Asertywność

Asertywność

to termin oznaczający bezpośrednie wyrażanie emocji i postaw w granicach nie naruszających praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych, bez zachowań agresywnych, a także obrona własnych praw w sytuacjach społecznych.

Jest to umiejętność nabyta.

Asertywność to :

? umiejętność szczególnie przydatna w wielu trudnych społecznie sytuacjach takich jak odmowa, protest wyrażanie reakcji na krytykę.
? umiejętność wyrażania opinii, krytyki, potrzeb, życzeń, poczucia winy,
? umiejętność odmawiania w sposób nie uległy i nie raniący innych,
? umiejętność przyjmowania krytyki, ocen i pochwał,
? autentyczność
? elastyczność zachowania,
? świadomość siebie (wad, zalet, opinii),
? wrażliwość na innych ludzi,
? stanowczość.

Asertywność

? oznacza wiarę w siebie, a jednocześnie szacunek dla uczuć i potrzeb innych "
? oznacza szukanie nowych dróg dla wyrażenia własnego "ja"
? odpowiednio do odkrytej w sobie mocy i zaakceptowanej niedoskonałości"

Z zachowaniem asertywnym łączy się pojęcie tzw . praw asertywnych.
Są to prawa, które przyznajemy sami sobie.
Człowiek asertywny jest świadomy praw i wykorzystuje je w życiu codziennym.
Prawa asertywne stanowią o tym, że w każdej sytuacji, zarówno prywatnej jak i oficjalnej, człowiek ma prawo być traktowany tak, aby nie naruszano jego godności osobistej.
Świadomość praw pomaga doskonalić kontakty międzyludzkie.

Prawa człowieka wiążące się z asertywnością to:
? Prawo do robienia wszystkiego,co nie narusza praw innych ludzi
? Prawo do zachowania się w sposób asertywny lub nie asertywny
? Prawo do dokonywania wyborów
? Prawo do zmiany
? Prawo do dysponowania własnym ciałem ,czasem i własnością
? Prawo do wyrażania opinii i przekonań
? Prawo do myślenia dobrze o sobie
? Prawo do wyrażania życzeń
? Prawo do ekspresji swojej seksualności
? Prawo do posiadania potrzeb i pragnień
? Prawo do marzeń
? Prawo do informacji
? Prawo do dóbr i usług, za które się zapłaciło
? Prawo do niezależności i nieingerencji za strony innych
? Prawo do odmowy i sprzeciwu
? Prawo do poszanowania ze strony innych
Prawa jakie wiążą się z asertywnością, należą do podstawowych praw człowieka.
Prawa pociągają za sobą w oczywisty sposób również obowiązki.
Akceptacja faktu, że mamy prawa ułatwia zrozumienie tego, że inni również takie same prawa posiadają.

Można wyróżnić wiele korzyści z nauczenia się i stosowania asertywności:
? zwiększenie szacunku do siebie
? zwiększenie szacunku do innych
? zmiana postawy biernej na skuteczną aktywność
? poprawa relacji z ludźmi
? poczucie kontroli nad własny życiem
? poczucie uczciwości w stosunku do samych siebie
? pewno poczucie własnej wartości,
? poczucie własnej mocy i siły,
? wzrost pewności siebie, otwartości,
? unikanie konfliktów,
? większa skuteczność,
? dobre, poprawne stosunki z innymi,
? poczucie satysfakcji i zadowolenia z siebie

Osoba asertywna ma jasno określony cel i potrafi kontrolować własne emocje, nie poddaje się zbyt łatwo manipulacjom i naciskom emocjonalnym innych osób.

Asertywność nie oznacza ignorowania emocji i dążeń innych ludzi, lecz raczej zdolność do realizacji założonych celów mimo negatywnych nacisków otoczenia, racjonalną dbałość o własne interesy z uwzględnieniem interesów innych. Asertywność to, obok empatii podstawowa umiejętność wchodząca w skład inteligencji emocjonalnej.

Asertywność to zachowania wyrażające uczucia, postawy, życzenia, opinie lub prawa człowieka, w sposób bezpośredni, stanowczy i uczciwy, a jednocześnie respektujący uczucia, postawy, życzenia, opinie i prawa drugiego człowieka.

