się.
NAJADY -nimfy wodne.
OREADY -nimfy mieszkające w górach.
LEJMONIADY- nimfy mieszkające na wilgotnych lasach.
DRIADY- nimfy mieszkające wśród lasów.
HAMADRIADY- nimfy mieszkające w drzewach.
Narcyz- piękny młodzieniec, w którym kochały się wszystkie nimfy, zakochał się sam w sobie.
ASKLEPIOS
Asklepios- syn Apollina i nimfy Koronis, która umarła przy jego narodzeniu, bóg- lekarz, Zeus zabił go piorunem za to, że naruszył porządek świata wskrzeszając zmarłych.
Chejron -centaur, mistrz Asklepiosa.
Higieja- córka Asklepiosa, bogini zdrowia.
KROLESTWO MORZA
Posejdon- syn Kronosa i Rei, władca morza i wód
Laomedon -król trojański, u którego pracował Posejdon przez dziesięć lat jako murarz przy budowie murów obronnych po wygnaniu z Olimpu przez obrażonego Zeusa, nie chciał zapłacić
Posejdonowi i Apollinowi za prace, Apollo zesłał na miasto zarazę, a Posejdon smoka,
którego zabił Herakles, a nie utrzymawszy umówionej zapłaty przysiągł mu zemstę
Naksos- wyspa, na której odbywało się przyjęcie wydawane przez starego boga wodnego Okeanosa
Amfitryta- najpiękniejsza córka Okeanosa, zakochał się w niej Posejdon.
okeanidy- córki Okeanosa, było ich trzy tysiące
nereidy -wesołe boginki morskie, córki Nereusa, było ich pięćdziesiąt, służyły Amfitrycie trytony- niesforne łobuzy morskie o rybich ogonach.
Amymone- poszła po wodę, ugodziła strzałą śpiącego satyra, pomógł jej Posejdon.
hippokampy- dwunożne konie morskie ciągnące wóz Posejdona.
omfalos- obły kamień znajdujący się w delfickiej świątyni Apollina, "pępek ziemi".
Proteusz- sprytny czarownik, pod jego okiem chowały się trzody fok Posejdona, nie pomaga nikomu z własnej woli.
Glaukos niegdyś prosty rybak, ale stał się bożkiem morskim po skosztowaniu trawy o cudownych właściwościach, zakochał się w Scylli.
Scylla- nimfa, nie chciała wyjść za Glaukosa.
Kirke- czarownica, która zakochała się w Glaukosie, dotknięta obojętnością młodzieńca dała mu napój, który miał spowodować, ze Scylla zakocha się w nim, w rzeczywistości napój zamienił Scylle w szkaradnego morskiego potwora.
.
KROLESTWO PIEKIEL
Kimeryjczycy- za ich miastem rozpoczyna się królestwo piekieł, nie dociera do nich słońce.
Tajnaros -miasto, w którym było wejście do podziemia.
Smutek, Troski, Blade Choroby, Starość, Trwoga, Nędza, Praca, Śmierć, Wojna, Niezgoda, Sny, Marzenia -dziwne
i straszne postacie, które tłoczą się w przedsionku piekielnego państwa.
ARCHETON- rzeka boleści.
STYKS- największa z rzek piekielnych, opływa dziewięć razy podziemie, jej wody są czarne i nieruchome, przysięgają na nie Olimpijczycy.
KOKYTOS- rzeka lamentu.
LETE- rzeka zapomnienia, po napiciu się jej wody traci się pamięć o życiu na ziemi.
Charon- gburowaty dziad, syn Nocy, przewozi dusze na druga stronę rzek, bierze za to obola.
Kerberos (Cerber)-potworne psisko o trzech paszczach, pilnuje dusz piekielnych, potomek Tyfona, wierny towarzysz Hadesa.
Minos, Ajakos, Radamantys- sędziowie podziemia.
Hades- syn Kronosa i Rei, bóg podziemi, inaczej Pluton.
