Rośliny lecznicze Algierii

Algieria jest domem dla wielu ważnych źródeł naturalnych. Wśród nich znajduje się 3139 gatunków roślin, w tym 70 gatunków drzew z kilkoma endemicznymi, takimi jak Cyprys saharyjski (Cupressus dupreziana), jodła (Abies numidica L.) oraz europejska sosna czarna (Pinus nigra). Znajduje się tu 170 gatunków ssaków, z czego 47 to gatunki chronione, włączając makaka (Macaca sylvanus) oraz lisa północnoafrykańskiego ((Fennecus zerda), a ponadto jelenia (Cervus elaphus barbarus) i gazelę (Gazella dorcas). Oprócz tego, znajduje się tu także 336 gatunków ptaków, spośród których 107 to gatunki chronione. Tylko 2125 gatunków owadów zostało odnalezionych, lecz liczbę ich potencjalnie szacuje się na 20 000 gatunków. Ponadto, jest tu także 13 gatunków płazów, 60 gatunków gadów i 300 gatunków ryb.
Głównymi zagrożeniami dla różnorodności biologicznej Algierii są:
- utrata środowiska naturalnego (bądź zmiany w środowisku naturalnym),
- nadmierna eksploatacja,
- zanieczyszczenia,
- inwazje obcych gatunków.
Interesujące jest, że pożary są jedną z głównych przyczyn wyniszczania lasów Algierii. Utrata lasów wzrosła z 8,000 do 25,000 hektarów rocznie. Pożary te spowodowały problemy w stabilności genetycznej obszaru lasu, gdzie uważa się, że strata wynosi około 1300 gatunków roślin.Wśród roślin występujących w Algierii znajduje się wiele gatunków leczniczych , używanych w farmaceutyce należą do nich między innymi :

Akacja senegalska (Acacia senegal) :
To niezbyt duże afrykańskie drzewo, osiągające wysokość maksymalnie do 5 metrów. Posiada bardzo charakterystyczną, o parasolowatym kształcie, koronę. Jej podwójnie pierzaste liście zbudowane z niewielkich listków, podobne są do liści innych akacji. Kwitnie na biało, drobne kwiatki skupione są w podługowate kwiatostany. Po przekwitnięciu wiążą się z nich owoce - strąki.
Występowanie: Afryka, Półwysep Arabski.
Surowiec: gdy natnie się korę pni i konarów, wycieka z nich sok, z którego produkuje się gumę arabską będącą surowcem leczniczym.

Działanie i zastosowanie: guma arabska posiada działanie osłaniające i przeciwzapalne. Można jej używać podobnie jak „gumy” pozyskiwanej ze śliw, moreli, brzoskwiń, wiśni, czy czereśni, bądź jako dodatku do emulsji i zawiesin produkowanych przez przemysł farmaceutyczny. Gumę arabską można pomocniczo stosować w leczeniu biegunki i czerwonki. Zewnętrznie zaś przede wszystkim w leczeniu owrzodzeń i jako środka przeciwzapalnego w leczeniu stanów zapalnych skóry.

Acacia raddiana :
Gatunek akacji występujący w regionie północnej Afryki w Algierii , Egipcie, Libii , Marocco i Tunezji .
Zastosowanie: stosuje się w schorzeniach żółtaczki, płuc, także do leczenia ran, przy biegunce.

Ageratum conyzoides ( Żeniszek ) :
Rodzina: Asteraceae astrowate
Zastosowanie: problemy brzuszne, niestrawność, kolka, jako środek napotny, środek wzmacniający, gorączka, wrzody, problemy maciczne, rany, syfilis, oparzenia, reumatyzm, zaburzenia snu. Zmiażdżone liście zmieszane z wodą zwalczają biegunkę. Aby zwalczyć bóle głowy wciera się roślinę w czoło. Liście wykorzystywane są do leczenia zapalenia płuc u dzieci.
Region: Północna Afryka.
Kraj: Algieria, Egipt, Libia, Maroko, Tunezja.

Cebula zwyczajna (Allium cepa )

Rodzina: Alliaceae
Zastosowanie: stosuje się bulwy, do: przeciwko cukrzycy, jako antybiotyk, jelitowy środek dezynfekcyjny w homeopatii. Sucha sproszkowana cebula mieszana z miodem aplikowana jest do oczu aby chronić je przed katartaktą. Po dodaniu soli i wina jest użyteczne do leczenia ugryzień psów.
Region: Północna Afryka.
Kraj: Algieria, Egipt, Libia, Maroko, Tunezja.

