Wzajemność oddziaływań i III zasada dynamiki
Wzajemność oddziaływań
Każdemu działaniu (akcja) towarzyszy przeciwdziałanie (reakcja).
Przykłady oddziaływań:
- pchanie ściany
- cumowanie łódki
- naciskanie na stół
Siły wzajemnego oddziaływania
wartości tych sił i ich kierunki są takie same, zwroty przeciwne i różne punkty przyłożenia. Siły sa zawsze tej samej natury i działają wzdłuż tej samej prostej.
III zasada dynamiki
Jeżeli jedno ciało działa określoną siłą na drugie ciało, to w tym samym czasie drugie działa na pierwsze siłą taką samą co do wartości i zwróconą przeciwnie.
Np. zawodnik w wodzie płynie do przodu, ponieważ działa on siłą na wodę, która działa na niego taka samą siłą i popycha go do przodu.
Skutek dynamiczny, czyli przyspieszenie ciała, zależy od siły wypadkowej i masy ciała. Ponieważ masa samochodu jest mniejsza od masy jezdnio skutkiem dynamicznym dla samochodu jest jego ruch i przyspieszenie zgodne ze zwrotem działającej siły, natomiast nie obserwujemy skutku dynamicznego dla jezdni. Aby wprawić w ruch pojazd, potrzebne jest odpowiednio duże tarcie statyczne między oponami a jezdnią.
Na trzeciej zasadzie dynamiki oparte jest działanie silników odrzutowych, zastosowanych w samolotach i rakietach. Spalane substancje chemiczne wydzielają gazy, które są wyrzucane z dyszy z dużą prędkością. Rakieta wyrzuca gazy, działa na nie siłą, a masa wyrzucanych gazów działa ta samą siłą na rakietę.
PĘD, ZMIANA PĘDU I ZASADA ZACHOWANIA PĘDU
Pęd to iloczyn masy i prędkości poruszającego się ciała (p=mV). Jednostką pędu jest 1kg*m/s
Jeżeli siła powoduje zmianę prędkości to powoduje też zmianę pędu. Działająca siła to zmiana pędu do czasu.
F=ma a=Vk-Vp/t
F=m*Vk-m*Vp/t
F=pk-pp/t
F=p/t
^p=Fw*^t
Zmiana pędu jest równa iloczynowi niezrównoważonej siły i czasu jej działania. Wektor zmiany pędu ma kierunek i zwrot zgodny z wektorem siły działającej na ciało.
Zasada zachowania pędu
Jeżeli na jakieś ciało nie działają siły (oddziaływania) zewnętrzne, wtedy ciało to ma stały pęd. Czyli jeżeli F = 0, to p = const.
Zjawisko odrzutu:
- dwa wózki połączone sprężyną
- balon z którego ucieka powietrze
- strzelanie z pistoletu
ZDERZENIA SPRĘŻYSTE I NIESPRĘŻYSTE
Ciała mogą być plastyczne, sprężyste i kruche a odkształcenia trwałe lub nietrwałe.
Zderzenia sprężyste to takie zderzenia, w czasie których ciała odkształcają się nietrwale. W czasie zderzeń niesprężystych ciała odkształcają się trwale.
Podczas zderzenia dwóch ciał zmienia się ich prędkość, kierunek ruchu i zwrot, zmienia się pęd ciała i jego energia kinetyczna.
We wszystkich zderzeniach obowiązuje zasada zachowania pędu. Przed zderzeniem i po zderzeniu pęd jest taki sam.
P=m1V1 + m2V2
m1V1+m2V2=(m1+m2)V
V=m1V1//m1+m2