Tartar -miejsce najsroższych kaźni dla zbrodniarzy.
kery- istoty piekielne wiecznie pragnące krwi
Eurynomos- demon, który pożera ciała umarłych póki nie zostaną z nich nagie szkielety.
Wyspa Błogosławionych- kraina wiecznej szczęśliwości, idą tam dusze ludzi sprawiedliwych.
Pole Elizejskie -miejsce biesiad na Wyspie Błogosławionych.
Orfeusz- król- śpiewak Tracji, wyjątkowo pięknie grał i śpiewał.
Eurydyka -piękna hamadriada, żona Orfeusza.
Aristajos- syn Apollina i nimfy Kyreny, ujrzał Eurydykę w pięknej dolinie Tempe i nie wiedząc, że jest ona żoną Orfeusza zakochał się w niej i zaczął ja gonić powodując ukąszenie jej przez żmije i śmierć, dobroczyńca ludzkości, miał dar uciekania ze swojego ciała, jest jednym z dwunastu znaków zodiaku jako Wodnik.
BOSTWA DOLI I SPRAW LUDZKICH
Plutos- bożek bogactwa.
Hymen- uratował kilka ateńskich panien młodych z rąk korsarzy, został po śmierci bożkiem zaślubin.
HYPNOS
Hypnos -syn Nocy, bliźni brat boga śmierci, pan snu.
Mojry- córki Nocy, boginie Przeznaczenia.
Kloto, Lachezis -przędą nic żywota ludzkiego.
Atropos- najstarsza Mojra, przecina nic w godzinę śmierci.
NEMEZIS
Nemezis- Dola, siła boska, która udziela człowiekowi jego doli..
nemein- udzielać.
Polikrates, Krezus -po dniach szczęścia i dobrobytu skończyli nędzną śmiercią.
Ramnus- mała miejscowość na wybrzeżu Attyki niedaleko Maratonu, w której stała najsławniejsza świątynia Nemezis
NIKE
Nike- córka tytana Pallasa i bogini rzeki Styks, bogini zwycięstwa.
TANATOS
Tanatos -syn Nocy, bóg śmierci.
Alkestis- żona króla Admeta, zgodziła się oddać swoje życie za męża, uratowana przez Heraklesa, który zmusił Tanatosa do wrócenia jej życia.
.
TEMIDA
Temida (Temis)- jedno z najstarszych bóstw, córka Nieba i Ziemi, była żoną Zeusa, bogini sprawiedliwości i prawa, od niej pochodzą hory.
Tyche- najprawdopodobniej córka Zeusa, bogini szczęścia
BOHATEROWIE
HERAKLES
Herakles- ulubiony bohater grecki, syn Zeusa i królowej Alkmeny, miał syna Hylasa.
Amfitrion- mąż Alkmeny, wypędził Heraklesa z domu, gdy ten zabił swojego nauczyciela.
Ifikles- drugi syn Alkmeny, brat Heraklesa.
Pitia- kapłanka w świątyni delfickiej.
Eurysteus- tchórzliwy król Myken, u którego służył Herakles po zabiciu żony i dzieci, zlecił Heraklesowi 12 ciężkich prac.
Prace Heraklesa:
1.Przyniesść lwa z Nemei.
2.Zabić hydrę lernejską
Jolaos- woźnica Heraklesa.
3.Sprowadzic łanie ceryntyjską- była to ulubienica Artemidy.
4.Zabić dzika z Erymantu.
5.Oczyścić stajnie króla Elidy- Augiasza.
Penejos- rzeka płynąca niedaleko stajni Augiasza.
6.Wytepić ptaki ze Stymfalosu- miasta w Arkadii.
7.Przynieść byka z Krety.
8.Przyprowadzić klacze króla Diomedesa z północy Tracji.
9.Przynieść pas Hipolity- królowej Amazonek.
10.Przyprowadzić woły Gerionesa- olbrzyma mającego ciało trzech mężów.