Czosnek pospolity (Allium sativum )
Rodzina: Alliaceae.
Zastosowanie: (bulwa) bakteriobójcze, przeciw pasożytom , nadciśnienie, przeciwko czerwonce, drobnoustrojom jelitowym, wzmacniający, katar, przeziębienie, gruźlica, hemoroidy. Krople tłuszczu wcześniej ugotowane z pokrojonym czosnkiem pomagają przy zapaleniu ucha. Używane także w weterynarii do wielu celów.
Region: Północna Afryka.
Kraj: Algieria, Egipt, Libia, Maroko, Tunezja.
Czosnek pospolity jest dobrze znaną i szeroko akceptowaną rośliną leczniczą o skuteczności dowiedzionej badaniami klinicznymi. Wymieniany jest w oficjalnej Farmakopei, w monografii Komisji Europejskiej, opisany w 3 tomie monografii ESCOP (European Scintific Cooperative on Phytotherapy) i w I tomie monografii Światowej Organizacji Zdrowia (WHO – World Health Organization)[31].
Surowiec zielarski
Cebula czosnku Allii sativi bulbus lub Bulbus Allii recens, czosnek sproszkowany Allii sativi pulvis i olejek czosnkowy.


Zahamowanie wzrostu gronkowca złocistego S. aureus w obecności czosnku.
Działanie
Główną substancją aktywną jest allina, która przez enzym allinazę rozkładana jest za pośrednictwem produktu niestabilnego do allicyny (w materiałach przetworzonych jest to często główny składnik). Kolejne metabolity to ajoeny będące m.in. inhibitorami agregacji płytek krwi (wydłużają czas krwawienia, działają przeciwzakrzepowo)[31]. Czosnek zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, chroniąc równocześnie przed zgagą, działa żółciopędnie i przeciwskurczowo, wpływa korzystnie na drogi oddechowe, reguluje florę bakteryjną i sprzyja lepszemu ukrwieniu naczyń wieńcowych. Działa jak łagodny antybiotyk – ma właściwości przeciwbakteryjne (zwłaszcza wobec paciorkowców Streptococcus, poza tym gronkowców Staphylococcus, mikobakterii wywołujących gruźlicę i bakterii okrężnicy), antygrzybicze i przeciwrobacze. Działa profilaktycznie i leczniczo przy zatruciach ołowiem[9]. Zwalcza infekcje dróg moczowych. Aktywność przeciwgrzybiczą przypisuje się zdolności hamowania syntezy lipidów w grzybni. Ekstrakt z czosnku zalecany jest jako dodatek do past do zębów lub płynów do płukania jamy ustnej. Stosowany zewnętrznie do lewatywy w leczeniu owsicy i irygacji przy rzęsistkowym zapaleniu pochwy. Świeży sok hamuje także rozwój wirusów grypy. Działa napotnie, obniża gorączkę i ciśnienie krwi. Redukuje zapalenia. Jest przeciwutleniaczem chroniącym wątrobę. Obniża poziom prostaglandyny PG2 zmniejszając ból w czasie miesiączki. Opisywany także jako środek przeciwmiażdżycowy, obniżający poziom cholesterolu we krwi. Ta ostatnia właściwość dowiedziona została w testach przeprowadzanych na zwierzętach, a także opisywana z badań nad ludźmi, nie została jednak potwierdzona przez kompleksowe badania prowadzone w Stanach Zjednoczonych. Zakrojone na szeroką skalę badania i przegląd źródeł naukowych nie potwierdzają też celowości stosowania czosnku w leczeniu klinicznym nadciśnienia tętniczego. Czosnkowi przypisuje się także działanie antysklerotyczne.

