Prawo administacyjne - wykład

Administracja publiczna administrowanie- zarządzanie, wszelkie zorganizowane działanie zmierzające do zrealizowania określonego celu sprawowane przez państwo w najszerszym tego słowa znaczeniu (organy państwowe, związki publiczne - samorząd terytorialny oraz przez inne podmioty administracji).
- w ujęciu podmiotowym – ogół podmiotów administracji, a więc organów administracji i innych podmiotów wykonujących określone funkcje z zakresu administracji publicznej;
- w ujęciu podmiotowym (materialnym) wszelka działalność państwa, której przedmiotem działalności są sprawy administracyjne lub określone zadania i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej;
- w ujęciu formalnym – wszelka działalność wykonywana przez podmioty administracyjne bez względu na to czy działalność ta ma charakter administracyjny czy też takiego charakteru nie posiada. Administracja publiczna nie oznacza jedynie wykonywania ustaw, lecz wykonuje i realizuje ponadto zadania, które nie są wyraźnie i szczegółowo określone w drodze ustaw a wynikają z ogólnych sformułowań dotyczących zadań stojących przed administracją.
Władztwo administracyjne – organy administracji prowadza do swoją działalność jedynie wówczas, kiedy istnieje określona norma prawna, która nakazuje traktować określoną działalność jako działalność państwa. Aktom prawnym wydawanym przez państwa przysługujące moc powszechnie obowiązująca. Organy administracji realizując swoje zadania mają możliwość wymuszania realizacji swoich zadań w drodze stosując przymus państwowy. Organy administracji mogą stosować przymus państwowy w oparciu o tym mówi się ze organy te dysponują władztwem administracyjnym. Administracja, więc stosuje środki, które nie przysługują innym rodzajom administracji. Możliwość stosowania przymusu państwowego jest domeną jedynie administracji publicznej.
Władztwo pochodzi od państwa, to państwo udziela tego władztwa określonym podmiotem wykonującym ta administracje publiczną, we władztwo wyposażone są organy nie tylko organy administracji publicznej, ale także jednostki samorządu terytorialnego wykonujące administracje publiczną, dokładniej organy tych jednostek.
Władztwo, które stosowane jest przez organy administracji nazywane jest władztwem administracyjnym. Przez to władztwo administracyjne należy rozumieć prawo użycia przymusu bezpośredniego przez organy administracji dla zrealizowania jednostronnych rozstrzygnięć czy też zarządzeń organów administracji.

RODZAJE ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ:

