Zagadnienia z psychologi na egzamin
P i o przedmiot badań psysch., podaj 3 cechy psych..
Współczesna psychologia ujmuje psychikę jako działalność mózgu, regulującą stosunki człowieka i zwierzęcia z otaczającym światem. Nauka zajmująca się osobowością człowieka i jego zachowaniem, określenie zasad interpretacji różnic indywidualnych i właściwości osobowości . -psychol. świadomości-bada wrażenia zmysłowe, podstawową metodą jest introspekcja; psychol. eksperymentalna-sformuowano w niej tezę na temat łączenia się poszczególnych zjawisk w świadomości(zjawisko asocjacji);psychoz.postaci- wg tej teorii zachowanie człowieka jest zawarte w siłach pozytywnych lub negatywnych, człowiek znajduje się w polu sił; behawioryzm-(bodziec-reakcja)zachowanie człowieka można przewidzieć i wywołać za pomocą określonych bodźców;
P i o def. i cele wybranego działu psychol.
Psychol.humanistyczna-1)człowiek jest unikatową całością, której nie można sprowadzić do poszczególnych elementów(reakcje, potrzeby, myśli)człowiek nie zawsze może być sobą, ludzie zakładają maski, żeby żyć w zgodzie ze społeczeństwem, mogą zatracić własną świadomość;
2)rozwój- podstawowa właściwość natury ludzkiej(uwarunkowana przez czynniki zewn.)w naturalnych warunkach człowiek nie zawsze może rozwijać się w tym kierunku w którym chce;
3)główną tendencją jest dążenie do samorealizacji-spełnienia się w tym, co człowiek lubi, w czym czuje się dobrze, aktualizacja swoich szans, twórczość, miłość;
4)człowiek jest z natury dobry a jego dążenia są pozytywne i konstruktywne *jeśli ktoś działa destruktywnie, działa wbrew swojej naturze *jeśli akceptuje siebie, będzie działał pozytywnie
5)zachowanie człowieka jest uwarunkowane na teraźniejszość, aktualne przeżycia i doświadczenia-osoba która wraca do przeszłości lub myśli o przyszłości, nie może się w pełni zrealizować;
rodzaje motywacji: a)motywacja wzrostu -meta potrzeby im więcej tym lepiej(emocje pozytywne, niezależne od otoczenia, koncentracja na celu, dobre samopoczucie)
b)motywacja niedoboru(napięcie -ulga, czasowe wygasanie, emocje przykre- niezaspokajane, zależne od otoczenia, koncentracja na własnej osobie);
P i o def. osobowości oraz 4 grupy czynników ją kształtujących.
Osobowość -to organizacja wrodzonych i nabytych dyspozycji i schematów reagowania osoby, względnie stała, spoista, specyficzna dla osoby, powstała jako wynik dojrzewania, uczenia się i przystosowania, determinująca dalszy rozwój osoby i przystosowania się jej do środowiska; ang. Personality -osobowość od łac.persona9określenie maski jaką zakładał aktor w staroż. Teatrze);
4 czynniki:1)zadatki wrodzone(kolor skóry, alkoholizm, flegmatyk, tycie)
2)środowisko-całokształt warunków materialnych i biologicznych istotnych dla życia i rozwoju; zespół bodźców fizycznych(na statku –wibracje ,temperatura) i psychicznych (relacje między ludzkie)
3)wychowanie-proces w którym osoby bądź instytucje przekazują pewien system wartości moralnych, estetycznych i wzoru; przygotowują do życia; proces socjalizacji;)
4)własna aktywność- czyny, stan jakiegoś obiektu, wyrażający się w wykonaniu zmian w otoczeniu bądź w zmienianiu jego położenia w stosunku do otoczenia lub w zmianach zachodzących wew. obiektu; aktywność może być zewn.(zachowanie)lub wew.(odbiór i przetwarzanie info);
P i o 3 metody psychoz. i podaj wady i zalety jednej z nich.