Zachowanie asertywne może obejmować wyrażanie gniewu, strachu, zaangażowania, nadziei, radości, rozpaczy, oburzenia, zakłopotania ...i takich tam, ale w każdym z tych przypadków uczucia te wyrażone są w sposób, który nie narusza praw drugiego człowieka.
Zachowanie asertywne odróżnia się od zachowania agresywnego, które wyrażając uczucia, postawy, życzenia, opinie lub prawa nie respektuje tego samego u innych osób.
Asertywność to umiejętność pełnego wyrażania siebie w kontaktach z drugim człowiekiem bez naruszania jego praw.

Postawa asertywna to obrona poczucia własnej godności, umiejętność osiągania porozumienia, szacunek i sympatia dla siebie, szacunek dla innych, umiejętność wyrażania siebie, niekrzywdzenie i nieranienie innych, bezpośrednie i uczciwe zachowanie, umiejętność obrony swoich praw i wartości, przyjmowanie odpowiedzialności za własne życie.

Asertywne przyjmowanie opinii wiąże się z przyjęciem postawy "Jestem w porządku". Cudza ocena nie jest jedyną obiektywną prawdą czy wyrokiem, jest jedną z możliwych opinii. Dopuszczajmy posiadanie przez innych odmiennego zdania. Opinia innych jest tylko opinią, z którą możemy się zgodzić lub nie. Jeśli ktoś nas ocenia krytycznie, zgodnie lub niezgodnie z prawdą, to potraktujmy tę ocenę jak opinię i wyraźmy własne zdanie na ten temat. Jeżeli ktoś nas krytykuje na podstawie pojedynczych faktów, to należy sprowadzić uogólnienie do konkretnego faktu, a potem ustosunkować się do tego faktu.

Żeby być w porządku sami możemy przyjąć postawę asertywną, mówmy tylko o sobie, własnych doświadczeniach, poglądach i przeżyciach, bez zbytniego filozofowania, nie krytykujmy i nie oceniajmy innych. Nie ukrywajmy się za innymi (my, wy, oni), pamiętając o własnej, niewątpliwej przecież, wartości, szacunku i sympatii dla siebie. Nie udzielajmy innym rad, to zwykłe wtrącanianie się w życie drugiego człowieka, a tego nikt nie lubi. Pomożemy opowiadając o własnych przeżyciach i zachowaniach w podobnych sytuacjach. Nie przerywajmy innym i nie komentujmy ich słów. Nie musimy walczyć z czymkolwiek i kimkolwiek, mamy prawo do wolności. Pamiętajmy, że interpretacja jest decyzją, w której decydujemy jakie znaczenie ma dane doświadczenie i dokonujemy ją poprzez ocenę, albo poprzez analizę. Ocena polega na podjęciu decyzji co do tego, że coś jest dobre, lub złe, pozytywne lub negatywne, natomiast analiza to decyzja, że coś jest lub nie jest. Różnica ta jest bardzo ważna, ponieważ ocena zwykle powoduje emocjonalna reakcje np. szczęścia, lęku lub gniewu, podczas gdy czysta analiza nie powoduje takich reakcji, dzieje się tak dlatego, że to, co "dobre", tworzy wzorce oczekiwania przyjemności, aprobaty i akceptacji, a to "złe" - wzorce oczekiwania bólu, potępienia i odrzucenia. Natomiast czyste istnienie wywołuje zainteresowanie lub obojętność, przyjmujemy to co ważne dla nas, a resztę zostawiamy.

W rzeczywistości asertywność jest bardzo stara i ujmuje ją powiedzenie - "nie rób drugiemu, co tobie niemiłe" albo jeszcze pokrętniej - "miłuj bliźniego swego jak siebie samego". Moim osobistym zdaniem, staroświecka nazwa asertywności to pokora. A pokora według mnie jest niczym czoło. Czoło, które nie jest ani za nisko, ani za wysoko, ale na swoim miejscu. Trzeba się nauczyć chodzić wyprostowanym, najlepiej być prostym, prawdziwym i dostojnym.

- mówienia "tak" bez poczucia winy

- mówienia "nie" bez poczucia winy

- mówienia "nie wiem" bez konieczności usprawiedliwiania się

- mówienia "nie rozumiem" bez konieczności usprawiedliwiania się

- zmiany zdania bez konieczności usprawiedliwiania się

- popełniania błędów i do ponoszenia za nie odpowiedzialności

- proszenia o to, czego się chce

- szacunku u innych ludzi oraz ich szanowania

- wysłuchania i poważnego potraktowania

- niezależności

- odnoszenia sukcesów

- odmówienia sobie i innym asertywnego zachowania


Prawa te wydają się oczywiste, jednak w praktyce bardzo często okazuje się, że mamy z tym problemy.