Nowoczesne metody zarządzania przedsiębiorstwem - Keizen TQM
TQM – Kompleksowe zarządzanie jakością – prof. Jerzy Żuchowski
Jakość to nie wszystko, ale wszystko bez jakości jest niczym. Pierwszy tego sformułowania użył Platon. Wszystko co nie jest ilością jest jakością. Jest jakość pierwotna i jakość wtórna. Jakość ma charakter subiektywny. Nie można jej zmierzyć, tzn. skwantyfikować. Jakość determinuje rozwiązania gospodarcze.
By gospodarka mogła dobrze funkcjonować potrzebna jest jakość i ekologia.
Ilość ma charakter obiektywny. Można ja zważyć, zmierzyć i skwantyfikować.
Definicja Unii europejskiej dot. Dobrego przedsiębiorstwa:
Dobre przedsiębiorstwo to takie, które swoimi wyrobami wzbudza szacunek u konsumenta, a miarą tego szacunku jest zysk.
Kwalitologia. Wprowadził ją prof. Kolman. Jest to interdyscyplinarna wiedza, nie w pełni ukształtowana (teoria 40%, praktyka 60%). Dzielimy ją na:
- - teorię jakości
- - inżynierię jakości (kwalimetria, zarządzanie jakością, ekonomika jakością).
Wszystko zależy od konsumenta!!!! On jest królem rynku.
Mając na uwadze króla rynku, że jakość jest to stopień w jakim dany wyrób zadowala konsumenta.
Jakość jest to zespół cech decydujących o przydatności użytkowej danego produktu w konkretnych warunkach eksploatacji zgodnie z przeznaczeniem.
Cztery grupy cech:
· cechy techniczne
· cechy użytkowe
· cechy estetyczne
· cechy ekonomiczne
Wartość użytkowa jest głównym elementem jakości.
Mierzalne cechy to: techniczne, ekonomiczne.
Niemierzalne cechy to: estetyczne.
Cechy użytkowe są w części mierzalne a w części niemierzalne (funkcjonalność, dogodność, nowoczesność, sprawność)
PLATON – „Wszystko co nie jest ilością jest jakością”
Metody pomiaru cech jakościowych to:
1. Instrumentalne
2. Organoleptyczne ( organo to zmysł) – analizy oparte na naszych zmysłach
3. Sensoryczne
Organoleptykami jesteśmy wszyscy ale w różnym stopniu uwrażliwieni.
Analizy sensoryczne – biorą w niej ludzie o sprawdzonych zmysłach. Sensoryk ma na wyższym poziomie próg wrażliwości, jego zmysły są sprawdzone.
Jakość są to rzeczywiste cechy wyrobu do oczekiwań konsumentów.
J < 1 – rzeczywiste cechy nie spełniają jakości, nikt nie kupi wyrobu
J=1
J> 1 - rzeczywiste cechy wyrobu przewyższają oczekiwania konsumentów
Jakość wykonania – jest to jakość zgodności, zgodności z normami
Sfera projektowa – sfera przedprodukcyjna. Możemy zaobserwować:
Udatność wyrobu – (użył prof. Tadeusz Korarbiński) – rozumiał suma jakości projekt, która to jakość projektu zwie się jakością typu i jakość wykonania w sferze przedprodukcyjnej pojawił się marketing był odłączony od sfery produkcyjnej.
Marketing - poprzez marketing mogę projektować . Musimy myśleć o projektowaniu proekologicznym
Cykl życia produktu – z punktu widzenia jakości – śledzenie jakości w całym cyklu życia produktu od poczęcia do reinkarnacji, śmierć to odpad.
Logistyka – jest to sfera, która obejmuje działania:
- - opakowania
- - przechowywania
- - pielęgnacja i magazynowanie
- - transport
W tej sferze kreuje się jakość.
Opakowanie – stanowi pewien element marketingowy. Producent może kierować swój produkt.
W sferze logistyki możemy o jakość dbać.
Sfera użytkowa – towar został zakupiony i jest produktem użytkowym.
Towar, produkt, wyrób:
Produkt – powstaje w całym cyklu tworzenia. Ma tendencję wzrostową stabilizuje się i umiera.
Towar – to produkt w momencie sprzedaży kiedy do niego dopisana jest cena.
Wyrób – pojawia się w momencie ISD jest szerszy niż towar i produkt. Wiedza jest wyrobem, usługa jest wyrobem.
1. Wyrób
2. Produkt
3. Towar
Dopiero w trakcie eksploatacji wynikają wady ukryte. Uwagi od użytkowników są cenne dla projektowania. W tej sferze mogą iść sygnały zapobiegające wadliwej produkcji.