Aloes zwyczajny (Aloe vera ) :

Aloes zwyczajny, aloes barbadoski (Aloe vera (L.) Burm. f.) – gatunek byliny pochodzący z terenów Afryki i Azji Mniejszej.
Morfologia :
Pokrój
Wysokość do 80 cm, tworzy liczne odrosty.
Liście
Szarozielone, za młodu biało nakrapiane.
Kwiaty
Żółte, w wydłużonych gronach.
Biologia
Cechy fitochemiczne
Miąższ aloesu zawiera ponad 140 biologicznie czynnych składników:
· aminokwasy (endogenne i egzogenne),
· enzymy (lipazę, amylazę, celulazę i inne),
· witaminy (z grupy B, kwas foliowy, C, A, cholinę oraz wszystkie rozpuszczalne w wodzie),
· związki mineralne: wapnia i magnezu, fosforu, sodu, cynku, żelaza, manganu, chromu, miedzi, germanu,
· nienasycone kwasy tłuszczowe (linolowy, linolenowy, stearynowy),
· naturalny kwas salicylowy, mleczan magnezowy,
· kampesterol, bradykinazę,
· fenole, kwas cynamonowy, lupeol, związki siarkowe,
· saponiny, ligniny, biostymulatory,
· cukry – jednocukry (glukoza i fruktoza),
· wielocukry (polimannozy, glukomannozy, mukopolisacharydy).

W krajach o zimniejszym klimacie jest uprawiany jako roślina doniczkowa.
Roślina lecznicza :
· Surowiec zielarski: najczęściej stosowanym produktem z aloesu jest jasny, gęsty żel otrzymywany ze środkowej części liścia. Pomiędzy tym żelem a skórą liścia znajduje się warstwa komórek, które zawierają gorzki żółty sok. Po wysuszeniu z tego soku otrzymuje się lateks aloesowy.
· Działanie:
o przeciwbólowe (naturalny kwas salicylowy, mleczan magnezowy)
o przeciwzapalne (kampesterol, bradykinazę)
o przeciwbakteryjne (fenole, kwas cynamonowy, lupeol, związki siarkowe). Stosowany w leczeniu bakteryjnych infekcji przewodu pokarmowego. Ma korzystny wpływ w terapii wrzodów trawiennych, ponieważ zmniejsza stężenie kwasu solnego, którego nadmiar powoduje powstawanie wrzodów.
o przyspiesza proces gojenia (rany skóry, owrzodzenia, oparzenia, odmrożenia, jest pomocny w gojeniu zarówno ran zewnętrznych jak i wewnętrznych)
o pobudza wzrost i naprawę skóry
o działa jako silny środek przeczyszczający
o przeciwdziała powstawaniu kamieni nerkowych lub zmniejsza ich rozmiary
o bywa również stosowany miejscowo u osób z bolesnymi hemoroidami
o stosowany do leczenia trądziku
Produkcja kosmetyków
Ze względu na swoje działanie nawilżająco-regenerujące skórę, miąższ aloesu wykorzystywany jest jako podstawowy środek przy produkcji wielu rodzajów kremów nawilżających.
Produkcja leków
Aloes jest stosowany także jako składnik przy produkcji niektórych rodzajów środków przeczyszczając.

Anastatika rezurekcyjna (zmartwychwstanka, ręka Maryi) (Anastatica hierochuntica) - gatunek rośliny rocznej należący do rodziny kapustowatych. Występuje w stanie dzikim na zasolonych pustyniach od północnej Afryki i Półwyspu Arabskiego po zachodni Pakistan i Azję Mniejszą.
Morfologia
Pokrój
Drobna roślina roczna, osiągająca do 15 cm wysokości, przy nasadzie łodygi silnie rozgałęziona, owłosiona.
Liście
Jajowate, zbiegające w ogonek, całobrzegie lub brzegiem nieco zazębione.
Kwiaty
Białe, drobne.
Owoce
Łuszczynki eliptyczne, przylegające do osi, czteronasienne.


Najbardziej zdumiewająca roślina na Ziemi pochodząca z obszarów Jordanii. Do Europy przywędrowała wraz z pielgrzymami powracającymi z Ziemi Świętej. Odświeża powietrze, pochłania dym papierosowy. W zasuszonym stanie zapobiega zaburzeniom snu i chroni przed domowym robactwem. Mimo że wygląda jak martwa, to jednak siła wody budzi ją po kilkunastu godzinach do życia. Zasuszony kłębek przemienia się jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki w zieloną roślinę.

Selery zwyczajne (Apium graveolens L.) – gatunek rośliny należący do rodziny selerowatych. Taka jest prawidłowa nazwa tego gatunku, zwyczajowo nazywany bywa selerem zwyczajnym. W stanie dzikim rośnie w basenie Morza Śródziemnego, Europie Zachodniej i Środkowej, zachodniej Azji, północnej Afryce, Etiopii oraz w Ameryce Południowej. W Polsce w stanie dzikim tylko na wyspie Uznam. Jest u nas uprawiany, czasami przejściowo dziczejący (efemerofit).