1)Obserwacja
2)Eksperyment(naturalny, laboratoryjny)
3)Testy(samoobserwacja In.introspekcja)
4)Kwestionariusze osobowości
5)wywiad i rozmowa
6)Skale ocen, skale wartości; CEL
a)opis zachowania
b)wykrycia zachowań dysfunkcji psychicznych
c)ustalenie w jakim stopniu wystąpiły zaburzenia;
TEST -wystandaryzowane i znormalizowane, obiektywne, rzetelne i trafne badania(lub narzędzie pomiaru) eksperymentalne ,których celem jest ustalenie o ile wielkości natężenia danej cechy odbiegają od wartości przeciętnych w danej grupie;
PODZIAŁ W ZALEŻNOŚCI OD CELU:* zdolności(na inteligencję)*osobowości;
ZE WZGLĘDU NA ZACHOWANIE *werbalne(odpowiedzi słowne) *wykonania(czynności) *projekcyjne (rysunki ,niedokończone zdania)
EKSPERYMENT-zamierzona ingerencja w rzeczywistość, zmierzająca do wywołania lub modyfikacji przebiegu jakiegoś procesu ,zdarzenia w celu jego lepszego rozpoznania; zalety -obszerne dane-pytania otwarte; wady -nieszczerość osób pytanych-niedoskonała pamięć badanych-błąd aprobaty społecznej(mówienie tego co inni chcieliby usłyszeć)-problem z ochotnikami-badania nie daje reprezentatywnych wyników, bo odpowiadają tylko ochotnicy;
P i o def. przystosowania się zawodowego i jego 3 elementy.
Przystosowanie -stan, w którym potrzeby jednostki i wymagania środowiska(miejsce pracy) są w pełni zaspokojone, stan harmonii; poziom przystosowania zawodowego danej jednostki może być wyrażony sumą osiągniętych przez nią stopni przydatności i zadowolenia z pracy;
1)Wymagania pracowników: człowiek wchodząc w środowisko pracy wnosi wkład w postaci swoich uzdolnień oraz oczekuje odpowiednich warunków jak i rozwinięciu swoich głównych uzdolnień;
2)Wymagania przełożonych- przygotowanie zawodowe, -pozytywnej postawy wobec pracy, -efektywnego wykorzystywania zadań ,-przestrzegania dyscypliny ,-bezkonfliktowego współżycia, -odporności fizycznej i psychicznej na warunki pracy;
3)wymagania grupy pracowniczej: -współdziałanie z innymi członkami grupy, -utrzymanie koleżeńskich stosunków, -służenie pomocą i radą ,-solidaryzowanie się z grupą w sytuacji zagrożeń, -uczestnictwo w spędzaniu części czasu wolnego;
4)wzmocnienia środowiska pracy: -stan bezpieczeństwa, -system organizacji przacy,- stosunki międzyludzkie w zakładzie, -wysokość zarobków;
P i o koncepcję potrzeb Maslowa.
Potrzeba-. braki, niedobory które człowiek musi uzupełnić by utrzymać homeostazę ze środowiskiem-wrodzone(tlenu, światła, bezpieczeństwa, wody ,pokarmu, wypróżniania), nabyte (pomocy, znaczenia, wytwarzania, zabaw, miłości, szczęścia);
Hierarchia Maslowa:1)potrzeby fizjologiczne(jedzenie, sen, wypróżnianie)
2)potrzeby bezpieczeństwa i przynależności(dom, stały rytm dnia)
3)społeczne(miłości ,przyjaźni, akceptacji)
4)uznania(szacunku, doceniania, pochwały)
5)wiedzy i rozumienia
6)estetyczne
7)samorealizacji(rozwój osobisty, zainteresowania, pasja);
Potrzeby niższych poziomów dominują tak długo, dopóki nie zostaną zaspokojone, wtedy uwagę absorbują potrzeby wyższe. Źródłem inf. o potrzebach SA emocje i sygnały z ciała.
P i o 7 warunków poprawnej komunikacji interpersonalnej w miejscu pracy.