Do jakości należy podchodzić kompleksowo.
TQM (def )– można zdefiniować jako swoistą filozofię. Kierowanie organizacją opartą na ciągłym doskonaleniu procesów i polityki jakościowych wg . danych z rynku. Działania te maja na celu uzyskanie pełnej satysfakcji klientów, polepszenie wydajności procesów i efektywności w działaniu organizacją.
W rozwoju jakości wyróżniamy generacje:
1. Początkowa – skierowane były w tej fazie na ciągłe doskonalenia istnienia procesów i operacji. Wyeliminowanie przyczyn powstawania wad w zakresie produkcji. Działalność była nakierowana na uaktywnienie pracowników. Był popełniany błąd, że w miejscu pracy wie się najlepiej co poprawić.
Wyeliminowanie niepodważalności funkcjonowania ostatniej komórki. Mamy przejść na procesowe zarządzanie jakością.
2. Generacja dotyczy nie tylko procesów i operacji, ale ciągłe doskonalenie organizacji biznesowych poprzez wprowadzenie wielu zagadnień menedżerskich dotyczących stanowionej polityki i zarządzania procesów.
3. Generacja najdojrzalsza - w tej fazie TQM jako jednoczesne zarządzanie przez priorytety i cele stawiane przez przedsiębiorstwa. Z ta generacją związane jest elastyczność, przedsiębiorczość, szybkość działania
TQM jest filozofią
Zarządzanie jakością
Terminy:
- - Zarządzanie jakością
- - Zarządzanie przez jakość
Zarządzanie jakością – to kontekst całości funkcji zarządzania, który ustala politykę jakości cele i odpowiedzi a także środki urzeczywistnienia tej działalności w ramach systemy jakości takich jak: sterowanie jakości, zapewnienie jakości, zaplanowanie jakości, doskonalenie jakości.
Zarządzanie przez jakość – jest filozofią kształtująca pozytywne relacje pomiędzy: produktywnością, konkurencja i jakością wyrobu, ochrony środowiska , bezpieczeństwo i higiena pracy a także miedzy kierownictwem i pracownikami oraz między organizacja i społeczeństwem, które w efekcie kształtuje jakość życia (kultura, wychowanie, etyka)
Jest filozofia, która swoja istotą obejmuje całą sferę działania.
TQM
ISO
PROCESY
Celem zarządzania jakością (Deming) jest stworzenie odpowiedniej dyscypliny zarządzania, która wyeliminuje usterki z cyklu ekonomicznego firmy. Aby to osiągnąć należy wcześniej zapobiegać sytuacjom, które mogą spowodować problemy w przyszłości
TQM nie jest czymś najdoskonalszym.
TQM wykład 24/11/02
Elementy zarządzania przez jakość (podejście Crosbiego)
1. idea zapobiegania – podstawowym elementem zarządzania przez jakość.
2. Koszty jakości (profilaktyka, oszacowanie, koszty błędów wew. i zewn., koszty niewymierne związane utraconymi korzyściami.
3. Benczmarking (thor) w/g niego to przymierzenie się do najlepszego w swojej klasie firm. Oferuje rozwiązanie poważnych problemów w nowy otwarty sposób. Przedsiębiorstwa muszą określić swoje największe produkcyjne zmartwienia, wyznaczyć zespół , który wyjdzie na zewn. firmy w poszukiwaniu rozwiązań.
4. Reenginering – jest to metoda organizatorska. Proponuje określenie procesów jakie przebiegają w firmie, przedsiębiorstwie I uwarunkowaniach gospodarczych zapewniały konkurencyjność firmy. Idea Reengineringu zakłada przede wszystkim analizowanie tych procesów, które mają wpływ na spełnienie potrzeb Klienta. W procesie Reengineringu stosuje się porzucenie od dawna stosowanych procedur procesowych I świeże spojrzenie na procesy firmy, pójście w kierunku zadowalającym konsumenta.
Wspólne cechy Reengineringu I TQM:
- - orientacja na zaspokojenie potrzeb Klienta
- - orientacja na procesy I ciągłe zaspokajanie
- - wykorzystanie zasad filozofii jakości Deminga
Różnice Reengineringu I TQM:
- - podejście do zmian procesowych: TQM promuje zmiany ewolucyjne a Reenginering proponuje zmiany rewolucyjne
- - usprawnienie procesów: TQM to stopniowa poprawa a Reenginering to drastyczna zmiana.
Reenginering nie jest w zgodzie z TQM.
5. zaangażowanie wszystkich pracowników oraz kierownictwa.
