Reformacja i kontrreformacja na postawie książki "reformacja, kontrreformacja, tolerancja" Janusza Tazbira

Książka Janusza Tazbira pt. „Reformacja, kontrreformacja, tolerancja” jako jedna z wielu przedstawia chyba najważniejsze wydarzenia średniowiecza, jakim były reformacja i kontrreformacja. Reformacja kościoła katolickiego jako ruch religijno-społeczny, zapoczątkowany w 1517 r. Przez Marcina Lutra, występującego przeciwko odpustom, czyli kupczeniu łaską Bożą, a następnie przeciwko hierarchii Kościoła, przeniknął do innych krajów europejskich, zmieniając nie tylko ich życie religijne, ale i polityczne. Reformacja doprowadziła do wyodrębnienia się niezależnych od papiestwa kościołów protestanckich. Przyczyniła się do rozwoju kultur narodowych, literatury, oświaty, kładąc podwaliny pod nowoczesną Europę. Kontrreformacja, czyli walka prowadzona przez Kościół katolicki z postępami reformacji. W Europie kontrreformację zapoczątkował sobór trydencki (1545 - 1563), na którym opracowano program reform wewnętrznych Kościoła rzymskokatolickiego, a jednocześnie określono założenia walki z różnowiercami. Zakonem, który miał przewodzić kontrreformacji, byli, istniejący już od 1534 roku, jezuici. Głównymi postanowieniami soboru było np.
podniesienie moralnych i umysłowych kwalifikacji duchowieństwa,
biskupom nakazano stale przebywać w swoich diecezjach,
regularne zwoływanie synodów,
w celu kształcenia – seminaria duchowe,
Pismo Święte i tradycja – źródło wiary,
Inkwizycja (czyli instytucja do zwalczania herezji),
Powstanie indeksu ksiąg zakazanych
Stosunek kościoła katolickiego niestety w niektórych przypadkach okazywał się aż wrogością do innowierców. Ze względu na ścisłe podporządkowanie jezuitów papieżowi i nadrzędnym celom kontrreformacji działalność tego zakonu pod wieloma względami okazywała się nietolerancyjną. Jezuici działali w dwojaki sposób: poprzez przymus (inkwizycja, indeksy ksiąg zakazanych) oraz poprzez przyciąganie wiernych do Kościoła katolickiego (temu drugiemu celowi służyć miało bogactwo sztuki sakralnej i kształtowanie się nowego typu religijności).
Książka w bardzo ciekawy sposób przedstawia całą sytuację kościoła, jego stosunek do reformacji i związaną z tym tolerancję religijna. Poza tym jest to w bardzo prosty sposób przedstawione czytelnikowi, co sprawia, że książkę tą czyta się z przyjemnością i niemalże „od deski do deski”.