- w przypadku, gdy administracja wydaje akty obowiązujące adresatów i w razie potrzeby używa przymusu państwowego wtedy mówimy, iż mamy do czynienia z administracją władczą. Administracja ta charakteryzuje się prawem wydawania jednostronnych aktów pranych, którym służy domniemanie ważności oraz możliwość zapewnienia ich wykonania przez zastosowanie środków przymusu bez koniecznej ingerencji sądów.
- jeżeli administracja publiczna korzysta ze środków prawnych przysługujących dostępnych osobom fizycznym to wtedy mamy do czynienia z administracją nie władczą inaczej nazwaną zwiadowczą. Środkami, które stosuje ta administracja to środki z zakresu prawa cywilnego bądź faktyczne działania organów administracji. Możliwość posługiwania się przez organy administracji określonymi środkami wyrażona jest w przepisach prawa administracyjnego. Organ administracyjny w oparciu o przepisy prawa nie zawsze będzie miał możliwość wyboru, co do sposobu rozstrzygnięcia danej sprawy. Wybór taki możliwy będzie tylko i wyłącznie wtedy, gdy będą go przewidywać przepisy prawa.
Podział na administracje władczą i świadczącą.
Administracja świadcząca zapewnia obywatelowi określone świadczenia lub innego rodzaju korzyści. Do tego rodzaju administracja zalicza się np. pomoc społeczną, subwencje, dotacje, oddanie np. do użytku publicznego pewnych rzeczy, budynków.
Administracja władcza wkracza przy użyciu środków władczych w sferę spaw i wolności obywateli, ograniczając te prawa, ograniczając przywileje wolności, które obywatele posiadają. Administracja władcza może działać nie tylko przez ograniczenie, ale także nakładając dodatkowe obowiązki na obywateli.
Prawo administracyjne jest to zespół norm, które regulują administracyjną działalność państwa, są to normy prawne, które regulują funkcje administrowania. Przedmiotem prawa administracji jest administrowanie. Prawo administracji jako dziedzina nie jest jednorodne, można wyróżnić poddziedziny:
- ustrojowe prawo administracji – ta część prawa, która dotyczy i reguluje organizację aparatu państwowego,
- procedura administracji – przepisy postępowania administracyjnego odnoszące się do trybu działania organów administracji,
- materialne prawo administracyjne - część szczegółowa prawa administracyjnego, chodzi tu o konkretne normy prawne, które odnoszą się do działania konkretnych organów administracji, np. prawo budowlane.
Stosunek administracyjno-prawny, który łączy organy i określonych adresatów. Jest to rodzaj stosunku prawnego. Stosunek prawny odnoszony jest do różnego rodzaju stosunków między jakimiś podmiotami, stosunków które powstają ze względu na obowiązujące przepisy prawne. Stosunek prawny występuje we wszystkich stosunkach, których sytuacja prawna jednego podmiotu jest połączona w taki czy inny sposób z sytuacją prawną drugiego podmiotu. W sytuacji, gdy podmiot administracji występuje wobec innego podmiotu, np. obywatela, gdy żąda od niego jakiegoś świadczenia, określonego zachowania się albo, gdy też na coś obywatelowi zezwala, w takiej sytuacji mówimy, iż dochodzi do nawiązania stosunku prawnego. Stosunki pomiędzy państwem i działającymi w imieniu państwa organami administracji a obywatelami, tego rodzaju stosunki nazywamy stosunkami administracyjno-prawnymi.
Stosunek administracyjno-prawny różni się od stosunku cywilno-prawnego tym, iż administracja działa tutaj władczo. Organy administracji mogą jednostronnie decydować o treści danego stosunku administracyjno-prawnego.
Stosunek administracyjno-prawny różni się od stosunku cywilno-prawnego także tym, że stosunek administracyjno-prawny oparty jest o nie równorzędność miedzy organem administracji a obywatelem, nierówna pozycja, możliwość stosowania przymusu i stosowania określonych zachowań.
Stosunek administracyjno-prawny i jego elementy:
- przedmiot tego stosunku – zawsze znajduje się w sferze określonych zadań administracji publicznej,
- podmiot tego stosunku – jedna ze stron występującą w tym stosunku będzie zawsze organ administracji publicznej (str. dominująca – wymusza, żąda) druga strona to adresaci działań organów administracji (osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne, do których organy administracji kierują swoje żądania).
- treść tego stosunku – treścią będą zawsze prawa i obowiązki stron tego stosunku, prawa najczęściej dotyczą organów administracji i w oparciu o to te prawa mogą stosować określone środki.
Nawiązanie stosunku do jego formy.
Stosunki administracyjno-prawne mogą powstać i powstają tylko i wyłącznie na podstawie ustawy z tym że najczęściej sam akt ustawowy nie wystarcza do zawarcia takiego stosunku prawnego, koniecznym jest tutaj konkretyzacja w drodze aktu administracyjnego lub umowy administracyjnej. Często stosunki administracyjno-prawne powstają w wyniku konkretnych uprawnień bądź obowiązków zapisanych w treści aktu administracyjnego, np. przykład obowiązku szkolnego (ustawa o oświacie).
Rodzaje stosunków administracyjno-prawnych.
a)proceduralny stosunek administracyjno-prawny ma charakter czasowy, przejściowy, podstawą jego zawarcia są normy proceduralne, przepisy postępowania administracyjnego, stosunek ten zostaje nawiązany z chwilą wszczęcia postępowania administracyjnego natomiast wygasa z momentem rozstrzygnięcia danej sprawy, wydania decyzji o zakończeniu;
b)trwały stosunek administracyjno-prawny jest to stosunek który powstaje i trwa przez bliżej nieokreślony czas;
c)nazywany AD – HOC stosunek powstały w jednej konkretnej sytuacji dla rozwiązania jednej konkretnej sprawy.

