Krytyka Krasickiego w "Palinodii".

Społeczeństwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposób krytykuje Ignacy Krasicki w „Palinodii”? Obraz Polaków wyłaniający się z podanych fragmentów skonfrontuj z ich wizerunkiem zawartym w innych znanych Ci satyrach tego poety.

Satyra jest to gatunek literacki łączący w sobie epikę i lirykę. Ma ona na celu ośmieszać i napiętnować obyczaje, wady. W ?Palinodii? Krasicki krytykuje Polaków ukazując w sposób przewrotny ich wady. Tytuł ?Palinodia? sugeruje odwołanie stawianych w poprzednich utworach zarzutów, ponieważ dawniej nazwa ta przypisywana była utworom, które miały na celu odwołać postawione wcześniej oskarżenie, co w przypadku tego dzieła jest zamierzoną ironią. Podmiot liryczny poprzez odwołanie zarzutów tak naprawdę je potwierdza. Widać to również tutaj:
?Więc już łajać przestanę, a pochlebiać wolę?
Podmiot liryczny ma również kilka zarzutów dotyczących swoich rodaków. Uważa ich za złodziei i oszustów. Wywnioskowałam to z poniższego fragmentu:
?(...)nie złodziej, lecz sprawny
Nie szalbierzy, lecz dzielny umysłów badaczu?
Oskarża ich również o zdradę i rozpustę, ironicznie przedstawiając te cechy jako coś pozytywnego:
?Nie zdrajco, ale z dobrej sławy korzystaczu,
Nie rozpustny, lecz w grzeczne krotofile płodny.?
Obwinia ich również o korzystanie z cudzej pracy, przypisywanie sobie zasług, które im się nie należą. Poniższy cytat ukazuje to najlepiej:
?Oszukać to kunszt doskonały,
Tyś mistrz w kunszcie, więc winne odbieraj pochwały.?
Poprzez ogólną demoralizację pojęcia honor i wstyd zaczęły zanikać, stały się pojęciami względnymi:
?Cóż wstyd? -Marność znikła.
Co honor? ? Mistrz dziwaczny i tyran ponury?
Utwór zarzuca również Polakom pijaństwo. Picie stało się sposobem na wszelkie problemy, lekarstwem na każdą dolegliwość:
?Trunek troski goi,
Trunek serca orzeźwia serca uspokoi?
Podmiot liryczny posądza swoich rodaków także o trwonienie majątków, co dobrze ukazuje ten urywek:
?Stracił Tomasz majętność, lecz kraj przyozdobił:
Pałac został, tapiser na meblach zarobił?
Satyra ta również uwypukla to, że naród przestał szanować swoich przodków i tradycje:
?Co spasłe godłem ojców, na dowód wdzięczności
Śmieją się z fundatorów swojej wspaniałości?
Utwór ten, jak twierdzi podmiot liryczny, nie ma na celu ganić konkretne osoby, a jedynie napiętnować ich wady. Odzwierciedla to poniższy cytat:
?Kiedym ganił, taiłem ganionych nazwiska?
W utworze tym występuje apostrofa, czyli tak zwany zwrot do adresata, bowiem w jednym z wersów podmiot liryczny mówi:
?Ciesz się, Pietrze?, a także ?Nie chcecie?
co wskazuje nam, że występuje tu również typ liryki zwrotu do adresata.
Krasicki również w innych utworach ujawnia wady narodowe Polaków. W ?Pijaństwie? napiętnuje skłonności do nadużywania alkoholu, a także puste i marnotrawne życie. W ?Świecie zepsutym? przedmiotem krytyki jest społeczeństwo, które odwróciło się od tradycji oraz rosnący zanik troski o kraj. Natomiast ?Żona modna? skupia się przede wszystkim na krytyce pogoni za cudzoziemską modą (w tym wypadku francuską). Wszystkie te wady pojawiają się w ?Palinodii?, ale są też takie ludzkie przywary, które się w tym utworze nie pojawiają. ?Żona modna? porusza temat słabości więzi rodzinnych, przede wszystkim między żoną a mężem. Krytyce podlegają również w tym utworze małżeństwa dla zysku. Podmiot liryczny zdaje się zwracać nam uwagę, że pieniądze nie powinny być jedynym czynnikiem, który uwzględniamy przy zawieraniu związku małżeńskiego. W satyrze ?Do Króla? z kolei widać zazdrość Polaków skierowaną do młodego króla. W swoich utworach Krasicki jednak nie tylko krytykuje, ale i ukazuje pewne pozytywne cechy. Przykładowo, abstynent w ?Pijaństwie? jest pozytywnym wzorcem, ponieważ zna umiar w alkoholu, a i jego umysł jest jasny. W ?Do króla? tytułowy monarcha przedstawiany jest w dobrym świetle, jako mądry, sprawiedliwy i dobry. Z kolei w ?Świecie zepsutym?, podmiotem lirycznym jest osoba, która zwraca uwagę na zło i deprawację, które pojawiły się w Polsce i wzywa do ratowania ojczyzny, próby odbudowania jej.
Ignacy Krasicki w swoich utworach chciał ukazać wady swoich rodaków, miał nadzieję, że nauczy ich to czegoś. Poprzez uwypuklenie i niejednokrotnie wyolbrzymienie wad chciał zwrócić uwagę Polakom. Wzywał w ten sposób do zmian, podobnie jak podmiot liryczny w ?Świecie zepsutym?. W wytykaniu skaz na charakterach Polaków ?książę poetów polskich? niejednokrotnie używa ironii. Pomimo świadomości, że będzie to zadanie trudne, poeta decyduje się podjąć walkę o mentalność polską, nie tracąc nadziei, że jego utwory otworzą oczy i ludzie zdecydują się coś zmienić.