11.Przynieść złote jabłka z ogrodu pilnowanego przez Hesperydy.
12.Sprowadzić Cerbera z piekła.
Omfala- królowa, u której służył przez trzy lata Herakles za karę za splądrowanie świątyni Apollina w Delfach i za kłótnie z Apollinem.
Dejanira- królewna, w której zakochał się Herakles i ożenił się z nią, powiesiła się, kiedy zobaczyła cierpienia Heraklesa.
Nessos- centaur, który porwał Dejanirę, został zabity przez Heraklesa, jego krwią Dejanira nasączyła koszule Heraklesa
LEGENDY ATENSKIE
Kekrops- pierwszy król ateński, wyszedł wprost z łona ziemi, zagospodarował się na Akropoli, którą otoczył murami.
Pandion- król ateński, za którego panowania wybuchła wojna z Tebami.
Tereus- król Tracji wezwany przez Ateńczyków.
Prokne- córka Pandiona, która została żoną Tereusa.
Itys- syn Tereusa i Prokne.
Filomela- siostra Prokne, zakochał się w niej Tereus i obciął jej język, aby nie powiedziała o niczym Prokne ,a następnie uwięził w lesie, wyszyła i wysłała Prokne prośbę o pomoc.
Erichtonios -król ateński, który panował po Pandionie, podobnie jak Kekrops nie miał ojca ani matki, pilnowały go trzy dziewczyny: Aglauros,Herse i Pandrosos, kiedy ujrzały one Erichtoniosa dostały obłędu i rzuciły się ze skały.
Prokris- wnuczka Erichtoniosa.
Kefalos- królewicz tesalski, ożenił się z Prokris, zabił ją oszczepem myśląc, ze to dzikie zwierze
Orejtyja- siostra Prokris, porwał ją Boreasz nad brzegiem Ilissosu.
DZIEJE TEZEUSZA
Ajgeus (Egeusz)-król Attyki, ojciec Tezeusza.
Ajtra -królewna z Trojzeny, matka Tezeusza.
Skiron -zrzucał podróżnych ze skały do morza, pokonał go Tezeusz
Sinnis- mordował ludzi przywiązując ich do dwóch drzew i rozrywając, pokonał go Tezeusz.
Prokrustes- kładł ofiary na łóżku i obcinał im kończyny lub wyciągał kości w zależności, czy łóżko było dla nich zbyt długie czy zbyt krótkie, pokonał go Tezeusz.
Ariadna- córka króla Krety -Minosa, dała Tezeuszowi nić, aby ten mógł opuścić labirynt po zabiciu Minotaura, po zostawieniu przez Tezeusza została żoną Dionizosa.
Naksos- wyspa, na której Tezeusz zostawił Ariadnę.
Faleron- ateński port, do którego zawinął Tezeusz
Oschoforia- uroczystość mająca dwojaki nastrój: radosny i żałobny, cieszono się z czynu Tezeusza i jednocześnie opłakiwano śmierć Ajgeusa, który rzucił się do morza widząc czarny żagiel na statku Tezeusza.
Antiopa- królowa Amazonek, którą porwał Tezeusz, umarła pozostawiając mu syna Hipolita.
Fedra- niegodziwa córka króla Minosa, z którą ponownie ożenił się Tezeusz, pod nieobecność Tezeusza postanowiła wyjść za maź za Hipolita, ale ten odrzucił ją, oskarżyła go przed Tezeuszem,
który go przeklął, na wieść o śmierci Hipolita powiesiła się.
Pejritoos- Książe tesalski, przyjaciel Tezeusza, poślubił Hipodamie.
Lapici- naród zamieszkujący Tesalie.
Helena -córka króla Sparty Tyndrareosa, została porwana przez Tezeusza, kiedy miała siedem lat, została wydana Spartanom, kiedy ci najechali Ateny.