ŹRÓDŁA PRAWA

Przez system źródeł prawa obowiązujący w danym państwie należy rozumieć całokształt jego źródeł ich wzajemnym powiązaniu ujmowany z punktu widzenia tego, co jest w nim wspólne, a co różnicuje źródła między sobą Używa się pojęcia tak zwanych źródeł poznania prawa.
Źródłami prawa są tutaj wszelkie akty normatywne, z których można się dowiedzieć, jakie normy prawa obowiązują i oprócz tego źródłami są również wszelkie inne dokumenty, publikatory z których można dowiedzieć się o obowiązujących przepisach prawa.
PODZIAŁ ŹRÓDEŁ PRAWA.
Przyjmując jako kryterium podziału źródeł prawa pozycje organu stanowiącego przepisy prawa źródła możemy podzielić na:
1)źródła stanowione przez Centralne organy państwa;
2)źródła stanowione przez terenowe organy;
1)Sejm, Senat, prezes Rady Ministrów
2)organy jednostek samorządu terytorialnego – Rada Gminy,
Ad.1. Do źródeł tych zaliczyć należy akty prawne zawierające generalne i abstrakcyjne normy prawne, które tworzą, zmieniają, uchwalają prawa i obowiązki obywateli, a także osób prawnych. Uregulowania z zakresu powszechnych źródeł prawa obowiązują bądź wszystkich obywateli i osoby prawne bądź określone ich kategorie. Krąg adresatów tych norm jest, więc bardzo szeroki stąd nazwa powszechnie obowiązujące.
Ad.2. Źródła te tworzą odrębny układ norm prawnych skierowanych do wszystkich obywateli bądź osób prawnych, lecz regulująca jedynie stosunki prawne występujące wewnątrz aparatu administracji publicznej. Źródła prawa wewnętrznego skierowane są więc do adresatów którzy stanowią części składowe aparatu administracji publicznej i dlatego poddani są oni odrębnym regulacjom prawnym.
W naszym systemie najważniejszym źródłem prawa jest konstytucja z 2 kwietnia 1997 jest ona najwyższym organem i najważniejszym prawem obowiązującym w naszym kraju. Przepisy konstytucji mają być stosowane bezpośrednio w takiej sytuacji, w jakiej zostały sporządzone i istnieją chyba, że sama konstytucja i jej przepisy stanowią inaczej. Przykładem wyjątku jest ustrój samorządu terytorialnego.
Konstytucja jest źródłem prawa, w którym scharakteryzowany jest cały ustrój prawa, gdzie zawarte są wszelkie prawa, które obowiązują w naszym kraju.
Konstytucja składa się z 9 rozdziałów, są w niej zawarte określenia dotyczące Sejmu, prezydenta, ochrony kraju, regulacje odnośnie samorządu terytorialnego.
Poniżej konstytucji jako kolejne źródło praw to ustawy. O ustawach wspomina sama konstytucja, iż ustawy uchwalone są przez Sejm, przez większość głosów w obecności najmniej połowy składu Sejmu.
W naszym systemie prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje:
a)posłom
b)Senatowi
c)Prezydentowi
d)Radzie Ministrów
100 tys. osób (podpisów obywateli)ma prawo wybierania do Sejmu.
Projekt ustawy jako aktu normatywnego zawsze składany jest w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu. Do projektu ustawy dołącza się uzasadnienie, w którym to uzasadnieniu wyjawia się potrzebę i cel wydania danej ustawy. W uzasadnieniu tym przedstawia się rzeczywisty stan w dziedzinie, w której ma być uchwalona, wykazuje się różnice pomiędzy obecnym stanem prawnym a projektowanymi rozwiązaniami. W uzasadnieniu do zgłaszanego projektu ustawy określa się również, jakiego rodzaju skutki społeczne, gospodarcze, finansowe mogą powstać w związku z obowiązywaniem danej ustawy. W uzasadnieniu takim wskazuje się źródła finansowania, czyli po prostu skąd wziąć środki finansowe na wprowadzenie nowych rozwiązań.

PROCEDURA UCHWALANIA USTAWY.

