Wieloszczeblowy rachunek kosztów

WIELOSTOPNIOWY RACHUNEK KOSZTOW

Rachunek kosztów zmiennych stanowi punkt wyjścia dla rozwoju wielostopniowego rachunku kosztów. W tym rachunku dąży się do przyporządkowania kosztów stałych produktom, grupom produktów w dziale produkcyjnym czy tez poszczególnym szczeblom zarządzania. Rachunek ten odznacza się ze prezentowane są dane dotyczące poszczególnych działań, usług czy też produktów z punktu widzenia wypracowanej marży, takie podejście umożliwią ocenę poszczególnych środków odpowiedzialności. Punktem wyjścia zastosowania tego rachunku będzie określenie tych ośrodków. Możemy mówić o ośrodkach odpowiedzi:
1. Za koszty
2. Za zysk
3. Za inwestowanie.
W ośrodkach odpowiedzi ZA KOSZTY kierownik ma prawo do podejmowania decyzji wpływających na poziom kosztów. Tymi ów odpowiedziami za koszty mogą być wydziały, poszczególne działy, grupy, brygady. A zatem kierownik musi mieć przede wszystkim swobodę podejmowania decyzji. Kierownik działu zaopatrzenie będzie ponosił odpowiednio za koszty dostaw, główny energetyk będzie odpowiadali za koszty związane z energią. W ośrodkach odpowiedzi za koszty mogą być wyodrębnione mniejsze jednostki i przykładowo mogą być nimi stan pracy, maszyny, specjalne linie technologiczne, czy też budynki. Przy wyodrębnianiu ośrodków odpowiedzi możemy stosować różne kryteria wyodrębnienia, Np. kryterium terytorialne, organizacyjne, technologiczne. W przypadku tego kryterium będą procesy zamknięte w obszarze ośrodka odpowiedzialności.
W przypadku ośrodka odpowiedzialności za zysk kierownik w tym przypadku jest odpowiedzialny za wysokość kosztów i przychodów i tym samym za wysokość zysków.
Przykładowo w wielozakładowym przedsiębiorstwie każdy z zakładów może być odpowiedzialny za zysk, jeżeli dokonuje sprzedaży i decyzji cenowej. Ośrodki odpowiedzialności za zysk SA oczywiście usytuowane na wyższym poziomie niż centra kosztów. Przy ich wyodrębnieniu stosuje się te same kryteria, co przy wyodrębnianiu ośrodków odpowiedzi za koszty.
Ośrodki dopowiedzi za inwestowanie, w tym przypadku kierownik jest odpowiedzialny za decyzje dotyczące kosztów i przychodów i może dokonywać zmian w zakresie posiadanych zdolności produkcyjnych. W wielostopniowym rachunku kosztów mamy do czynienia z domniemanym ujęciem kosztów stałych niż w rachunku kosztów zmiennych te koszty stałe były ujmowane łącznie i odejmowane od marzy brutto w całości w celu ustalenia wyniku. W przypadku wieloszczeblowego rachunku, koszty stałe nie stanowią jednego bloku, jednej sumy, ale składają się z wielu segmentów. Każdy z segmentów kosztów stałych tworzony jest poprzez identyfikowanie danych źródłowych kosztów z wyodrębnionymi obiektami kosztowymi, a zatem w tym rachunku kosztu, koszty stałe mogą być agregowane dla dowolnej liczby obiektów kosztowych hierarchicznie uporządkowanych.
Przykładowo możemy mówić o:
1. Kosztach stałych produktu
2. Grupy produktów
3. Podmiotu wewnętrznego
4. Kosztach stałych obszarów działalności
5. Kosztach stałych obszarów firmy

Do kosztów stałych produktu możemy zaliczyć opłaty, licencje, amortyzacje maszyn i urządzeń specjalistycznych, koszty dzierżawy i inne koszty, jeżeli sa ponoszone w związku z produkcja określonego produktu. Koszty stałe grup produktów to rodzaj kosztów, które powstawały w związku z realizacja określonej grupy produktów, koszty utrzymania w gotowości maszyn uniwersalnych, koszty ich amortyzacji.
Koszty stałe podmiotu wewnętrznego – tworzą tą grupę te koszty, które nie mogą być zaklasyfikowane ani do kosztów stałych grupy produktów, koszty kierownictwa, koszty utrzymania pomieszczeń, koszty szkoleń.
Koszty stałe obszarów działalności to koszty związane z funkcjonowaniem całego obszaru wyodrębnionego w firmie ( koszty utrzymania budynków, w których funkcjonuje kilka ośrodków odpowiedzialności).
Koszty stałe firmy, płace naczelnego, koszty ochrony, koszty utrzymania budynku ogólnego przeznaczenia. Przy posługiwaniu się wieloszczeblowym rachunkiem kosztów będziemy mieli do czynienia z kilkoma stopniami marży