Praktyczne zastosowanie psychologii twórczosci
PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE PSYCHOLOGII TWÓRCZOŚCI
Praktyczna psychologia twórczości uprawiana jest w trzech działach. Szeroko znanym testem twórczości jest bateria Torrance’a – znana jest jako Test Twórczego Myślenia Torrance’a (TTCT). Obejmuje on zadania słowne i bezsłowne, wymagające przede wszystim „myślenia dywergencyjnego”, głównie uzupełniania figur geometrycznych lub materiału werbalnego. W Europie powstał Test Twórczego Myślenia – Wytwór Rysunkowy (TCT-DP) Urbana i Jellena (1986), polegający na uzupełnianiu rysunku, który został przez artystę zaczęty, ale nie dokończony. Ocena obejmuje kilkanaście formalnych kryteriów, między innymi liczbę uzupełnień, dorysowań lub nietypowych manipulacji materiałem testowym. Wymienione testy, a także ich liczne modyfikacje, są szeroko używane w szkołach, firmach i innych instytucjach zainteresowanych oceną kreatywności uczniów, pracowników lub kandydatów do pracy. Używane są też techniki badania kreatywności firm i organizacji, np. Skala Basadura, dzięki której możliwa jest ocena postaw wobec twórczości w firmie.
Praktyczne zastosowanie znalazły liczne techniki stymulowania kreatywności i treningu twórczości. Pod pojęciem treningu twórczości rozumiemy krótkotrwałe, doraźne oddziaływanie, ukierunkowane na poprawę wskaźników kreatywności jednostek i grup. Podstawowym celem treningu twórczości jest praca nad poznaniem czynników dezorganizujących proces twórczy lub go uniemożliwiających oraz ćwiczenie podstawowych zdolności poznawczych, ważnych dla procesu twórczego.
W przeciwieństwie do technik treningowych techniki twórczego rozwiązania problemów nastawione są na rozwiazanie problemów, a nie na twórczy rozwój uczestników. Techniki tego rodzaju są stosowane na szeroką skalę w laboratoriach badawczo-rozwojowych, w agencjach reklamowych i w innych instytucjach zajmujących się projektowaniem lub rozwiązywaniem problemów. Najbardziej popularne techniki to „burza mózgów”, opracowana przez Osborna i synektyka będąca dziełem Gordona. Osborn pierwszy wprowadził zasadę odroczonej oceny, polegającą na powstrzymaniu się od krytyki w fazie tworzenia pomysłów. Synektyka Gordona polega na systematycznym, intencjonalnym użyciu analogii.