Najpierw projekt aktu trafia do Sejmu, kilka czytań, przedłożony projekt trafia do Senatu, 30 dni na zgłoszenie poprawek i następnie zgłasza się go do Sejmu.
Przyspieszona procedura – przyspiesza się całą procedurę, najczęściej takim przyspieszeniem zainteresowana jest Rada Ministrów. Ten przyspieszony tryb nie może być stosowany we wszystkich rodzajach ustaw. Wyłączone są z niego:
a)projekty ustaw dotyczące spraw podatkowych;
b)projekty ustaw dotyczące wyboru prezydenta, Sejmu, Senatu;
c)ustawy regulujące ustrój polityczny obowiązujący w kraju;
d)kodeksy prawne które są w niej zapisane.
Z uchwaloną przez Sejm i Senat ustawą Marszałek Sejmu występuje do Prezydenta, aby ten mu ją podpisał.
Prezydent może:
1)podpisać przedłożona mu ustawę w ciągu 21 dni od przedstawienia mu tej ustawy i jeżeli ją podpisze zarządza jej opublikowanie w Dzienniku Ustaw;
2)prezydent może wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego wnioskiem o zbadanie przez Trybunał zgodności przedłożonej mu ustawy z Konstytucją;
3)jeżeli nie występuje prezydent do Trybunału Konstytucyjnego może on ze swoim umotywowanym wnioskiem przekazać przedłożoną mu ustawę ponownie Sejmowi z wnioskiem o ponowne jej rozpatrzenie, tzw. veto prezydenta. Jeżeli Trybunał Konstytucyjny przedłożoną mu ustawę uzna za zgodną z Konstytucją to w tej sytuacji Prezydent nie może odmówić jej podpisania, czyli bezwarunkowo ja podpisuje i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw. Jeżeli Trybunał uzna Ustawę za niezgodną z Konstytucją prezydent obowiązkowo odmawia jej podpisu.
Sprawa veta w przypadku skorzystania przez prezydenta Sejmu ponownie rozpatruje przesłaną mu ustawę i może ją ponownie uchwalić obalając tym samym veto prezydenta większością 3/5 głosów w obecności, co najmniej połowy posłów na sali obrad. W tej sytuacji prezydent zobowiązany jest do podpisania ustawy w ciągu 7 dni i jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Ustawy zajmują szczególne miejsce w systemie źródeł prawa. W państwie demokratycznym ustawa stanowi formę i środek realizacji suwerennego rozstrzygania przez naród spraw państwa za pośrednictwem swoich przedstawicieli. Dla administracji publicznej ustawa ma o tyle ważne znaczenie, iż decyduje o działaniu bądź nie działaniu organów administracji. Organy administracji publicznej mogą działać tylko wówczas, jeżeli ich działanie znajduje podstawy i uzasadnienia w obowiązujących ustawach. W oparciu o działania dla administracji w związku z obwiązywanymi ustawami można wprowadzić dwie ważne zasady:
1)zasada nadrzędności ustawy w systemie prawnym naszego kraju. Zgodnie z tą zasadą wszystkie inne źródła prawa muszą być nie tylko pod względem formalnym zgodnie z ustawami, ale również materialne akty te mają służyć wykonaniu ustaw.
2)zasada wyłączności ustawy – zgodnie z tą zasadą najważniejsze dla funkcjonowania państwa i jego organów oraz dla życia obywateli sprawy powinny być rozstrzygane wyłącznie w drodze ustawowej a nie w drodze aktów normatywnych.
Z uwagi na hierarchiczną budowę porządku prawnego w naszym kraju akty niższej rangi nie mogą być sprzeczne z aktami rangi wyższej. Jeżeli taka sprzeczność zachodzi obowiązkowo musi zostać usunięta. Wynika stąd, więc potrzeba badania tzw. konstytucyjności ustaw oraz badania zgodności aktów prawnych niższego rzędu z aktami prawnymi wyższej rangi a zwłaszcza z ustawami. Badanie takie należy do zakresu działania sądów konstytucyjnych (konstytucyjnych Polsce Trybunał Konstytucyjny).
Kolejne źródło prawa to akty prawne z mocy ustawy. Podstawy do wydawania tych rozporządzeń zawiera Konstytucja. Określa ona, iż owe rozporządzenia z mocą ustawy mogą pojawić się wyłącznie w stanie nadzwyczajnym a mianowicie w trakcie stanu wojennego Sejm nie może się zbierać na swoich posiedzeniach i normalnie funkcjonować, w tej sytuacji prezydent na wniosek Rady Ministrów może wydać rozporządzenie z mocą ustawy. Rozporządzenie takie może dotyczyć zasad działania organów administracji publicznej, ograniczeń w prawach i wolnościach obywateli oraz może dotyczyć zakresu i trybu wyrównania strat majątkowych poniesionych przez obywateli w związku z tymi ograniczeniami. Rozporządzenie z mocą ustawy wydane przez prezydenta ma charakter źródła prawa powszechnie obowiązującego. Rozporządzenie takie musi jednak być zatwierdzone przez Sejm na najbliższym jego posiedzeniu. Odmowa zatwierdzenia przez Sejm bądź nie przedstawienie takiego rozporządzenia Sejmowi do zatwierdzenia pociąga za sobą utratę mocy obowiązującej przez taki akt.
Kolejne dzieło prawa to umowa międzynarodowa. Postanowienia konstytucji zalicza ratyfikowane umowy międzynarodowe do źródeł prawa powszechnie obowiązującego w naszym kraju. Ratyfikowana umowa międzynarodowa po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw stanowi część krajowego porządku prawnego. Jej treść jest bezpośrednio stosowana chyba, że jej stosowanie uzależnione jest od konieczności wydania określonej ustawy. Ratyfikacja umów międzynarodowych należy do obowiązku i kompetencji prezydenta.
W ramach tych umów ratyfikowanych są jeszcze szczególne umowy międzynarodowe, gdzie konieczna jest tutaj zgoda Sejmu w postaci specjalnej ustawy, a także ratyfikacja przez prezydenta.
Szczegółowy tryb ratyfikacji przez rezydenta z udziałem Sejmu:
1.a)umowa pokojowa;
b)umowa dotycząca sojuszu;
c)umowa dotycząca układów politycznych;
d)umowa dotycząca układów wojskowych;
2.umowy międzynarodowe odnoszące się do wolności i obowiązków praw obywateli określonych w konstytucji;
3.umowy dotyczące członkostwa naszego kraju w strukturach, organizacjach międzynarodowych;
4.umowy dotyczące dodatkowych, znaczących obciążeń naszego państwa pod względem finansowym;
5.umowy międzynarodowe, w których sprawy w nich zawarte wymagają regulacji ustawowej bądź w których konstytucja wymaga uchwalenia ustawy.
Ratyfikowane umowy międzynarodowe, których ratyfikacji dokonał prezydent za zgodą Sejmu, te umowy międzynarodowe mają w naszym systemie prawa moc ważniejsza niż ustawy.
Oprócz tych umów ratyfikowanych są zwykłe umowy międzynarodowe, które są zatwierdzone przez Radę Ministrów, bądź zwykłe umowy resortowe (ministerialne), które dla swojego obowiązywania nie potrzebują ratyfikacji, obowiązują one po podpisaniu przez określonego Ministra. Ratyfikowane umowy międzynarodowe są publikowane w Dzienniku Ustaw, natomiast zwykłe umowy międzynarodowe w Dzienniku RP Monitor Polski.