Skyros- wyspa króla Likomedesa, żył tam Tezeusz po wygnaniu z Aten i tam zginął, kiedy pośliznął się i spadł w przepaść.
Kimon- wódz ateński, który znalazł grób Tezeusza po opanowaniu wyspy Skyros i zabrał szczątki bohatera do Aten.
LEGENDY ARGOLIDZKIE
Argolida -kraina w północno- wschodniej części Peloponezu, jej główne miasto to Argos.
Inachos- strumień będący główna rzeką Argolidy.
Io- córka boga rzeki Inachos, zakochał się w niej Zeus i potajemnie się z nią spotykał, Hera zamieniła ja w krowę, uciekła do Egiptu.
Argos -stuoki, nigdy nie śpiący potwór, który miał pilnować Io w jednej ze świątyń Hery, został uśpiony przez Hermesa, który następnie uciął mu głowę.
Epafos- syn Io, został królem Egiptu.
Ajgiptos- syn Epafosa, król Egiptu, miął pięćdziesięciu synów.
Danaos- syn Epafosa, musiał uchodzić z kraju, miał pięćdziesiąt córek, został królem Argos.
Danaidy- córki Danaosa, zabiły swych mężów, muszą w Tatarze przelewać wodę sitami do beczki bez dna.
Akrizjos- panował w Argos po Danaosie.
Danae- córka Akrizjosa
Perseusz- syn Danae.
Serifos -wyspa, na której schroniła się Dane z Perseuszem po wygnaniu przez Akrizjosa obawiającego się, że zabije go Polidektes- król wyspy Serifos, zakochał się w Danae i chciał się z nią ożenić.
Hipodamia -córka króla Elidy, Ojnomaosa, o jej rękę starał się Polidektes po odrzuceniu przez Danae.
Meduza- jedna z trzech gorgon, jej głowę obiecał Perseusz Polidektesowi jako prezent ślubny.
starki (graje)- trzy siostry mieszkające w jaskini, miały tylko jedno oko i jeden ząb, które sobie wzajemnie pożyczały, wskazały Perseuszowi miejsce pobytu Gorgon.
Pegaz- koń skrzydlaty, który wyskoczył z rozciętej szyi Meduzy.
Kasjopea- królowa etiopska, która chwaliła się, ze jest piękniejsza od nereid, te poskarżyły się Posejdonowi, który zalał Etiopie i sprowadził na nią smoka.
Andromeda- córka Kasjopei, została oddana smokowi na pożarcie, została żoną Perseusza, który ją uratował.
RÓD TANTALOSA
Tantalos- król lubiany przez bogów, podał im pieczeń z własnego syna w celu sprawdzenia ich.
Pelops- syn Tantalosa, podany bogom jako posiłek, bogowie wrócili mu życie
Piza- miasto niedaleko Olimpii, w którym zatrzymał się Pelops
Ojnomaos- panował w Pizie
Hipodameja -córka Ojnomaosa, w której zakochał się Pelops
Myrtilos- woźnica królewski przekupiony przez Pelopsa, spowodował śmierć króla Ojnomaosa, Pelops zamiast mu podziękować zrzucił go ze skały
Atreus -niegodziwy syn Pelopsa, nienawidził Tiestesa, podął mu pieczeń z jego dwóch synów
Tiestes- łagodniejszy syn Pelopsa, nienawidził Atreusa
Mykeny-tam stało ponure zamczysko, w którym działy się te zbrodnie
LEGENDY TEBANSKIE
Agenor- władca fenickiego miasta Sydonu.
Europa- córka Agenora, w swoim czasie najpiękniejsza kobieta na świecie, porwał ja Zeus.
Kadmo -syn Agenora, miął odnaleźć Europę, założyciel Teb.
Harmonia- córka Aresa i Afrodyty, bogowie dali ją Kadmosowi za żonę widząc, ze mądrze panuje w Tebach.
Akteon- wnuk Kadmosa, zginął pod kłami własnych psów.