6. Współdziałanie to połączenie wiedzy teoretycznej z praktyczną. Oba rodzaje tej wiedzy są równorzędne. Kierownik jest partnerem z pracownikiem. To tzw partnerstwo synergiczne. Synergia jest to rezultat pracy zespołowej, której produkt / wynik przewyższa nie tylko każdy z wniesionych wkładów, ale sumę ich wszystkich.
7. Motywacja do dalszych wysiłków, czyli system nagradzania.
(podejście Deminga)
Planować
Działać (na rzecz udoskonalenia) Wykonać
Sprawdzić
Filozofia Deminga opiera się na 14 tezach:
1. Systematycznie I wytrwale dążyć do doskonalenia produktów I usług, w większym stopniu przeznaczać środki na zaspokojenie długofalowych potrzeb (wizja jakości) ni z na uzyskiwanie doraźnych zysków.
2. Konieczna jest zmiana podejścia do idei zarządzania. Dotychczas dopuszczalne opóźnienia, usterki, błędy w sztuce nie mogą być tolerowane.
3. Masowa kontrola powinna zostać wyeliminowana w systemie TQM. Należy dążyć do tego by statystyczne potwierdzenie jakości stało się częścią procesu wytwórczego.
4. Należy zamiast kryterium celowego zastosować inne wskaźniki jakości. Zminimalizować koszt całkowity a nie tylko jakościowy. Dążyć do tego by poszczególne elementy dostarczały dostawcy …I zaufanie.
5. Wychodzić naprzeciw problemom, doskonalić system.
6. Wprowadzić nowoczesne metody doskonalenia zawodowego i włączyć kierownictwo w proces szkolenia.
7. Ustalić nowe metody nadzoru produkcji. Bezpośredni przełożeni powinni pomagać pracownikom w wytwarzaniu produktu wysokiej jakości, nie przywiązują szczególnej uwagi do norm ilościowych. Kierownictwo powinno reagować na wszelkie doniesienia o usterkach powstałych we wcześniejszych fazach produkcji. Plany ilościowe na rzecz planów jakościowych.
8. Pozbyć się strachu, gdyż dzięki temu każdy będzie mógł wydajnie pracować dla firmy, wspierać wymianę informacji. Trzeba WIEDZIEĆ CO SIĘ W FIRMIE produkuje, jaki moja praca ma wkład. Strach wiąże się z kompetencją I z normami ilościowymi.
9. Przełamać bariery pomiędzy poszczególnymi działami, zintegrować działy planowania, sprzedaży I produkcji w zakresie rozwiązywania problemów jakości.
10. Wyeliminować plany ilościowe (hasła, slogany, plany produkcyjne dla załogi), a stawiać na plany jakościowe.
11. Wyeliminować standardy, które zakładają planu ilościowe zarówno dla pracowników jak I kierowników. Zamiast nich wprowadzić środki wspierające metody dobrego zarządzania.
12. Usunąć bariery, które nie pozwalają robotnikom I managerom z dumą wykonywać swoją pracę.
13. Wprowadzić intensywny program szkolenia I przeklasyfikować pracowników. Akt konkurencyjności zawsze bierze się z posiadanej wiedzy.
14. Powołać zarząd w takim składzie, by realizacja powyższych 13 tez leżała w zakresie ich kompetencji.
Fragmentaryczna realizacja niektórych cech Deminga nie sprawdzi się. Muszą być zrealizowane wszystkie kompleksowo by osiągnąć zysk.
Filozofia Joseffa Jurana opiera się ha 10 tezach:
1. uświadomienie potrzeby I sensu doskonalenia
2. ustalenie celów ciągłego doskonalenia
3. stworzenie organizacji potrzebnej do realizacji tych celów
4. przeszkolenie pracowników
5. przydzielenie zadań problemowych
6. info o przebiegu pracy
7. ..
8. ogłoszenie wyników
9. odnotowanie sukcesów
10. włączenie usprawnień do stosowanych systemów I procesów firmy
Trylogia Jurana:
1. planowanie jakości, to ustalenie budżetu
2. kontrola jakości, to kontrola kosztów I wydatków
3. doskonalenie jakości, to redukcja kosztów lub podnoszenie rentowności
Uważa on, że 85% błędów jakości powstaje z winy podejścia kierownictwa do realizacji systemu zapewniania jakości.
Crosby różnił się od Jurana I Deminga. Twierdził, że praca bez usterek jest realna. Wprowadził metodę „zero defects”.
4 absoluty Crosbiego:
1. jakość to zgodność z wymogami
2. jakość osiągania jest przez profilaktykę a nie przez ocenianie.
