Brodnica - moja mała ojczyzna.
„Pomóż mi
zamienić słowa
w barwne nici.
Na krosnach czasu
będę tkał
nasz brodnicki dom.”
(Ryszard Przybylski)
Urodziłem się w Brodnicy , malowniczym miasteczku położonym wśród zielonych lasów i błękitnych jezior. Brodnica jest dla mnie najpiękniejszym miejscem na ziemi, bo gdzież są takie urokliwe stare bramy i kościoły całe w misternych koronkach , o niespotykanych wnętrzach, które radują serca i uskrzydlają duszę. Kocham moje miasto i chciałbym „zamienić słowa w barwne nici ” , by je opisać , ale nie potrafię , bo mam dopiero
trzynaście lat.
Brodnica leży na pograniczu trzech krain historycznych: ziemi michałowskiej i dobrzyńskiej oraz Mazowsza . Położenie miasta na skraju uroczego Pojezierza Brodnickiego sprawia , że malowniczy i pełen zabytków gród przyciąga rzesze turystów . Licząca prawie trzydzieści tysięcy mieszkańców Brodnica jest znaczącym miastem w wojewóctwie kujawsko-pomarskim . Leży w dolinie Drwęcy , sąsiadując bezpośrodnio z Pojezierzem Brodnickim i Dobrzyńskim. Położenie nad Drwęcą , w pobliżu dogodnego przejścia przez rzekę , czyli brodu , było najważniejszym czynnikiem lokalizacyjnym i zdecydowało o nazwie miasta. Na atrakcyjność Brodnicy ma wpływ centralne położenie między dwoma parkami krajobrazowymi : Brodnickim i Górznieńsko-Lidzbarskim oraz w obrębie ,, Zielonych Płuc Polski.
Walory te sprawiają , że kto raz wypoczywał w moim mieście i jego okolicy , ten musi tu powrócić. Długo po wyjeździe widzi ,,Błonia osnute mgłą , w lasach błękitne przylaszczki , żywiczne sosny , wiekowe dęby , gwiazdy kąpiące się w jeziorach .”
Urzeczony wspomnieniami powraca. Do Bachotka , otulonego lasem , Zbiczna nad rozległym jeziorem , Sosna , gdzie witają go przydrożne brzozy , uroczych Rytych Błot , uśpionego w leśnej gęstwinie Górzna i do Brodnicy.
Moje miasto liczy siedemset lat i dlatego jest bogate w zabytki. Panoramę miasta najlepiej podziwiać z 54 metrowej wieży zamkowej . Legenda mówi , że w każdą rocznicę bitwy pod Grunwaldem ukazuje się na niej Biała Dama , pozdrawiając mieszkańców grodu . Widzieliście ją? Jeśli nie , to przyjedźcie w lipcu, a Biała Dama i do was się uśmiechnie . Zamek wzniesiony przez Krzyżaków był siedzibą komturii.Budowlę z czer-
wonej cegły z wysoką wieżą i basztami otaczała fosa . W późniejszych latach był siedzibą starostów , Działdowskich a później królewny Anny Wazówny . R.Przybylski pisze o niej:
,,Kobieta niepospolita . Nie mogła pomóc sobie , pomagała innym . Człowiek .”
Obecnie w piwnicach mieści się Muzeum Regionalne. Brodnica ma piękny kościół farny z czternastego wieku . Jest trójnawowy z gwieździstym sklepieniem , z pozostałościami polichromii gotyckiej oraz rzeźb dwunastu apostołów.
,,Wieża Fary zdumiewa kunsztem
zraniona kulami podgryzana przez czas
spowita kurzem i patyną”
-pisze brodnicki peta. Godny obejrzenia jest kościół i klasztor poreformacki. Zamieszkują go ojcowie franciszkanie. Przytulne wnętrze świątyni sprawia wrażenie , że Bóg jest tu bliżej człowieka.
Oryginalna i piękna jest nasza Starówka . W centrum zachował się rynek o trójkątnym kształcie. Z ratusza- gotyckiej budowli z czternastego wieku zachowały się fragmenty- część ratuszowego skrzydła z wieżyczką . W południe ratuszowy zegar wygrywa kuranty , wtedy dzieci unoszą do góry główki i śmieją się . Brama Chełmińska z czternastego wieku(fot.poniżej)służyła jako więzienie miejskie . Ciekawym zabytkiem są spichlerze z siedemnastego wieku: renesansowy , obecnie czterokondygnacyjny i ceglany , dwukondygnacyjny .
Wieża Bramy Mazurskiej z czternastego wieku to obecnie siędziba biura turystycznego .
Pełen uroku jest park miejski – Park Chopina z siedemnastego wieku , na terenie dawnego przedmieścia Kamionka.
Rosną w nim różne gatunki drzew i krzewów: platan , klon ,Kasztanowiec i 300-letnia lipa. W centrum parku postawiono popiersie Fryderyka Chopina . Wiosenną i letnią nocą można usłyszeć grane przez niego mazurki .Zimą jakaś niewidzialna ręka nakłada mu czapkę i szal na szyję . ,,Naczelny artysta polski”- jak go nazwał Norwid ,odwdzięcza się muzyką . Tańczą w jej takt zabytkowe kamieniczki przy Rynku , trzymając się za ręce i uśmiechając się otworami okien .
W Brodnicy rozwija się przemysł . Największe i znane zakłady to: Zakłady Sprzętu Motoryzacyjnego ,,Polmo” ,Fabryka Żelatyny , Zakład Produkcyjno-Handlowy ,,Merkury” oraz Firma ,,Socha” , Zakład Cukierniczy ,,Vobro” , filia angielskiej firmy ,, Henri Lloyd” , firma ,,Cimir” ,
,,Samindruk” , ,,Saminex” , Zakłady Mięsne ,, Polmeat”, filia toruńskich Zakładów Opatrunkowych.
Obok znanych i dużych , jest wiele zakładów produkukcyjnych branż .Dziesiątki estetycznie urządzonych i dodrze zaopatrzonych sklepów wystrojem i kolorami przyciągają uwagę klientów. To nieduże miasto jest skupiskiem wielu szkół zawodowych , średnich i wyższych . Największe z nich to Zespół Szkół Zawodowych i Zespół Szkół nr 1 . Funkcjonują trzy licea ogólnokształcące : nr 1 ,2 ,3 oraz wieczorowe i zaoczne . Młodzież zdobywa wiedzę w filiach uniwersyteckich i w filiach innych wyższych uczelni .Cieszy to bardzo , że ,,dar najpiękniejszy-wiedza” dotarła do Brodnicy , czyniąc ją miastem ludzi światłych i rozumnych.
Moje miasto ma także ambicje kulturalne . Wiele instytucji współtworzy od lat kulturalny pejzaż Brodnicy . Brodnicki Dom Kultury oferuje szeroką gamą imprez-od profesjonalnych spektakli z dużych miast po liczne koła zainteresowań i formy działalności dla ludzi różnego wieku .
Muzeum Regionalne obok stałej ekspozycji organizuje czasowe , ukazujące różne aspekty historii miasta i Ziemi Chełmińskiej . Przeszło pół wieku liczy Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Ignacego Łyskowskiego . Prowadzi niekonwencjonalne formy pracy , jak artystyczne zespoły dziecięce , dostarczanie książek chorym do domu , gromadzenie literatury dla studentów .
Poprzez swoją pracę realizuje piękne słowa Kornela Makuszyńskiego :,, Dom , w którym jest książka jest przybytkiem słońca .”
Chlubą Brodnicy jest Chór 1 Liceum Ogólnokształcącego prowadzony przez Mirosławę Barczewską . Koncertuje z powodzeniem w kraju i za granicą , zbierając nagrody i najwyższe uznanie .
Od kilku lat Brodnica utrzymuje przyjacielskie kontakty z Brorup w Danii i z Strasburgiem w Niemczech . Rozwija się
współpraca z Humello en Koppel . Małe miasta są jak małe perły krajobrazowe :
,,Małe miasta
są podobne
do uśmiechu
Mony Lizy”
Zarówno starsi , jak i młodsi brodnicznie chętnie uprawiają sport . W mieście działa Nauczycielskie Towarzystwo Sportowe ,,Belfer” , które współpracuje ze Szkolnym Związkiem Sportowym . Miejscowy TKKF prowadzi sekcje : szachów ,ogólnorozwojową , siłową .
Popularnością cieszy się Klub Piłkarski ,,Sparta” i Towarzystwo Żeglarskie .Dużą wagę do sportu przykładają szkoły , o czym świadcz sukcesy drużyn w piłkę ręczną .
To wizytówka mojego miasta , jakże niedoskonała wobec rzeczywistości . Noszę moje miasto w sercu , głęboko ukrywam Brodnicę jak muszla perłę . Uchylam przedsienek serca, aby pokazać urok mojego miasta .Spójrzcie jaka jest piękna !!! Próbuję zamienić słowa w ,,barwne nici” i zachęcić do obejrzenia Fary nocą , do poznania uroków Brodnicy .
Kiedy słońce zajdzie
Księżyc- reflektor
Kieruje me oczy na Farę .
Wznosi się wysoko
Cała w koronkach ,
Zaczarowane piękno
Gwiazdy się do niej mrugają ,
Szepczą do niej chmury . Świetlisty Chrystus wznosi swe ramiona ,
Kołysząc mnie do snu4