Skuteczna komunikacja zachodzi między osobami wtedy kiedy odbiorca rozumie inf. tak jak nadawca zamierzył;
1)Formułowanie wiadomości :*słowa, gesty, obrazy *przekazanie wiadomości *odbiór wiadomości *znaczenie wiadomości *reakcja na wiadomość *sprzężenie zwrotne-potwierdzenie.
2)skuteczna kom. zależy od *wiarygodności nadawcy *wysyłania zrozumiałych inf. *zdobywania inf. zwrotnych od nadawcy;
3)wiarygodność nadawcy zależy od *jego kompetencji *rzetelności jako źródła inf. *intencji *umiejętność wyrażania ciepła i życzliwości *dynamizmu przekazywania inf. *opinii większości ludzi;
4)dla zwiększenia zrozumienia inf. nadawca może *użyć więcej niż jednego kanału informacyjnego powtórzyć inf. więcej niż jeden raz *przekazać inf. jasną i całkowita, wraz z ubocznymi inf. *zadbać o zgodność wypowiedz werbalnych i niewerbalnych;
P def. i omów 7 warunków powstania grupy.
Grupy-są to zbiory jednostek, które łączą się ze sobą określonym celu, tworzą rozwiniętą strukturę grupową i mają oczucie odrębności w stosunku do innych;
Warunki:1) dobór określonej liczby osób(minimum
2)określenie celu grupy-działanie stanowiące wynik interakcji między członkami grupy(cel może być jednoznaczny, etapowy, główny)(np. dla dobrej zabawy)
3)określanie norm grupowych-przepisy określające w jaki sposób zachowania się członka grupy w danej sytuacji, normy wpływają na zachowanie członków grupy, regulując co wolno a czego nie(np. zachowanie tajemnicy co dzieje się w grupie)
4)wyznaczanie systemów wartości czyli osób bądź rzeczy które są cenne, drogie bądź wartościowe dla danej grupy;
5)wzajemne oddziaływanie partnerów(interakcja)-
*6)sformułowanie środków do realizacji celów- źródło finansowania wspólnych interesów(kradzieże,)
7)przyjęcie warunków funkcjonowania-zgoda na przestrzeganie zasad obowiązujących w grupie, robienia to co inni;
P i o def. Asertywności (5 praw asertywnych człowieka).
Asertywność- pewien sposób komunikowania się między ludźmi przy zachowaniu praw własnych z uszanowaniem praw drugiej osoby, obrona własnego, psychologicznego terytorium, jasne, stanowcze, bez usprawiedliwienia się wyrażanie opinii, uczuć, poglądów; Asertywność oznacza wiarę w siebie i zaakceptowanie swoich wad;
5 praw:1)nie wiedzieć o czymś lub czegoś nie rozumieć
2)popełniać błędy,
3)do prywatności,
4)do samotności i niezależności,
5)wypowiadać własne zdanie;
P i o 7 metod wywierania wpływu na ludzi.
1)Reguła wzajemności-polega ona na tym aby zaoferować człowiekowi jakąś przysługę przed wyjawieniem własnej prośby, reguła może inicjować niesprawiedliwą wymianę dóbr, w dążeniu do pozbycia się zobowiązania, człowiek może oddać znacznie większą przysł. niż otrzymał; rozpoczynając od dużej prośby człowiek spotyka się z odmową, osoba prosząca może wycofać się do prośby mniejszej(na której spełnieniu od początku jej zależało),podnosząc szansę spełnienie jej; obrona: odmowa przyjmowania czyichś przysług;
2)Zaangażowanie i konsekwencja-po wzbudzeniu jakiegoś zaangażowania ludzie są bardziej skłonni do ulegania dalszym prośbą zgodnym z kierunkiem tego zaangażowania jest skuteczniejsze gdy ma charakter aktywny, publiczny; nawet błędne decyzje pociągają za sobą zaangażowanie maja tendencję do samo rozpatrywania się, dzięki temu ludzie usprawiedliwiają je;