3. Standard jakości oznacza brak usterek I nie ma tu miejsca na dopuszczalny poziom jakości, to się wiąże z jego produkcją bezbrakową.
4. Jakość mierzy się kosztem braku zgodności ze specyfikacją, a nie wskaźnikami.
Crosby neguje stopniowanie jakości. Proponuje wprowadzanie zgodności.
Zapobiegając błędom można się wzbogacić. Kontrolując je nie.
Metoda Keizen to filozofia zarządzania polegająca na stałym, powolnym doskonaleniu istniejącego już stanu. Kładzie mocny nacisk na doskonalenie produktów. Ma duże znaczenie dostrzeganych, drobnych niedociągnięć, które mogą stanowić podstawę poważniejszych błędów. Związane jest to z wprowadzeniem nowych pomysłów. Autorami ich są pracownicy na różnych szczeblach. W firmach japońskich na 1 pracownika średnio przypada od 10 do 100 wniosków usprawniających.
Cechy charakterystyczne Keizen:
1. długookresowe I długoterminowe skutki Keizen
2. powolne tempo wprowadzania
3. ciągłe I rozszerzające się ramy czasowe
4. stopniowa I stała zmiana
5. uczestnictwo każdej osoby
6. kolektywne I systemowe podejście oraz grupowy wysiłek
7. wymagane nieduże inwestycje, ale duży wysiłek do ich utrzymania
8. ukierunkowanie wysiłku na ludzi
9. procesowe kryteria oceny oraz wysiłki na rzecz lepszych rezultatów
10. propagowanie filozofii Keizen powinno się odbywać w gosp. o wolnym ale ciągłym tempie wzrostu
Keizen jest pojęciem nadrzędnym w japońskim systemie zarządzania. Jego działania są zorientowane na poprawę produktywności, jakości, usprawnień, rozwiązywanie doraźnych problemów.
Keizen I TQM przenikają się I uzupełniają.
Keizen ma 3 charakterystyczne cechy:
1. identyfikacja problemu
2. pomysł
3. wdrożenie
- - prowadzące do stopniowego I nie ustanego wzrostu, przy uczestnictwie wszystkich pracowników
- - działalność małych grup usprawniających produktywność I jakość
- - wniosek rozpatrywany jest w ciągu 1 dnia / nie może być później niż 1 tydzień po złożeniu
Polska Nagroda Jakości jest to ocena firmy posiadającej certyfikaty (prof. Kidlarski, prof. Elżbieta Skrzypek) Nagroda ta opiera się na 9 kryteriach.
1—(2,3,4)—5—(6,7,8)—9
opis:
1. przywództwo – 150 pkt
2. wizja, strategia I polityka –100 pkt
3. zarządzanie ludźmi – 80 pkt
4. zarządzanie zasobami finansowymi – 50 pkt
5. zarządzanie procesami – 120 pkt
suma – 500 pkt potencjał przedsiębiorstwa
Efekty przedsiębiorstwa:
6. satysfakcja Klientów – 200 pkt
7. satysfakcja zatrudnionych – 100 pkt
8. współpraca z otoczeniem – 50 pkt
9. efekty końcowe – 150 pkt
suma 500 pkt
Klient wewnętrzny –Ci co są zatrudniani wewnętrznie (pracownicy)
Z def jakości wynika – udział w Europejskiej nagrodzie jakości
Przywództwo – 10%
Zarządzanie personelem – 9%
Polityka I strategia – 8%
Zasoby – 9%
Procesy – 14%
Satysfakcja ludzi – 9%
Satysfakcja Klientów – 20%
Wpływ na otoczenie – 6%
Wyniki biznesu – 15%
50% to potencjał przedsiębiorstwa
W Stanach nagroda jakości to nagroda Baldwina. Wyraźnie precyzuje model procesu kształtowania.
Wpływ na TQM ma :
1. zarządzanie procesami
2. zarządzanie kadrami
3. współpraca z dostawcami
4. współpraca z Klientami
5. ergonomia
6. system jakości w/g ISO 9001
7. BHP (w UE w/g BS 8800, a w Polsce w/g PN 18000)
8. Wpływ na środowisko ISO 14000
9. Przywództwo
10. Controling I metrologia
11. Rozwój celów jakościowych
W zakresie jakości niezwykle ważne będą normy ISO 9000.