ROZPORZĄDZENIA

Rozporządzenie jest zarówno źródłem prawa jak i jednocześnie formą działania administracji. Im niższa pozycja organu stanowiącego ten akt w systemie organu administracji tym bardziej rozporządzenia wydawane przez ten organ służyć będą wykonywaniu określonych zadań administracji. Rozporządzenie jest przydatne wówczas, gdy administracja w celu wykonania ustawy musi lub może regulować nie tylko indywidualne sprawy, ale większe działanie nieokreśloną liczbą równorzędnych przypadków.
Rozporządzenia są aktami normatywnymi wydawanymi na podstawie upoważnień ustawowych przez organy władzy wykonawczej. Rozporządzenia wydawane są na podstawie upoważnień ustawowych o charakterze specjalnym bądź generalnym w hierarchii źródeł prawa akty te zajmują pozycje niższą niż ustawy, pomimo tegoż, iż zawierają w sobie normy prawne powszechnie obowiązujące. Upoważnienie do wydawania rozporządzeń dla władzy wykonawczej ma na celu obciążenie ustawodawcy parlamentarnego. Zgodnie z zasadą podziału władz stanowienie prawa należy do parlamentu. W obecnej sytuacji parlament jednak nie jest w stanie zaspokoić pełnego zapotrzebowania na regulacje prawne, dlatego też konstytucja stwarza możliwość przeniesienia części władzy prawodawczej na organy władzy wykonawczej, które to organy wykorzystywać będą przyznane im uprawnienia do stanowienia prawa w drodze wydawanych rozporządzeń. Rozporządzenia nie mogą zastępować ustaw z wyjątkiem rozporządzenia z mocą ustaw. Rozporządzenia maja odciążać ustawy od szczegółów technicznych, postanowień fachowych bądź uregulowań, które zmieniają się w czasie. Zastosowanie rozporządzeń nie powoduje i nie prowadzi do utraty przez Parlament jego władzy, lecz wręcz przeciwnie rozporządzenia przez nich odciążenie od elementów politycznych pozwalają w należyty sposób poświęcić uwagę istotnym rozwiązaniom w danej sprawie.
Według konstytucji rozporządzenia mogą być wydawane przez udostępnione organy: Prezydenta, Radę Ministrów, Prezesa Rady Ministrów, Ministra Kierującego określonym działaniem administracji rządowej, przewodniczący komitetów wchodzących w skład RM np. Komitet Badań Naukowych.
Nasza konstytucja stawia wymogi, co do ustawowego upoważnienia do wydawania rozporządzeń. Upoważnienie ma być szczegółowo zawarte w akcie prawnym, jakim jest ustawa, a rozporządzenie wydane na podstawie tego upoważnienia ma służyć wykonaniu tej ustawy.
Szczegółowość upoważnienia ustawowego polega na ty, iż powinno ono wskazywać właściwy organ, który jest upoważniony do wydawania rozporządzenia. Konstytucja jednocześnie zawiera zakaz tzw. subdelegacji, czyli przekazywania kompetencji do wydawania rozporządzenia innemu organowi niż wskazany w upoważnieniu ustawowym. Wspomniany zakaz dotyczy i odnosi się zarówno do organów wskazanych w konstytucji jako wskazanych do wydawania rozporządzeń jak i odnosi się do wszystkich innych pozostałych organów. Szczegółowość upoważnienia ustawowego do wydawania rozporządzeń polega również na tym, iż upoważnienie musi określać zakres spraw przekazanych do uregulowania w drodze rozporządzenia oraz musi zawierać wytyczne dotyczące treści tego aktu. Zasady techniki prawodawczej przewidują praktyką udzielenia upoważnień obligatoryjnych bądź fakultatywnych do wydawania rozporządzeń prze konkretne organy. Organ może być upoważniony do wydawania rozporządzenia, gdy bez tego rozporządzenia nie byłoby możliwe wykonywanie ustawy, w takiej sytuacji mowa jest o upoważnieniu obligatoryjnym, natomiast upoważnienie fakultatywne do wydawania rozporządzeń może mieć zastosowanie, gdy podmiotowi upoważnionemu pozostawia się rozstrzygnięcie czy? i kiedy? ma wydać rozporządzenie.
Utrata mocy obowiązującej przez rozporządzenie nie nasuwa żadnych wątpliwości w sytuacji, gdy rozporządzenie zostało wydane na określony czas. W tej sytuacji upływ czasu, na jaki zostało ono wydane traci moc obowiązującą. Utrata mocy – brak wątpliwości, jeżeli zostanie ono uchwalone przez właściwy organ.
Jeżeli mamy do czynienia z sytuacją, gdy ustawa zawierająca upoważnienie do wydawania tego rozporządzenia to z chwilą utraty mocy przez tę ustawę, to tracą też moc rozporządzenia wydaną przez nią. Ustawą upoważniającą oraz rozporządzenia wydane na jej podstawie traktuje się jako całość, dlatego rozporządzenia muszą dzielić los swojej ustawy upoważniającej. Wyjątek: ustawa traci swoją moc, wprowadzony zostaje zapis, iż akty wykonawcze mają swoją moc do czasu aż zostanie wydana nowa ustawa.