3)Społeczny dowód słuszności- głosi, że to jak ludzie zachowują się często jest podstawą naszej własnej decyzji ;największy wpływ gdy: *ludzie nie są pewni co czynić i postępują wg wskazówek postępowaniu innych gdy pochodzą od ludzi nam podobnych;
4)Lubienie i sympatia-ludzie wolą zgadzać się z tymi ludźmi których znają i lubią czynniki decydujące o sympatii do jakiejś osoby * atrakcyjność fizyczna* podobieństwo* komplementy* częstość kontaktów z danym człowiekiem* skojarzenie przedmiotu lub osoby z czymś co już znamy;
5)Autorytet-polega na posłuszeństwie w stosunku do kogoś kto jest uważany za mądrzejszego, bogatszego czy też bardziej wpływowego niż inni; *uleganie symbolom autorytetu-tytuły ,ubrania ,samochody;
6)Reguła niedostępności - polega na przypisywaniu większej wartości tym rzeczą które staja się dla ludzi niedostępne(widoczne w technikach sprzedaży-liczba egzemplarzy ograniczona),ponieważ coś co jest trudno osiągalne wydaje się cenniejsze i ludzie bardziej pragną to posiąść;
7)Wpływ w mgnieniu oka-szybkie podejmowanie decyzji w codziennym życiu, poprzez krótką ale wiarygodna informacje(np. hostessa na promocji)
P i o def. stresu zawodowego i 3 źródła steresorów.
Stres-to negatywne doświadczenie emocjonalne(lęk, niepokój),któremu towarzysza zmiany biochemiczne, fizjologiczne(pocenie, trzęsienie rąk, biegunka);
3 źródła :*szef-jego wymagania w stosunku do pracownika ,*za małe zarobki *mobbing;
P i o def. inteligencji ogólnej i emocjonal. i 5 emocji.
Inteligencja ogólna - wyróżnia się szybkością wytwarzanej informacji i tempem dostosowania się do zmienności środowiska zewn. Inteligencje emocjonalna-swiadczy o łatwości dokonywania wglądu w emocje i samorealizację zachowania w warunkach silnego wpływu emocji; *w badaniach stwierdzono że nastrój wpływa na procesy umysłowe, różne nastroje emocjonalne sprzyjają rozwiązywaniu niekiedy zadań
5 komponentów emocji:1)zmiany fizjologiczne -autonomiczny układ nerwowy
2)subiektywne doznania-jak oceniam sytuacje,
3)ocena sytuacji-czy sytuacja jest pozytywna
4)ekspresja emocji-pantomimika, mimika, wokalizacja
5)reakcja-działanie;
Funkcje emocji-* pomagają uniknąć zagrożeń *mobilizują zasoby* wpływają na nasze sądy* wpływają na naszą motywacje;
P i o 5 pojęć psycholog.
ATRYBUCJA DYSPOZYCYJNA -założenie, że zachowanie danej osoby jest wynikiem jej osobowości(dyspozycji),a nie nacisków występujących w danej sytuacji;
DEZINDYWIDUALIZACJA stan zmniejszonego poczucia własnej tożsamości(skutek anonimowości)co powoduje mniejsza dbałość o ocenę społeczną i osłabia hamulce przeciw zakazanym formą zachowania;
HEURYSTYKI OCENIANIA-uproszczone strategie umysłowe stosowane w celu szybkiego skutecznego dokonywania ocen;
DOGMAT GRUPY MINIMUM-tworzenie pozbawionych znaczenia grup przez łączenie obcych sobie osób na podstawie błędnych kryteriów mimo to członkowie grupy minimum przejawiają tendencję do tworzenia grupy własnej
;DEHUMANIZACJA-proces polegający na tym że w ofiarach nie dostrzega się ludzi ,co osłabia hamulce przeciw agresywnym działaniom i czyni dalszą agresje łatwiejszą i bardziej prawdopodobną;
P i o 3 pozytywne metody radzenia sobie ze stresem.
*podzielenie się napięciem z kimś innym *zrelaksowanie się* wzmocnienie wiary w siebie *odwrócenie myśli od przyczyny stresu* koncentracja na trudnym zadaniu* wyładowanie emocji* poczucie starannego wyglądu *wsparcie ze strony rodziny;