Łodyga
Osiąga wysokość do 1 m (kwitnąca).
Korzeń
Bulwiasty, spichrzowy.
Liście
Zazwyczaj 3-sieczne, częściowo pierzaste, z ząbkowanymi krawędziami na długich nagich łodygach. Błyszczące.
Kwiaty
Drobne, bladożółte, zebrane w kwiatostany (forma baldachu złożonego bez pokryw oraz pokrywek), złożone z 6 do 12 szypuł.
Owoc
Rozłupki.
Biologia i ekologia
· Roślina dwuletnia. Kwitnie od lipca do września.
· Siedlisko: halofit rosnący na nadmorskich łąkach i terenach podmokłych, a także solniskach w głębi lądu.



Selery zwyczajne, odmiana korzeniowa

Zastosowanie

· Roślina lecznicza – cała roślina zawiera olejki złożone w 90% z terpenów i seskwiterpenów.
· W starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie stosowana w celach rytualnych i pogrzebowych.

Bylica piołun (Artemisia absinthium)


Bylica piołun (Artemisia absinthium L.), zwyczajowo nazywana także piołunem, psią rutą, absyntem – gatunek rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae Dum.). Piołun jest szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej. Występuje naturalnie na terenie Europy, Azji oraz Północnej Afryki. W niektórych regionach Polski jest pospolity. Archeofit. Po odkryciu Ameryki został tam zawleczony jako roślina uprawiana w celach leczniczych, gdzie zaczął się rozprzestrzeniać samorzutnie. Obecnie można go spotkać w stanie dzikim w Ameryce Północnej oraz Centralnej.


Kępa piołunu
Morfologia :
Pokrój
Roślina wytwarza krótkie, płytkie podziemne kłącza, dzięki którym rozmnaża się wegetatywnie tworząc niewielkie "zarośla". Wiosną wytwarza szereg przyziemnych rozetek liściowych, z których potem wyrastają łodygi kwiatostanowe.
Łodyga
Bruzdkowana, z czasem jej nasada drewnieje, silnie rozkrzewiona, tworząca kępy, dorasta do około metra wysokości. Łodyga i liście mają srebrno-szare, filcowate owłosienie.
Liście
Liście odziomkowe mają długie ogonki i są potrójnie pierzastodzielne. Wyższe liście łodygowe są siedzące, pierzastodzielne, o tępych odcinkach, najwyższe i wyrastające na łodyżkach kwiatonośnych równowąskolancetowate. Wierzchnia warstwa liści jest popielatozielona, spodnia srebrzystobiaława.
Kwiaty
Koszyczek - drobny, kulisty, zwisający, zawierający wyłącznie kwiaty rurkowate, drobne i żółte. Koszyczki zebrane są w boczne grona, a te z kolei tworzą rozłożystą wiechę złożoną.
Owoce
Drobna, brązowo paskowana niełupka, bezżeberkowa.
Biologia i ekologia
· Bylina. Kwitnie od lipca do września. Kwiaty są wiatropylne.
· Dobrze rośnie w miejscach suchych i nasłonecznionych, porasta słoneczne i kamieniste zbocza, przydroża, rumowiska. Chamefit.
· W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Onopordetalia, Ass. Potentillo-Artemisietum