Semele -córka Kadmosa, matka Dionizosa, spłonęła wśród gromów i błyskawic, kiedy Zeus ukazał się jej w pełnej chwale.
Agague -córka Kadmosa, zabiła własnego syna, Penteusa.
Ino -córka Kadmosa, w szaleństwie rzuciła się do morza
Iliria- tam na starość przeniósł się Kadmos z żoną.
Lykos (wilk)- jeden z następców Kadmosa, miał za żonę niegodziwa Dirke.
Antiope -krewna Lykosa i Dirke, została wyrzucona wraz z dwoma synami: Amfionem i Dzetosem przez Dirke z pałacu.
Amfion- miał cudowna harfę, pod wpływem jej muzyki kamienie układały się tworząc mury obronne.
Niobe- córka Tantalosa, ożenił się z nią Amfion, miała siedmiu synów i siedem córek, po śmierci potomstwa wróciła do rodzinnego Sipylos i została przez bogów zamieniona w kamień.
Lajos- panował w Tebach po Amfionie i Dzetosie, ożenił się z Jokastą.
Ojdipus (Edyp)- syn Lajosa i Jokasty, zabił własnego ojca i ożenił się ze swoja matka, wydrapał sobie oczy z rozpaczy, zmarł w miejscowości Kolonos.
Korynt -tam został zaniesiony mały Edyp.
Kreon- szwagier Lajosa, objął władzę po jego śmierci.
Sfinks- potwór, który pojawił się w Tebach, miał głowę kobiety, resztę ciała jak u lwa i skrzydła
Polinejkes i Eteokles- synowie Edypa, mieli dzielić się władza, ale po roku rządów Eteokles nie
chciał oddać panowania nad miastem Polinejkesowi, wskutek czego Polinejkes namówił króla Argos- Adrastosa, aby ten najechał Teby, podczas walki oba bracia ponieśli śmierć.
Antygona i Ismena- córki Edypa, Antygona wbrew zakazowi Kreona pochowała Polinelkesa i została za karę zamurowana żywcem w piwnicy.
Tejrezjasz- wieszcz, z którego ust Edyp dowiedział się prawdy o swoim życiu.
LEGENDY KORYNCKIE
Syzyf- mądry król Koryntu, ulubieniec bogów, wyjawił sekret Zeusa i został skazany na śmierć, miał pałac na szczycie góry Akrokorynt.
Bellerofon- piękny wnuk Syzyfa, w młodości zabił przez nieostrożność własnego brata i został wygnany z kraju.
Projtos- król, u którego schronił się Bellerofon, miał żonę, która zakochała się w Bellerofonie.
Iobates- król Licji, do którego został posłany Bellerofon z wyrokiem śmierci.
Chimajra (Chimera)- dziwaczny potwor (z przodu lew, z tylu smok, a pośrodku koza), którego miał zabić Bellerofon, dopomogła mu w tym Atena dając mu Pegaza.
LEGENDY LAKONSKIE
Tyndrareus i Leda- władcy Sparty, nie mieli własnych dzieci, pewnego dnia Hermes przyniósł im jajo Kastor, Polideukes, Helena i Klitajmestra- czworo dzieci wyklutych z jaja.
Tajget- góry, w których wychowali się Dioskurowie.
Dioskurowie (synowie Zeusa)- Kastor i Polideukes kochali się tak bardzo, że zawsze wymienia się ich razem i tak właśnie nazywa, gdy Kastor zginął, Polideukes nie chciał pozostać sam na świecie i Zeus obu wyniósł do gwiazd.
Formion- zamieszkiwał dom należący niegdyś do Dioskurów.
Terapne- miejscowość, w której stała najsławniejsza świątynia Heleny.
LEGENDY KRETENSKIE
Minos i Radamantys- synowie Europy, Minos panował na Krecie, zaś Radamantys założył państwo na wyspach Archipelagu Egejskiego i pod koniec życia przeniósł się do Beocji, gdzie ożenił się z Alkmeną, wdowa po Amfitrionie.
