Niewypłacanie wynagrodzenia a obowiązek pracodawcy wobec pracownika terminowego.
Przybliżając podany problem musimy zinterpretować w szczególności określenia „pracodawca” i „pracownik terminowy”.
Z pierwszym określeniem mając na uwadze Kodeks Pracy raczej nie ma problemu, gdyż już w Dziale Pierwszym w Art. 3 możemy przeczytać, iż „Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników”
Drugie określenie niestety przysporzy nam trochę kłopotów, gdyż samo w sobie w Kodeksie Pracy nie występuje. Spróbujmy, więc posiłkując się w/w kodeksem, oraz w małej mierze Kodeksem Cywilnym przybliżyć sobie to pojęcie.
Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. [Art. 2. KP]
Moduł „terminowy” nasuwa nam na myśl, że to pracownik, który swój stosunek pracy ma uzależniony od terminu, w jakim jest zatrudniony.
Kodeks Cywilny informuje nas, że przepisy Prawa Pracy nie odnoszą się do prac świadczonych w ramach umów cywilnych (o dzieło, zlecenia, agencyjnej), ponieważ nie mają charakteru pracy podporządkowanej i wynikają z innych stosunków niż stosunek pracy.
Możemy, więc przyjąć, że „pracownik terminowy” to osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę.
Mając wyjaśnione zagadnienia możemy skupić się na temacie pracy.
Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.[ Art. 22 1. KP]
Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.[ Art. 78 1. KP]
Prawo pracownika do wynagrodzenia powstaje w momencie nawiązania stosunku pracy. Wynagrodzenie za pracę jest koniecznym świadczeniem, które pracodawca zobowiązany jest wypłacić pracownikowi za jego pracę według z góry ustalonych stawek. Wynagrodzenie występuje wszędzie tam, gdzie ma miejsce praca podporządkowana i jest świadczeniem za pracę faktycznie wykonaną. Jeśli pracownik niewykonywał pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy, to również przysługuje mu wynagrodzenie- nie niższe od najniższego wynagrodzenia (ustalonego przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej).
Jeśli jednak przestój w pracy nastąpił z winy pracownika, to wynagrodzenie mu nie przysługuje.
Pracodawca jest obowiązany wypłacić wynagrodzenie w miejscu, terminie i czasie określonym w regulaminie pracy lub w innych przepisach prawa pracy.[ Art. 86 1. KP]
Miejsce, termin i czas dokonywania wypłat wynagrodzenia musi być określone (w regulaminie pracy lub w innych przepisach prawa pracy) i nie może być przez pracodawcę dowolnie zmieniane. Pracownikowi w przypadku opóźnień wypłaty wynagrodzenia, przysługuje roszczenie o należne wynagrodzenie oraz o odsetki.
Kto wbrew obowiązkowi nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę
[…] – podlega karze grzywny.[ Art. 282 1. KP]
Jeśli pracodawca jest niewypłacalny należności z tytułu wynagrodzenia za pracę mogą być zaspokojone przez Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.(Na podstawie Ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
z dnia 29 grudnia 1993 Dz.U. z 2002r. Nr 9 poz. 85.)
Bardzo podobnie wygląda ten problem w odniesieniu do osób świadczących pracę w ramach umów cywilnych. Dla przykładu w umowie o dzieło obowiązkiem zamawiającego jest uiszczenie wynagrodzenia. Obowiązki wykonawcy dotyczą głównie sporządzenia dzieł w odpowiednim terminie i odpowiedniej jakości.
Gdy praca opóźnia się tak bardzo, że nie jest prawdopodobne ukończenie jej w przewidzianym czasie, zamawiający może od umowy odstąpić.