Zastosowanie :
Jest to od dawna znana jako roślina lecznicza - znano ją już w starożytnym Egipcie (wspominana m.in. w papirusie Ebersa ok.1550 p.n.e.), Grecji i Rzymie.
Roślina lecznicza:
o Surowiec zielarski: ziele piołunu (Herba Absinthii), liść piołunu (Folium Absinthii). Piołun zawiera olejek lotny składający się głównie z tujonu i tujolu oraz azulenu, ponadto związki goryczkowe, flawonoidy i garbniki.
o Przetwór: nalewka (Tinctura Absinthii), wyciąg alkoholowy (Tinctura amara)
o Działanie: pobudza funkcje wydzielnicze przewodu pokarmowego, zwiększa apetyt, działa żółciopędnie i odkażająco oraz jest środkiem przeciwrobaczym. Odwar z ziela można także stosować zewnętrznie przy zwalczaniu pasożytów skóry (wszy, świerzbowce), gdyż działa na nie toksycznie. Stosowany jako lewatywa zwalcza owsicę. Ma silne działanie.
o Nie zaleca się amatorskiej uprawy i zbioru bylicy piołun, ponieważ stosowanie bez zaleceń lekarza może przy przedawkowaniu prowadzić do silnych zatruć i zaburzeń czynności mózgu. Działa porażająco na ośrodkowy układ nerwowy. Może prowadzić do ustania oddychania.
Ciekawostki
· Absynt używany był dawniej przez kobiety do usuwania ciąży - większe jego ilości wywoływały poronienia, ale również zatrucie organizmu.
· Używano piołunu z dobrym skutkiem do zwalczania pasożytów zewnętrznych - wszy, pluskiew, pcheł, świerzbowca.
· Dawniej dodawano wyciągów z piołunu do atramentu, by uchronić bardzo drogie wówczas książki przed myszami i owadami, oraz do uli dla ochrony pszczół przed pasożytami.
· W roku 1868 przez Antoniego Rehmana została opisana bylica piołun w odmianie Pienińskiej (Artemisia absinthium L. var. calcigena Rehm.) występująca jako endemit w kilku populacjach na obszarze polskich Pienin.

Konopie siewne (Cannabis sativa L.) – gatunek rośliny z rodziny konopiowatych (Cannabaceae Endl.). Występuje w górach Ałtaj, Tien-Szan oraz na Zakaukaziu i w Afganistanie. Jako roślina uprawna rozpowszechniona w różnych częściach świata.
Morfologia :
Łodyga
Dorasta do 250 cm (w bardzo sprzyjających warunkach do 300 cm i więcej), rozgałęziona. Części zielone roślin (szczególnie żeńskich) pokryte gruczołowymi włoskami wydzielającymi intensywny zapach.
Liście
Dłoniastosieczne o trzech do siedmiu lancetowatych odcinkach, o piłowanym brzegu. Rośliny żeńskie posiadają gęstsze ulistnienie.

Pąki kwiatów męskich

Konopie siewne

Liść
Kwiaty
Roślina dwupienna – rośliny męskie to płoskonki, płaskonie lub płoskuny, a żeńskie to głowacze. Kwiaty żeńskie zebrane są po dwa w kątach małych liści w kłosy pozorne i posiadają niepodzielony, pojedynczy okwiat. Kwiaty męskie, barwy białozielonkawej, zebrane w wiechy znajdujące się w kątach łuskowatych liści. Długość pojedynczego kwiatu do 6 mm.
Owoce
Gładkie, słabo lśniące jajowate orzeszki barwy szarożółtej o długości do 5 mm
Biologia i ekologia
Rozwój.Jednoroczna roślina zielna.
Wymagania
Roślina azotolubna (nitrofityczna) - najlepiej rozwija się na glebach bardzo bogatych w azot. Konopie wymagają bardzo dużej ilości wody, znoszą także krótkotrwałe zalewy wodą przepływającą. Poziom wody gruntowej powinien wynosić wiosną około 60cm, przed zbiorem poniżej 100cm.
Walory ekologiczne
Konopie wyróżniają się intensywnym wzrostem oraz szybkim wytwarzaniem ogromnej ilości biomasy (10-15 t/ha), oddziałują szczególnie korzystnie na tworzenie właściwej struktury gleby i odchwaszczenie jej na skutek dokładnego zacienienia. Z tych powodów są dobrym przedplonem dla innych roślin uprawnych, w tym także dla dominujących na naszych polach zbóż. Korzystnie oddziaływają na środowisko. Nie wymagają w zasadzie stosowania środków ochrony roślin, mogą być uprawiane na terenach skażonych, przyczyniając się do ich rekultywacji, a jeden hektar konopi wiąże ok. 2,5 tony CO2, co wpływa na ograniczenie efektu cieplarnianego.
Działanie farmakologiczne konopi :
Kanabinoidy.
W konopiach zidentyfikowano ponad 400 substancji chemicznych, z których około 100 odpowiada za ich charakterystyczny zapach. Większość z nich to lotne terpeny i seskwiterpeny. Składniki odpowiedzialne za psychoaktywność konopi to kanabinoidy.
Najważniejsze związki występujące w konopiach to[2]:
· Δ9-tetrahydrokanabinol (Δ9-THC lub THC)
· kanabidiol (CBD) i produkt jego rozkładu, kanabinol
· α-pinen
· myrcen
· trans-β-ocymen
· α-terpinolen
· trans-kariofilen
· α-humulen
· tlenek kariofilenu (wykrywany przez psy tropiące narkotyki)[3]
Najbardziej znanym kanabinoidem jest Δ9-THC, który wywołuje takie reakcje organizmu jak odprężenie, poczucie euforii, wzmożone poczucie nowości, zmienione poczucie czasu i przestrzeni oraz pobudzenie apetytu i wrażeń seksualnych. Zarówno u ludzi jak i u zwierząt występują dwa rodzaje receptorów kanabinoidowych oznaczonych CB1 and CB2. Uaktywnienie ich jest przyczyną farmakologicznych i psychotropowych właściwości spożywania kanabinoidów.
Konopie zawierają także pokrewną grupę składników określaną jako kaniflawiny (ang. cannflavins). Sugeruje się, że te składniki przyczyniają się do korzystnego działania kanabinoidów takich jak analgezja (zmniejszenie odczucia bólu) oraz działania przeciwzapalnego - i jako takie są bardziej efektywne od aspiryny[potrzebne źródło].
Sativex
Brytyjska firma farmaceutyczna jest producentem preparatu o nazwie handlowej Sativex, który jest stosowany u pacjentów chorujących na stwardnienie rozsiane w celu uśmierzenia bólów neuropatycznych i zmniejszenia spastyczności mięśni. Ten preparat jest podawany w postaci aerozolu na błonę śluzową jamy ustnej, ale działa psychoaktywnie.
Czynnikami aktywnymi Sativeksu są uzyskiwane z konopi indyjskich tetrahydrokanabinol (THC)i kanabidiol (CBD). Każda aplikacja sprayu zawiera ustaloną dawkę tych substancji: 2,7 mg THC i 2,5 mg CBD.
Sativex jest dostępny na receptę w Kanadzie, Wielkiej Brytanii i niektórych innych krajach. Pierwsze doniesienia na temat skuteczności tego preparatu są pozytywne.