KONTROLA ROZPORZĄDZEŃ

Rozporządzenia są poddawane zarówno kontroli wewnątrz administracyjnej jak i kontroli sądowej. Kontrolę wewnątrz administracyjną rozporządzeń sprawuje i wykonuje Rada Ministrów, która może uchylić rozporządzenie wydane przez konkretnego ministra jak również możne uchylić rozporządzenie wydane przez przewodniczącego komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów. Kontrolę, która wykonywana jest przez RM odnośnie rozporządzeń realizuje się w oparciu o kryterium, legalnośći czyli zgodności z prawem, ale również przy zastosowaniu kryteriów celowościowych wydania rozporządzenia. Rozporządzenia są, więc aktami, które wydawane są na podstawie szczegółowych upoważnień, upoważnienia te mogą mieć charakter obligatoryjny bądź fakultatywny. Rozporządzenia wydawane są wówczas, gdy ustawa wyraźnie upoważnia konkretny organ do dokonywania regulacji danej materii w drodze rozporządzenia.
Rozporządzenie zawsze musi być wydawane wyłącznie w granicach udzielonego upoważnienia. Treść i cel rozporządzenia są ograniczone przez cel ustawy, którą rozporządzenie ma wykonywać. Rozporządzenie w tej treści musi zawsze powoływać się na treść upoważnienia ustawowego. Rozporządzenie nigdy w swojej treści nie może być sprzeczne ani z zapisami ustaw obowiązujących naszym systemie, musi być zgodne z zapisami i postanowieniami konstytucji. Warunkiem wejścia w życie rozporządzenia jest jego ogłoszenie w sposób prawem przewidziany. Rozporządzenia wydawane przez Centralne Organy państwa publikowane są w Dzienniku Ustaw.

INNE AKTY WYDAWANE PRZEZ CENTRALNE ORGANY PANSTWA(uchwały i zarządzenia).

