Pilna sprawa
Pilna sprawa do załatwienia, dodatkowe zlecenie od klienta, okres wzmożonej pracy, nieobecność współpracownika, to okoliczności sprzyjające wypracowywaniu nadgodzin. Pracownik, który na polecenie szefa zostaje dłużej w pracy lub przychodzi do pracy w dzień dla niego wolny, wynikający z obowiązującej normy przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, ma prawo do rekompensaty za godziny nadliczbowe. Pracodawca może dwojako wynagrodzić pracownika - albo udzielić mu czasu wolnego albo wypłacić dodatek pieniężny. Zacznijmy jednak od początku czyli od definicji czasu pracy i ustalania obowiązkowego nominału czasu pracy na dany okres rozliczeniowy.
Czas pracy to czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Przepisy z zakresu prawa pracy określają normy i wymiar czasu pracy czyli ilość godzin jaką pracownik ma obowiązek przepracować w danym okresie rozliczeniowym. Od 1 stycznia 2004r. czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. W niektórych gałęziach gospodarki takich jak rolnictwo czy hodowla, a także przy pilnowaniu mienia, osób, okres rozliczeniowy może być przedłużony do 6 a nawet 12 miesięcy. Tygodniowy czas pracy nie może natomiast przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym, łącznie z godzinami nadliczbowymi. Ograniczenie to nie dotyczy pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy. Chodzi tu o pracowników kierujących jednoosobowo firmą i ich zastępców, pracowników wchodzących w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy oraz głównych księgowych. Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, pracodawca może stosować równoważny system czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy.