Efekty rundy Tokijskiej dla handlu międzynarodowego

W Rundzie Tokijskiej po raz pierwszy podjęto na szerszą skalę próbę redukcji nie tylko ceł, lecz także przeszkód pozataryfowych. Zadanie to okazało się bardzo trudne, m.in. ze względu na niemożność wypracowania jednej, przejrzystej metody łagodzenia tych różnorodnych przeszkód, które mają odmienne i nieporównywalne ze sobą mechanizmy działania.
Trudności liberalizacji środków pozataryfowych wynikały też z tego, że niektóre z tych środków, jak np. normy techniczne i zdrowotne, same w sobie są jak najbardziej pożądane, ponieważ zapewniają odpowiednią jakość towarów, gwarantują ich bezpieczne spożywanie itp. Przeszkodami w handlu stają się natomiast wówczas, gdy są stosowane zbyt rygorystycznie lub też gdy są wykorzystywane do ograniczania handlu. W praktyce zazwyczaj bardzo trudno jest odróżnić zasadne i bezzasadne użycie takich środków. Nie można jednak dążyć do ich całkowitego wyeliminowania.
W związku z tymi trudnościami uzgodniono bardziej precyzyjne i przejrzyste zasady regulujące stosowanie niektórych środków pozataryfowych (tzw. kodeksy), tak aby środki te nie stanowiły przeszkód w handlu. W toku Rundy Tokijskiej uzgodniono sześć takich kodeksów: w sprawie barier technicznych w handlu, dumpingu i procedur antydumpingowych, subwencji i ceł antysubwencyjnych, licencji importowych, wyceny wartości towarów na potrzeby wymiaru cła, zakupów rządowych.
Jej przebieg zdominowały spory pomiędzy USA, Japonią i EWG, a efektem była redukcja ceł w granicach 34% oraz przyjęcie zasad niedyskryminacyjnego postępowania w handlu międzynarodowym.
Członkowie GATT podpisali również porozumienie dotyczące tzw. ram handlu światowego. Sformułowano w nich ideę specjalnego, preferencyjnego traktowania krajów rozwijających się, sprecyzowano zasady stosowania protekcjonizmu wychowawczego i ochrony bilansu płatniczego w krajach słabo rozwiniętych oraz dokładniej określono sposoby rozstrzygania sporów.
Porozumienie handlowe w ramach Rundy Tokijskiej GATT zawarte zostało w momencie, gdy rządy poszczególnych państw znalazły się pod działaniem najsilniejszych od lat trzydziestych nacisków na rzecz wprowadzania nowych barier importowych, przy jednoczesnym forsowaniu eksportu. Z jednej strony wpłynęło to ograniczająco na końcowy wynik rokowań, a z drugiej Runda Tokijska w pewnym sensie hamowała nasilanie się protekcjonizmu w handlu międzynarodowym.