Nasza konstytucja odnosi się do uchwał wydawanych przez RM jak również i zarządzeń wydawanych przez Prezydenta, Premiera i Ministrów. Akty te maja charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podlegające konkretnemu organowi, który wydał dany akt. Zarządzenia są wydawane tylko i wyłącznie na podstawie ustaw i z uwagi na nich wewnętrzny charakter nie mogą one stanowić podstaw do dawania decyzji wobec obywateli, osób prawnych i innych podmiotów. Zarówno uchwały jak i zarządzenia mogą pochodzić nie tylko od konstytucyjnych organów państwa, ale również mogą pochodzić od innych podmiotów administracji publicznej. Uchwały są domena działania organów kolegialnych. Zarządzenie jest formą działania organu jednoosobowego.
Uprawnienie do wydawania zarządzeń należy do prezydenta, który to swoje zarządzenia wydaje na podstawie upoważnień zawartych w konstytucji. Zarządzenia prezydenta mają charakter wewnętrzny i wydawane są na podstawie ustaw, podlegają kontroli, co do ich zgodności z obowiązującymi przepisami prawa. Zarządzenia wydawane przez prezydenta na podstawie upoważnienia konstytucyjnego nie wymagają kontrasygnaty (potwierdzenia) przez prezesa Rady Ministrów. Obok prezydenta zarządzenia wydaje również prezes Rady Ministrów. Akty te wydawane przez prezesa mogą mieć charakter bądź aktów normatywnych bądź aktów indywidualnych, kiedy to prezes Rady Ministrów w drodze zarządzenia konkretyzuje daną sprawę i rozstrzyga ją dla indywidualnie określonego adresata.
Obok nich zarządzenia wydają ministrowie stojący na czele określonych działów administracji rządowej. Prezes Rady Ministrów na wniosek RM może doprowadzić do uchylenia zarządzenia danego ministra.
Zarządzenia nie mogą być sprzeczne z aktami wyższego stopnia na podstawie, których zostały wydane. Zarządzenia również nie mogą przekroczyć upoważnienia ustawowego, jeżeli na jego podstawie są wydawane jak również nie mogą przekroczyć przepisów kompetencyjnych dotyczących działania danego organu, jeżeli stanowią one podstawę danego zarządzenia. Uchwały RM, zarządzenia Prezydenta i Prezesa RM są publikowane w Dzienniku Urzędowym RP Monitor Polski, natomiast akty wydawane przez Ministrów kierujących określonymi działami administracji są publikowane w Dziennikach urzędowych poszczególnych ministerstw.
Terenowe źródła prawa – akty prawa miejscowego. Przez określone akty prawa miejscowego należy rozumieć przepisy prawne powszechnie obowiązujące na oznaczonej części terytorium państwa Anie na całym jego obszarze a dodatkowo przepisy te muszą być wydawane przez Organy jednostek samorządu terytorialnego lub terenowy organ administracji rządowej. Dlatego też do aktów prawa miejscowego nie można zaliczyć przepisów prawnych wydawanych, przez centralne organy państwa choćby nawet przepisy te obowiązywały na części terytorium tego państwa a nie na całym jego obszarze.
Charakteryzują się:
1)niezbędnością wyraźnego upoważnienia ustawowego do ich wydawania;
2)obowiązkiem zgodności z przepisami prawa powszechnie obowiązującymi;
3)obowiązkowym wyraźnie przewidzianym przez prawo trybem ich ogłaszania;
4)tym, iż w treściach tych aktów istnieje możliwość normowania postępowania wszystkich kategorii adresatów tych przepisów.
Wszystkie terenowe przepisy prawne są przepisami, które w hierarchii norm prawnych zajmują stanowisko niższe, zależne.
Hierarchia polega na tym, iż normy wyższego rzędu określają ich podmiot, zakres i sposób regulowania. Samo stosunek przepisu nadrzędnego do przepisu niższego rzędu może w zasadzie przybierać dwojaki charakter:
1)przepis wyższego rzędu może samodzielnie regulować daną materię upoważniając jedynie organ wydający przepisy niższego do uregulowania jedynie samego trybu wykonania regulacji dokonanej przez organ wyższego rzędu;
2)organ niższego rzędu zostanie upoważniony do samodzielnego regulowania stosunków prawnych w ramach upoważnienia. W oparciu o owe upoważnienie można mówić o dwojakim jego charakterze bądź charakterze szczegółowym (1) bądź charakterze generalnym (2).
W oparciu o te informacje można dokonać podziałów przepisów terenowych na:
1.a)przepisy pochodzące od organów jednostek samorządu terytorialnego;
b)przepisy wydawane od organów administracji rządowej;
2.a)przepisy wykonawcze (upoważnienie szczegółowe);
b)przepisy terenowe mające charakter samoistny norm w ramach upoważnień ustawowych.
Okoliczności mające możliwość stanowienia prawa przez organy działające w tereni:
1)kwestia związania z zadaniami z zakresu administracji publicznej, nie mogą być one zastrzeżone dla innych organów administracji;
2)zadania mające charakter lokalny;
3)przyznano im to prawo na pewnego rodzaju zdarzenia losowe.
W ramach przepisów prawa miejscowego wyróżniamy:
1)akty zawierające statuty,
2)akty zawierające przepisy wykonawcze, czyli akty wydawane na podstawie szczegółowych upoważnień,
3)przepisy porządkowe wydawane na podstawie upoważnień generalnych,
ad.1. Upoważnienie do wydawania statusu ma charakter generalny i wiąże się z ustawowym upoważnieniem dla jednostek samorządu terytorialnego do samodzielnego uregulowania materii statutowych, przez nadanie takiego upoważnienia państwo przenosi na wspólnoty samorządowe pewien swój zakres kompetencji do stanowienia prawa. Korzystanie z upoważnienia do ustalania statusów należy do cech samorządu terytorialnego w naszym kraju. Stanowienie to ma charakter autonomiczny, bowiem decydują tutaj tylko i wyłącznie organy samorządu terytorialnego. Statusy są uchwalane w drodze uchwał, są przyjmowane przez organy stanowiące.
ad.2. Organy jednostek samorządu terytorialnego, jak również organy administracji rządowej mogą wydawać akty prawne prawa miejscowego na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie. W przypadku tych przepisów musi istnieć wyraźne upoważnienie ustawowe do wydania przepisów o takim charakterze. W upoważnieniu takim określa się przesłanki tworzenia norm prawnych niższego rzędu, określa się przedmiot regulacji, zakres regulacji, jak również sposób regulacji. Upoważnienie takie powinno również zawierać wyraźne określenie, co do organu, który ma być właściwym do wydania tych przepisów oraz w upoważnieniu tym powinien być zakreślony katalog spraw przekazanych do uregulowania.
Przepisy porządkowe wydawane są w oparciu o generalne upoważnienie zawarte w ustawach samorządowych oraz w ustawie o administracji rządowej w województwie. Na szczeblu gminnym przepisy porządkowe ustanawiane są przez Radę Gmin w drodze uchwały. W sytuacjach niecierpiących zwłoki, jeżeli chodzi o gminę przepisy może wydać wójt, burmistrz, prezydent w drodze zarządzenia. Na szczeblu powiatu przepisy wydaje Rada Powiatu w drodze uchwały. Sytuacja nie cierpiąca zwłoki – zarząd Powiatu w formie uchwały.
Na szczeblu województwa w drodze rozporządzenia porządkowego – przepisy porządkowe.
Przepisy porządkowe nie mogą być wydawane, jeżeli dana materia uregulowana jest w ustawie lub w innych przepisach powszechnie obowiązujących, czyli przepisy porządkowe mogą być wydawane jedynie wówczas gdy dana kwestia nie jest uregulowana w ustawie ani w przepisach powszechnie obowiązujących stanowionych zarówno przez centralne organy państwa bądź terenowe organy administracji rządowej.