Pazyfae- żona Minosa, urodziła Minotaura, pół -byka, pół- człowieka.
Dedal (Dajdalos)- Ateńczyk prowadzący budowę labiryntu będącego zamknięciem dla Minotaura.
Parmeniskos z Metapontu- ślubował nigdy się nie śmiać, ale wybuchł śmiechem po ujrzeniu jednego z posągów Dedala.
Ikar- syn Dedala.
Sycylia- tam przybył Dedal i został nadwornym budowniczym u pewnego króla.
POLOWANIE NA DZIKA KALIDONSKIEGO
Etolia -kraj leżący miedzy pienistym strumieniem Acheloosu a rozlewnymi wodami Euenosu.
Ojneus i Altea- panowali w Etolii.
Meleager- syn Ojneusa i Altei.
Atalanta- jeden z gości polowania, córka króla, który chciał mięć tylko męskie potomstwo
Hippomenes- został mężem Atalanty wygrywając z nią w biegu dzięki temu, ze rzucił jej pod nogi jabłka, jako małżeństwo ściągnęli na siebie gniew Demeter, która zamieniła ich w lwy.
WYPRAWA ARGONAUTOW
Ajzon- pobożny król tesalskiego miasta Jolkos.
Pelias- niegodziwy brat Ajzona, strącił go z tronu
Jazon- syn Ajzona.
Chejron- centaur, u którego wychowywał się Jazon.
Atamas -król Orchomenos, mąż Nefele.
Fryksos i Helle -dzieci Atamasa i Nefele.
Ino- ożenił się z nią Atamas po śmierci Nefele, chciała się pozbyć pasierbów, spowodowała klęskę nieurodzaju.
Hellespont- morze, jego nazwa pochodzi od Helle, która do niego spadla.
Kolchida- kraina nad Morzem Czarnym, do której przybył Fryksos i bohaterowie wyprawy po złote runo.
Ajetes -król Kolchidy, zawiesił złote runo na dębie w świętym gaju Aresa.
Herakles, Hylas, Tezeusz, Peleus, Pejritoos, Kastor i Polideukes, Meleager, Nestor, Linkeus (jego wzrok przenikał do głębi morza)- brali udział w wyprawie po złote runo.
Argo (szybki)- nazwa okrętu, którym bohaterowie popłynęli po złote runo.
Lemnos- wyspa, w której zatrzymali się bohaterowie i przebywali przez dwa lata.
Kyzikos- miasto na wyspie, na która przybyli później Argonauci, znajdowali się tam olbrzymi, którzy zaatakowali bohaterów.
Fineus- ślepy król-, którego bogowie ukarali za samowolne przepowiadanie przyszłości ślepotą
i zesłali na niego harpie, bohaterowie uwolnili go od nich z wdzięczności za nieomylne przepowiednie, których im udzielił.
Kalais i Dzetos- synowie boga wiatru Boreasza, którzy przepędzili harpie daleko poza granice
Bitynii.
Symplegady- dwie dziwne skały zamykające wejście do Morza Czarnego, co chwila przyskakiwały ku sobie i po chwili odskakiwały.
Medea- córka Ajetesa, czarownica, zakochała się w Jazonie i pomogła mu pokonać parę byków, zastęp
zbrojnych mężów i smoka, uciekła z Jazonem do Jolkos.
Absyrtos -syn Ajetesa, brat Medei, siostra porwała go podczas ucieczki z Jazonem i zabiła, a
następnie rozrzuciła jego szczątki po morzu, aby zatrzymać pościg zorganizowany przez
ojca
Kreon- król Koryntu, najżyczliwiej przyjął Jazona gdy ten musiał opuścić kraj po zabiciu Peliasa przez Medee.
Kreuza- śliczna córka Kreona, zakochał się w niej Jazon, spłonęła po nałożeniu szaty ofiarowanej jej przez Medee jako prezent ślubny.