Kapary cierniste, kapar ciernisty (Capparis spinosa L.) - gatunek półkrzewu należącego do rodziny kaparowatych. Występuje w rejonie śródziemnomorskim i Azji Mniejszej, sięgając po Himalaje.
Charakterystyka

Kwiat kapary ciernistej

Kapara ciernista
Pokrój
Niski krzew do 1 m wysokości, częściowo rózgowate pędy płożą się na skałach. Osiągają długość ok. 2m.
Liście
Owalne, ogonkowe. Małe przylistki osadzone u nasady ogonka w większości przekształcone są w krótkie ciernie.
Kwiaty
Osadzone pojedynczo na długich szypułkach wyrastających z nasady ogonka liściowego, białe lub różowe, duże, o śr. do 7 cm. Kielich czterodziałkowy, cztery płatki korony, pręciki liczne, z czerwonymi nitkami, słupek jeden. Kwitnie w lipcu i sierpniu.
Owoc
Wielonasienna jagoda wielkości śliwki.
Zastosowanie :
· Według medycyny ludowej, jedzenie kaparów może pomóc w leczeniu impotencji u mężczyzn. Jednak dwa gatunki kaparów: Capparis fascicularis i Capparis tomentosa są trujące.
Ciekawostki
Kwiaty tego gatunku kwitną tylko od rana do popołudnia i w tym samym dniu powstaje już owoc. Szybkość tego procesu stała się symbolem przemijania (por. Biblia Koh 12,5).


Papryka roczna (Capsicum annuum L.) – gatunek rośliny z rodziny psiankowatych. Posiada wiele nazw zwyczajowych: pieprzowiec roczny, pieprzowiec ostry, pieprz chilijski, pieprz turecki, pieprz hiszpański. Pochodzi z tropikalnych obszarów Ameryki. Jest rośliną uprawną. W Polsce jest uprawiana jako roślina jednoroczna, ale w krajach tropikalnych jest byliną.

