Genetyka
Genetyka
Genetyka to nauka o dziedziczności i zmienności organizmów, które są oparte na informacji zawartej w podstawowych jednostkach dziedziczności - genach. (genom). Słowo genetyka pochodzi z greki: genno γεννώ = dawać życie
Za prekursora genetyki uważa się czeskiego zakonnika Grzegorza Mendla. Sformułował on podstawowe zasady dziedziczności, tak zwane prawa Mendla.
Pod nazwą genetyka występuje cała grupa nauk:
* genetyka na poziomie molekularnym - badanie DNA, RNA, mechanizmów transkrypcji itd.
* na poziomie osobników - jak różne geny i interakcje między nimi oddziałują na fenotyp
* na poziomie populacji - genetyka populacyjna
Kroki milowe w rozwoju genetyki:
* 1859 Karol Darwin publikuje O powstawaniu gatunków
* 1865 odkrycie zasad dziedziczenie przez Mendla
* 1901 ponowne odkrycie zasad dziedziczenia, niezależnie, przez Corrensa, Tschermaka i de Vriesa.
* 1903 Hugo de Vries odkrywa mutacje.
* 1903 odkrycie, że za proces dziedziczenia odpowiedzialne są chromosomy, niezależnie przez: Waltera Suttona i Theodora Boveri.
* 1910 odkrycie, że chromosomy składają się z genów
* 1913 pierwsza mapa genowa ukazuje geny ułożone liniowo na chromosomie - Alfred H. Sturtevant i Thomas Morgan.
* 1927 zmiany fizyczne w obrębie chromosomów zostają skorelowane z mutacjami - Thomas Morgan.
* 1928 Frederick Griffith odkrywa transformację.
* 1931 Crossing over jest przyczyną rekombinacji
* 1944 Oswald Theodore Avery, Colin McLeod i Maclyn McCarty otrzymują wynik sugerujący, że to DNA, a nie białka, jest nośnikiem dziedziczności w ekserymencie Griffitha.
* 1944 Erwin Schrdinger, na podstawie czysto teoretycznych rozważań, proponuje molekularny mechanizm dziedziczności, tzw. kryształ aperiodyczny. W przyszłości zostało potwierdzone, że DNA ma właściowści przewidziane przez Schrdingera.
* 1950 zasada Chargaffa: ilość adenin w DNA równa się ilości tymin, ilość guanin równa się ilości cytozyn. Odkrycie to miało fundamentalne znaczenie dla oznaczenia struktury DNA.
* 1952 Martha Chase i Alfred Hershey potwierdzają, że DNA jest nośnikiem dziedziczności.
* 1953 James Watson i Francis Crick, bazując na danych dyfrakcji promieni X otrzymanych przez Rosalind Franklin i zasadzie Chargraffa rozwiązują strukturę przestrzenną DNA. Model ten w naturalny sposób implikuje molekularny mechanizm dziedziczności.
* 1961 odkrycie zasad kodu genetycznego przez Holley'a, Khoranę i Nirenberga.
* 1977 opracowanie metody sekwencjonowania DNA przez zespoły badawcze Waltera Gilberta i Fredericka Sangera.
* 1986 Walter Gilbert i James Watson proponują ideę zsekwencjonowania genomu człowieka. Gilbert, argumentując, że technologia sekwencjonowania DNA rozwija się z prawem Moore'a, przewiduje, że genom zostanie zsekwencjonowany około roku 2000.
* 1997 sekwencjonowanie pierwszego genomu
* 18 maja 2000 Nature publikuje artykuł zawierający dokładne dane na temat budowy chromosomu 21 u człowieka
* 2001 powstają pierwsze szkice sekwencji ludzkiego genomu w wyniku rozpoczęcia prac Human Genome Project
* 2003 międzynarodowe konsorcjum naukowców ogłosiło oficjalne zakończenie prac nad poznaniem genomu ludzkiego