HISTORIA WOJNY TROJANSKIEJ
OBLĘŻENIE TROI
Peleus- książę tesalski, który zakochał się i ożenił z boginką morską- Tetydą.
Chejron- w jego pieczarze odbywało się przyjęcie weselne, zastępował panu młodemu ojca, ofiarował nowożeńcom włócznie z jesionowego drzewa.
Posejdon- ofiarował nowożeńcom parę koni nieśmiertelnych.
Hefajstos -ofiarował nowożeńcom hartowny miecz.
Afrodyta -ofiarowała nowożeńcom zloty puchar
Hera- ofiarowała nowożeńcom cudną szatę
Atena- ofiarowała nowożeńcom flet o dźwiękach niesłyszalnych.
Nereus- teść Peleusa, stary dziad morski, ofiarował nowożeńcom puszkę cudownej soli, która pobudza apetyt i ułatwia trawienie.
Priam- król Troi, maź Hekabe, ojciec Parysa.
Ida- miedzy wąwozy tej góry pasterze porzucili Parysa, tam odbywały się igrzyska, w których Parys odniósł zwycięstwo.
Aulis- miasto beockie ,pod którym żebrały się wszystkie wojska biorące udział w wyprawie na Troje.
Agamemnon -król Argos i Myken, brat Menealosa, objął dowództwo w wyprawie na Troje, dowodził wojskiem z Myken, Koryntu i Kleony.
Ajaks -syn Telamona, brał udział w wyprawie na Troje, prowadził Megarejczykow i salaminskich wyspiarzy.
Teukros- brat Ajaksa, niechybny łucznik, brał udział w wyprawie na Troje.
Ajaks- syn Oileusa, brał udział w wyprawie na Troje, prowadził Lokrów, którzy zapełnili czterdzieści okrętów, przewyższał wszystkich Achajów swą sztuka rzucania dzida
Diomedes- brał udział w wyprawie na Troje, dowodził młodzieżą argejską.
Nestor- brał udział w wyprawie na Troje, szedł z dalekiego Pylos i pięknych dolin Areny ,płynęło za nim dziewięćdziesiąt obszernych okrętów.
Odyseusz- brał udział w wyprawie na Troje, wypłynął z Itaki, spod Nerytu na dwunastu okretach o ścianach czerwonych.
Idomeneus- wyborny kopijnik, brał udział w wyprawie na Troje, dowodził Kretenczykami.
Menealos- brał udział w wyprawie na Troje, dowodził mieszkańcami Lakedajmonu, Fary, Sparty i Messy, płynął sześćdziesięcioma łodziami.
Likomedes- król, wśród jego córek Tetyda ukryła Achillesa, aby uchronić go przed śmiercią w wojnie trojańskiej.
Kalchas- wróżbita, objawił, że przyczyną ciszy morskiej jest gniew Artemidy
Ifigenia- córka Agamemnona, jej ofiary domagała się Artemida, w chwili kiedy chciano ją zabić na
ofiarę, pojawiła się Artemida i zabrała ją, po czym ustanowiła ją kapłanką w swojej świątyni w Taurydzie.
Klitajmestra- żona Agamemnona, matka Ifigenii, Orestesa i Elektry, myśląc, ze Agamemnon zginął pod Troją wyszła za maź za Ajgistosa (Egistosa), po powrocie Agamemnona zamordowała go
wraz z Ajgistosem, została zamordowana przez Orestesa.
Antenor- pomimo jego przestróg Trojanie nie chcieli wydąć Heleny Grekom.
Simois i Skamander- dwie rzeki w pobliżu Troi, bóg rzeki Skamander nie chciał przepuścić Achillesa, gdy ten szedł pomścić śmierć swojego przyjaciela, Patroklosa, Tetyda poprosiła
wiec o pomoc Hefajstosa.
Hektor -największy bohater trojański, zginął z ręki Achillesa.