Owoc
Charakterystyka :
Pokrój
Osiąga wysokość 20-50 cm.
Liście
O kształcie od lancetowatego do jajowatego, ostro zakończone.
Kwiaty
Wyrastają pojedynczo, lub po 2-3 z kątów liści. Mają dzwonkowaty kielich z 5-7 krótkimi ząbkami, kolistą koronę o krótkiej rurce i kolorze białym lub żółtawym, czasami purpurowo lub fioletowo nabiegłą. Wewnątrz korony 1 słupek, 5 pręcików z fioletowymi pylnikami i 5 prątniczków.
Owoc
Mało soczysta jagoda o długości 5-12 (15) cm, mająca grubą, skórzastą okrywę. W stanie dojrzałym jest u typowego gatunku czerwona

Owoce
· Owoce odmian słodkich są używane jako warzywo, owoce odmian o ostrym smaku jako przyprawa kuchenna. Zawierają cukry, witaminę A i C, a także alkaloid kapsaicynę, który nadaje im ostry smak. Jego zawartość jest różna u różnych odmian. Pod względem zawartości witaminy C owoce papryki, zwłaszcza niedojrzałe, zajmują pierwsze miejsce wśród warzyw stołowych. Roślina lecznicza
Nieduże dawki ostrych odmian papryki pobudzają wydzielanie soków trawiennych ułatwiając trawienie (trzeba jednak pamiętać, że nadmiar może uszkodzić nerki oraz drogi moczowe). W lecznictwie papryka znalazła jednak zastosowanie wyłącznie w postaci wyciągów do użytku zewnętrznego. Jest stosowana w plastrach i maściach rozgrzewających używanych przy nerwobólach, zapaleniu korzonków nerwowych i bólach reumatycznych.

Morfologia papryki rocznej

Ciekawostki
· To właśnie z owoców papryki rocznej węgierskiemu biochemikowi A. Szent-Györgyi udało się po raz pierwszy wyizolować witaminę C i ustalić jej wzór chemiczny.

Cedr atlaski (Cedrus atlantica) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych. Występuje naturalnie w północno-zachodniej Afryce w górach Atlas.
Morfologia

Szyszki i igły
Pokrój
Rozłożyste drzewo osiągające 25-50 m wysokości.
Liście
Igły niebieskozielone po 30-40 w pęczkach.
Kwiatostany
Męskie-żółtobrązowe kotki, żeńskie-zielone, jajowate szyszeczki. Kwitnie w miesiącach wrzesień - październik.
Korowina
Szarobrunatna, bruzdowana, łuszcząca się płytkami.
Szyszki
Jasnobrunatne, długości do 7 cm, na wierzchołku wgłębione.
Zastosowanie
Sadzony jako drzewo parkowe. Udaje się na luźnych, wapiennych, ciepłych glebach. Cenione jest także drewno cedru, trwałe, o pięknej barwie i korzennym zapachu. W starożytności budowano z niego świątynie, statki i sarkofagi.
Drewno cedru
Olej pozyskiwany z cedru jest stosowany w schorzeniach wątroby.

Karczoch zwyczajny (Cynara scolymus) - gatunek wieloletniej rośliny zielnej należący do rodziny astrowatych. Pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, obecnie uprawiany w całej Europie i Ameryce Północnej.

Krzak karczocha
Charakterystyka
Łodyga
Dorasta do około 2 m.
Liście
Głęboko wcinane.
Kwiaty
Zebrane w kuliste kwiatostany, złożone z fioletowych kwiatów otoczonych łuskowatymi liśćmi o mięsistych nasadach.

Pąki kwiatowe karczocha
Karczochy zawierają około 3% cukrów, 3% białka, tłuszcz i witaminę C. Wartość odżywacza karczochów nie jest zbyt duża, ale są cenione ze względu na zawartość cukru - inuliny - może być spożywany przez chorych na cukrzycę. Jest także polecany dla chorych ze schorzeniami wątroby. Z karczochów produkuje się lek - Cynarex (w postaci tabletek) oraz Cynacholin (w postaci wyciągu alkoholowego). Oba preparaty znajdują szczególne zastosowanie w leczeniu i długotrwałej profilaktyce przy podwyższonym poziomie cholesterolu i trójglicerydów we krwi.

Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium)

Liście i kwiaty

Kwiat
Owoc i nasiona
Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium L.) – gatunek rośliny jednorocznej, silnie trującego chwastu (wszystkie części rośliny), z rodziny psiankowatych (Solanaceae Adans.). Roślina pochodzi z południowej Europy lub Azji Mniejszej. Obecnie rozpowszechniona w całej Eurazji i Ameryce Północnej. Epekofit w Polsce występujący pospolicie. Ze względu na ciekawe kwiaty bieluń dziędzierzawa stał się ostatnio rośliną hodowaną w ogrodach i domach.
Nazwy potoczne i ludowe
Bieluń dziędzierzawa ma bardzo wiele nazw potocznych i ludowych: pinderynda (kieleckie), dędera (wielkopolska), denderewa (Mazowsze), ogórczak (środkowe Mazowsze), tondera (Śląsk), cygańskie ziele (białostockie), świńska wesz (sandomierskie), bieluń podwórzowa, dendera, dendrak, durna rzepa. Ze względu na jego narkotyczne i trujące własności dawniej nazywano go także czarcim zielem, diabelskim zielem, trąbą anioła.
Morfologia
Pokrój
Roślina zielna, dorasta przeważnie do 1 m wysokości[1]. Wydziela silny, słodkawy zapach.
Łodyga
Naga, lekko omszona, widlasto rozgałęziona.
Liście
O kształcie jajowatym, zaostrzone, zatokowo ząbkowane. Nerwy liściowe i ogonki z wierzchu miękko owłosione[1].
Kwiaty
Bardzo duże, kształtu lejkowatego, wyrastające w widłach gałązek lub na szczycie, wzniesione do góry, kielich o długiej rurce zakończonej ostrymi, trójkątnymi ząbkami, korona kwiatu biała, rzadko niebiesko nabiegła u odmiany var. tatula (L. )Torr. o długości 5-10 cm, kwitnie zwykle od lipca do sierpnia, a w sprzyjających warunkach nawet do października (jeżeli jesienią nie wystąpią przymrozki).
Owoc
Jajowatookrągława torebka wielkości orzecha włoskiego, pokryta trójkątnymi kolcami, przypominająca owoc kasztanowca o długości 2-5 cm. Pęka na cztery części, zawiera wiele czarnych, nerkowatych nasion. Owocuje od sierpnia do przymrozków.
Korzeń
System korzeniowy dobrze rozwinięty, złożony z grubego korzenia głównego i licznych bocznych.
Ekologia
Roślina ruderalna. Gatunek charakterystyczny dla Ass. Urtico-Malvetum.
Zastosowanie
· Roślina lecznicza.
o Surowiec zielarski: liście Folium Stramoni i nasiona Semen Stramoni zawierają 0,1-0,6% alkaloidów tropanowych: hioscyjamina, atropina, skopolamina, apoatropina oraz saponiny triterpenowe, garbniki, flawonidy i hydroksykumarynę, a także w małej ilości atropamina, skopina, beladonina, nikotyna i dwuamina putrescyna).
o Działanie: z liści i nasion wykonuje się preparaty, które ze względu na silne trujące działanie mogą być stosowane tylko pod kontrolą lekarza. Używane są do leczenia dychawicy oskrzelowej, ostrych nieżytów oskrzeli, chorób neurologicznych oraz jako środki spazmolityczne[3]. Bieluń jest rośliną o właściwościach halucynogennych.
Zatrucia
Zatrucia przypadkowe zdarzają się niekiedy u dzieci, nierzadko u młodzieży eksperymentującej ze środkami odurzającymi. Mimo silnych halucynacji efekty są nieprzyjemne z powodu znacznych efektów ubocznych. Eksperymenty z rośliną ustają zwykle na jednej lub kilku próbach. Bywa, że spożyta zostaje zbyt silna dawka, co prowadzi do hospitalizacji lub śmierci.
Głównymi substancjami, które mają znaczenie w przebiegu zatrucia są: L-hioscyjamina i L-skopolamina oraz w mniejszym stopniu atropina. Alkaloidy bielunia działają pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy oraz porażająco na obwodowy układ współczulny.
Objawy zatrucia:
· omamy,
· sucha i czerwona skóra,
· senność, dezorientacja,
· początkowo tachykardia, później bradykardia,
· przyśpieszenie oddechu,
· rozszerzenie źrenic,
· niekiedy drgawki kloniczne,
· wzrost temperatury ciała,
· zgon wskutek porażenia ośrodka oddechowego.
Stosuje się hospitalizację, płukanie żołądka i terapię objawową. Swoistymi odtrutkami są środki parasympatykomimetyczne: np. neostygmina (nazwa handlowa Polstigminum).