Cytologia.

mszaki-briologia porosty-lichenologia drobnoustroje-mikrobiologia człowiek-antropologia pasożyty-parazytologia owady-entomologia ryby-ichtiologia glony-algologia

DETERMINANTY ŻYCIA-oddychanie-wytwarzanie energii homeostaza-zdolność do utrzymywania równowagi wewnątrzustrojowej niezależnie od czynników atmosferycznych odżywianie rozmnażanie budowa k-kowa ruch białka i kwasy nukleinowe dziedziczenie ewolucja metabolizm

POZIOMY ORGANIZACJI ŻYWEJ MATERII-k-ka,tkanka,narząd,ukł.narządów,organizm,populacja,biocenoza,biosfera

NAUKI Z POGRANICZA:biochemia,biofizyka,biogeografia,biotechnologia

BIOLOGII STOSOWANEJ:medycyna,farmacja,weterynaria,leśnictwo,ogrodnictwo,klimatologia

INDUKCJA-rozumowanie,którego istotą jest przechodzenie od szczegółu do ogółu

DEDUKCJA-od ogółu do szczegółu

ŻYCIE:zespół prcesów fizycznych i chemicznych związanych ze wzrostem,przemianą materii,rozmnażaniem,dziedzicznością,przeobra żeniami,jakie zachodzą w organiźmie

ORGANIZACJA PRZESTRZENNA K-KI ZWIERZĘCEJ-k-ka zwierzęca różni się od roślinnej składem chemicznym(więcej białka i tłuszczów,mniej wody i cukrów) k-ki plazmatyczne-żywe eukariotyczne-zwięrzęcajądro nieeukariotyczne-sinice i bakterie komórczaki-wiele jąder erytrocyty-nie mają jądra k-ki sitowe u roślin-nie ma jądra

BŁONA K-KOWA:budowa-lipidy,białka integralne(przenikają przez dł.błony),białka peryferyjne(na lub pod powierzchnią błony) Szerokość błony k-kowej 6-10nm.Na powierzchni błony znajdują się glikolipidy(tłuszcze z cukrem) i glikoproteiny(białko z cukrem) glikolipidy,glikoproteiny-glikokaliks fosfolipid-hydrofilowa główka i hydrofobowy ogonek

WŁAŚCIWOŚCI I FUNKCJE BŁONY-jest składnikiem protoplastu(element żywy k-ki) jest selektywna(wybiórcza)-wybiórczo wybiera substancje, które przez nią przenikają.Tylko woda i gazy oddechowe i proste zw.tłuszczowe swobodnie przenikają przez błonę powierzchnia zew.
i wew. różnią się jest spolaryzowana(pobudliwa,wrażliwa na bodźce)-na i pod powierzchnią są rózne ładunki elektryczne oddziela środowisko wew od zew k-ki podstawą powstania nowej błony jest rozbudowa błony już istniejącej błony oddzielają organelle k-kowe od cytoplazmy warunkują przedziałowość k-ki,co umożliwia,że coś się rodzi,a coś umiera

ENDOCYTOZA-transport substancji do wnętrza k-ki za pomocą wodniczek pokarmowych

PLAZMOLIZA-odciągnięcie wody z k-ki roślinnej umieszczonej w roztworze hipertonicznym

DEPLZAMOLIZA-odzyskiwanie przez k-kę jedności przez ponowne pobranie wody z roztworu hipotonicznego

DYFUZJA PROSTA OSMOWA-transport substancji zgodnie z gradientem stężeń(od stęż.wyższego do niższego)

DYFUZJA WSPOMAGANA-transportsubstancji zgodnie z gradientem stężeń,przy udziale przenośników białkowych

TRANSPORT AKTYWNY-transport wbrew gradientowi stężeń przy udziale przenośników białkowych i energii z ATP

ROZTWÓR HIPERTONICZNY-wyższe stężenie roztworu na zewnątrz HIPOTONICZNY-niższe stężenie roztworu na zew. IZOTONICZNY-o jednakowym stężeniu

GEN-połączenie Aparatu Golgiego lizosomów i retikulum endoplazmatycznego

PROCES METABOLICZNY ORGANELLUM K-KOWE
transport wewnątrzk-kowy siateczka wewnątrzplazmatyczna
synteza lipidów retikulum gładkie
synteza ATP(prod.energii) mitochondria
trawienie wewnątrzk-kowe lizosomy
serekcja(wydzielanie k-kowe) aparat golgiego
synteza kwasów nukleinowych jądro k-kowe
fotosynteza chloroplasty
synteza białek rybosomy

MITOCHONDRIUM W K-CE:występuje w k-kach eukariotycznych zawierających jądro(w k-kach prokariotycznych zamiast mitochondrium występują mezosomy)

POCHODZENIE MITOCHONDRIUM:ma pochodzenie bakteryjne(endiosymbiotyczne). Powstały z symbiozy organizmów prokariotycznych.Dowody: mitochondria mają własne DNA, RNA ma własne rybosomy identyczne z org. Prokariotycznymi podążają tam,gdzie jest energia,czyli mają zdolność ruchu zdolność do podziału,niezależnie od k-ki otoczone podwójną błoną białkowo-lipidową(wew i zew)