Chryzes- kapłan w świątyni Apollina, jego córkę porwał Agamemnon.
Bryzeida- śliczna niewolnica Achillesa, którą zabrał mu Agamemnon.
Deifob -brat Parysa, wydano za niego Helenę po śmierci Parysa.
palladion- cudowny posag Ateny, który miał taką siłę, że póki znajdował się w Troi, miasto nie mogło być zdobyte, wykradli go Odyseusz i Diomedes.
Laokoon -kapłan trojański, który przestrzegał przed wprowadzaniem drewnianego konia do Troi,
zginął wraz z dwoma synami uduszony przez węże.
Kasandra- przestrzegała Trojan przed wprowadzaniem konia za mury miasta.
Tenedos- za tą wyspą ukryły się okręty greckie
Astianaks- mały syn Hektora, zginął podczas rzezi Trojan.
Neoptolemos- syn Achillesa, wraz z Nestorem i Diomedesem najwcześniej wrócił do ojczyzny po
pokonaniu Trojan.
Pylades- przyjaciel Orestesa, z którym wybrał się on na Krym, aby sprowadzić cudowny posag Artemidy, który miał wyleczyć chorą dusze Orestesa.
Polikso- dawna przyjaciółka Heleny z Rodos, u której schroniła się ona po wypędzeniu ze Sparty, po śmierci Menealosa, nienawidziła Heleny od kiedy jej mąż poległ pod Troją walcząc w
szeregach Greków, wysłała do kąpiącej się Heleny służące przebrane za Erynie, które związały ją i powiesiły na drzewie.
TULACZKA ODYSEUSZA
Penelopa -żona Odyseusza
Laertes -ojciec Odyseusza
Telemach- syn Odyseusza
Lotofagowie- mieszkańcy krainy, w której zamiast zboża rosły łany lotosów o wybornym smaku.
Polifem- syn Posejdona, najpotężniejszy z cyklopów zamieszkujących urodzajną wyspę na Morzu sycylijskim.
Eolia- następna kraina, którą odwiedził Odyseusz.
Lajstrygonowie -potężny, dziki lud zamieszkujący jedną z wysp, które odwiedził Odyseusz.
Kirke- czarodziejka, która zamieszkiwała wyspę ,na którą przybył Odyseusz, zamieniła kilku jego towarzyszy w świnie i odwróciła czar dopiero wtedy, gdy Odyseusz zagroził jej mieczem, Odys przesiedział rok w jej gościnnym pałacu.
Tejrezjasz- wróżbita, jego dusze wywołał z piekła Odyseusz, aby mu przewidział przyszłość.
Antikleja- matka Odyseusza, rozmawiał on z jej duszą.
Antilochos- z jego duszą rozmawiał Odyseusz.
Tytios- znieważył Latone, Odyseusz ujrzał go w piekle przez dziurę w ziemi, dwa sępy darły mu
trzewia.
syreny- stwory morskie, do pól ciała piękne panny, resztę miały upierzoną jak u ptaka, miały cudny glos, kto je usłyszał, temu groziło wielkie niebezpieczeństwo.
Charybda -straszny potwor morski, trzy razy na dzień wciągała wodę w swa gardziel bezdenną i trzy razy wypluwała ją, aby ominąć ja Odyseusz skierował się pod pieczarę Scylli, która
porwała z pokładu statku sześciu jego towarzyszy.
Ogigia- wyspa, na którą został wyrzucony Odyseusz po sztormie wywołanym gniewem boga słońca- Heliosa, rozwścieczonego świętokradztwem towarzyszy Odysa, zamieszkiwała ją nimfa Kalipso.
Nauzykaa- królewna, która zaopiekowała się Odyseuszem wyrzuconym na brzeg Scherii.
Feakowie- lud zamieszkujący Scherie.
Alkinoos- król Scherii.
Argos- wierny pies Odyseusza.
Eurykleja -klucznica Penelopy, doniosła jej o powrocie Odyseusza.