ISO 9000-1987 r / 1993 r kwiecień ustawa o certyfikacji I akredytacji zaczęła funkcjonować od 1994r
ISO 9000 – 1994r / pierwsze normy w/g których zaczęliśmy wydawać certyfikaty. Norma ta dzieliła się na:
ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003- zapewnienia jakości, normy proceduralne (1to norma ambitna, 2 norma słabliwsza)
ISO 9004 – zarządzanie jakością
ISO 9000 – 2000r obowiązuje od 01/01/2001. Dzieli się na
ISO 9001 I ISO 9004- są to procesowe zarządzania jakością. Przez UE zostały zlikwidowane spolegliwość
Unia pracuje nad wizją ISO 9000 – 2005r. Trzeba zintegrować zarządzanie jakością BHP I środowiskiem.
Jakie nastąpiły zmiany:
Rodzina norm ISO 9000-2000r to zakres norm podstawowych systemów zarządzania jakością, terminy, definicje. Opracowano ją w celu wspomagania we wdrożeniu systemów. W niej opisano podstawowy system zarządzania jakością I określono terminologią. Zastąpiła ona normę ISO 8402 – 1995r. Następna norma to ISO 9001. W niej wyspecyfikowano wymagania dotyczące systemu zarządzania jakością gdy organizacja potrzebuje wykazać swoją zdolność do…
W normie ISO 9004 podano wytyczne w której wzięto pod uwagę skuteczność I efektywność zarządzania jakością. Celem jej jest doskonalenie funkcjonowania organizacji I zadowolenia Klienta. Norma ISO 19011. Trzeba ją mieć by starać się o ISO 9001. Podano w niej wytyczne dotyczące audytowania systemów zarządzania jakością I zarządzanie wpływem na środowisko.
Norma ISO 9001 podaje nam określone zasady, które trzeba spełniać:
1. orientacje na klienta –podejście uwzględniające w systemie zarządzania jakością analizowanie wymagań klienta. Z niej określa się procesy przyczyniające się do wymagań / akceptacji Klienta I utrzymanie tych procesów pod nadzorem. Cały system musi mieć ciągłe doskonalenie.
2. Przywództwo – zaangażowanie od kierownictwa do najniższego
3. zaangażowanie ludzi
4. podejście procesowe – systematyczne identyfikowanie procesów stosowanych w organizacjach I zarządzanie nimi a w szczególności wzajemne oddziaływanie między nimi .
5. podejście systemowe- w podejściu trzeba: 1. Określić potrzeby I oczekiwania klientów I innych zainteresowanych. 2. Ustanowienie w organizacji polityki jakości I celów dotyczących jakości. 3. Określenie procesów I odpowiedzialności niezbędnych do osiągnięcia celów jakościowych. 4. Określenie I zapewnienie zasobów niezbędnych do osiągnięcia tych celów. 5. Ustanowienie metod pomiaru skuteczności I efektywności każdego procesu/pomiaru. 6. Określenie środków zapobiega nie zgodnością eliminując ich przyczyny. 7. Ustanowienie I zastosowanie procesu ciągłego doskonalenia systemu zarządzania jakością.
6. podejście systemowe do zarządzania jakością
7. ciągłe doskonalenie
8. podejmowanie decyzji na podstawie faktów
9. wzajemne korzystne powiązania z dostawcami
Polityka jakości I cele są ustalane jako podstawowe wytyczne do kierowania jakością. Celem jakości muszą być mierzalne. Określa się je w kierunku:
1. pozytywnego wpływu na jakość wyrobów
2. skuteczności operacyjnej
3. wyników finansowych
Rola najwyższego kierownictwa w systemie:
1. ustanawiać politykę jakości
2. promowanie tej polityki
3. zapewnienie, że wymagania klienta są priorytetem całej organizacji
4. procesy będę nakierowane na cele jakościowe
5. zapewnienie że do osiągnięcia tych celów jest ustanowiony, wdrożony I utrzymany, skuteczny I efektywny system zarządzania jakością.
6. Dyrekcja ma zapewnić dostępność niezbędnych zasobów oraz dokonywać przeglądów
7. Dokumentacja, umożliwia kontrolowanie zamiarów, komunikowanie się. Rodzaje dokumentacji:
- - księga jakości (informacje spójne o systemie zarządzania jakością)
- - plany jakości (przedstawia się jak system jest stosowany do określonego wyrobu czy przedsięwzięcia)
- - specyfikacje (dokumenty ustalające wymaganie np. techniczne)
- - wytyczne (ustalają zalecenia, propozycje)
- - procedury, instrukcje, rysunki (jak wykonywać)
- - zapisy o dokonanych osiągnięciach
Metrologia, controling, narzędzia
ZIP 22
HENKE Artur
KONIECZNY Artur
ZAJĄC Łukasz
ZMARLAK Łukasz
Całość w załączniku.