Rodzaje fosforylacji-substratowa,fotosyntetyczna,oksydacyjna

FUNKCJE MITOCHONDRIUM:uczestniczą w oddychaniu tlenowym wewnątrzk-kowym,zachodzi w nim cykl mocznikowy w którym powstaje mocznik-tylko w wątrobie

ETAPY ODDYCHANIA-AA/ glikoliza(wspólna dla oddychania tlenowego i bez) rozpad glukozy na 2 triozy->kwasy pirogronowe) etap beztlenowy,zachodzi w cytoplaźmie wynikiem są cząsteczki ATP BB/w mitochondrium reakcja pomostowa powstał acetylokoenzym A przekształcenie kwasu pirogronowego w acetylen COA CC/cykl krebsa(w matrixie)(całkowite utlenienie octanu w cykl przemian kwasu cytrynowego do kwasu szczawiooctowego)zachodzą tam dwie dekarboksylacje i 4 odwodorowania i jedna fosforylacja produktem jest powstawanie wodorów DD/(grzebień mitochondrialny) łańcuch oddechowy polega na transporcie atomów wodoru na tlen przez system przenośników,któremu towarzyszy gromadzenie energii w ATP (fosforylacja oksydacyjna) produktem jest cząsteczka wody C6H2OO6+O2->CO2^+H2O+36ATP

KSZTAŁT,WIELKOŚĆ I POŁOŻENIE JĄDRA:w k-kach dojrzałych jądro przesuwa się na obrzerza w k-kach młodych jądro jest w centrum kształt może być kulisty bądź wrzecionowaty 5-25 mm

ROLA JĄDRA:reguluje wszystkie procesy metaboliczne w k-ce przechowuje informacje genetyczne w postaci DNA(decyduje o dziedziczeniu cech) bierze udział w podziałach k-kowych rodzaje podziału k-kowego:mitoza-podział k-ek somatycznych(ciała) mejoza-podział k-ek generatywnych(k-ki macierzyste gamet)

FAZY MITOZY:profaza-powstają chromosomy i zanika błona,zanika jąderko,tworzą się włókna wrzeciona podziałowego(na biegunach chromosomy grubieją,każdy z nich dzieli się na dwa chromatydy połączone centromerem metafaza-chromosomy ustawiają się w płaszczyźnie równikowej k-ki włókna wrzeciona podziałowego łączą się jednym końcem z biegunem k-ki,a drugim z centromerami chromosomów sygnałem kończącym jest pęknięcie centromerów anafaza-włokna wrzeciona kurczą się i odciągają od biegunów k-ki połówki chromosomów czyli chromatydy(chromosomy potomne) kończy się z chwilą kiedy chromosomy osiągną bieguny k-ki,a włókna wrzeciona zanikną teleofaza-despiralizacja chromosomów podział cytoplazmy

FAZY MEJOZY:profaza I-znacznie dłuższa od profazy mitotycznej składa się z pięciu stadiów powstają chromosomy grubienie chromosomów i każdy się dzieli na 2 chromatydy połączone centromerem chromosomy homologiczne łączą się w pary tworząc biwalenty zachodzi crossing over(wymiana,wskutek pękania chromosomów,odpowiadających sobie odcinków chromosomów homologicznych.Chromosomy homologiczne,złożone z dwóch chromatyd,łączą się ze sobą,tworząc biwalenty)sensem biologicznym co jest wymieszanie się materiału genetycznego od ojca i matki,chromosomy homologiczne po co rozchodzą się,ale nie mogą całkowicie się rozdzielić,bo trzymają je chiazmy,czyli miejsca,gdzie zaszło co zanika błona jądrowa,zanika jąderko,tworzą się włókna wrzeciona podziałowego metafaza I-w płaszczyźnie równikowej k-ki ustawiają się w biwalenty sygnałem kończącym jest zanik chiazm anafaza I-włókna wrzeciona kurczą się i odciągają od biegunów k-ki całe chromosomy
teleofaza I-włókna wrzeciona zanikają chromosomy osiągają bieguny k-ki odtwarza się błona jądrowa zaczyna się cytokineza profaza II-jedna i druga k-ka przechodzą podział jednocześnie,którego przebieg podobny jest do mitozy

MITOZA
-zachodzi w k-kach somatycznych
-warunkuje wzrost ciała
-sposób rozmnażania org.jednok-kowych
-umożliwia przekazanie identycznej inf.genetycznej
powstają po niej 2 k-ki potomne o diploidalnej liczbie chromosomów i zredukowanej do połowy ilości DNA
-krótsza,składa się z jednego podziału
--w profazie nie zachodzi co,chromosomy nie łączą się w pary...............................
w płaszczyźnie równikowejustawiły się chromosomy
sygnałem kończącym jest zanik centromerów w anafazie
-do biegunów k-ki wędrują chromatydy,połówki chromosomów
MEJOZA
-w k-kach generatywnych
-wytworzenie gamet i zarodników
-rozmnażanie płciowe org.wielok-kowych
-warunkuje zmienność w przyrodzie
-powstają po niej k-ki o haploidalnej liczbie chromosomów czterokrotnie zmniejszoną ilością DNA
-dłuższa,dwa podziały
-w profazie I zachodzi co,jest dłuższa,ma 5 faz,chromosomy homologiczne łączą się w biwalenty
-ustawiły się biwalenty
-zanik chiazm w anafazie I
-chromosomy homologiczne