PUBLIKACJA PRZEPISÓW PRAWA.

1)Dziennik Ustaw RP (wydawane, przez prezesa RM)
2)Dziennik Urzędowy RP Monitor Polski (wydawane, przez prezesa RM)
3)Dziennik Urzędowy RP Monitor Polski B (wydawane, przez prezesa RM)
4)Dzienniki Urzędowe Ministrów kierujących określonymi działaniami administracji (wydawane przez poszczególnych ministrów)
5)Dzienniki Urzędowe Urzędów Centralnych (wydawane przez osoby stojące na czele urzędu)
6)Wojewódzkie Dzienniki Urzędowe (wydawane przez wojewodę)
Obowiązuje ogólna i powszechna zasada, iż ogłaszanie aktów normatywnych w DzU jest obowiązkowe. Zasada ta obowiązuje bez żadnych wyjątków wszelkie akty normatywne, które zawierają w sobie przepisy prawne powszechnie obowiązujące. Istnieje tez 2 zasada – akty normatywne mają ogłaszane być niezwłocznie, a jeżeli akt zawiera przepisy prawne powszechnie obowiązujące zasadą jest, iż wchodzi on w życie z upływem 14 dni od dnia ogłoszenia tego aktu, chyba, iż sam taki akt zawiera dłuższe ” vacatio legis”. Zasada ta dotyczy przepisów porządkowych. Przepisy porządkowe przyjmuje się, iż wchodzą one w życie po upływie 3 dni od ich ogłoszenia. Oczywiście w wyjątkowych sytuacjach przepis porządkowy może wejść w życie od razu od norm ogłoszenia.
W poszczególnych publikatorach publikuje się:
1.Dzinnik Ustaw
a)konstytucję
b)ustawy
c)rozporządzenia prezydenta RP z mocą ustawy
d)rozporządzenia zwykłe wydawane przez prezydenta, RM, prezesa RM, poszczególnych ministrów kierujących określonymi działami administracji, przewodniczących komitetów wchodzących w skład RM (np. komitet badań naukowych)
e)orzeczenia trybunału konstytucyjnego, tylko dotyczące aktów normatywnych ogłaszanych w DzU
f)uchwały RM uchylające rozporządzenia ministrów
g)akty prawne dotyczące wyborów na prezydenta, referendum ogólnokrajowego, powszechnej bądź częściowej mobilizacji, stanu wojny, zawarcia pokoju, wprowadzenia wojennego wyjątkowego bądź ogłoszenia klęski żywiołowej.