Historia - daty - XVIw.
1501 przywilej mielnicki ALEKSANDER-elekcja na tron polski senat-najwyższym organem władzy
1503- 6 letni rozejm z Moskw?
1504 Przywilej piotrkowski ALEKSANDER-walka z magnaterią i senatem ograniczenie rozdawnictwa dóbr koronnych zakaz łączenia w jednym ręku kilku urzędów (INCOMPATIBILITAS) zwłaszcza wysokich godności
1505 -konstytucja Nihil novi
11 V 1505- papie? Juliusz II w li?cie do wielkiego mistrza wzywa do ho?-du królowi polskiemu i poszanowania traktatu toru?skiego.
1504 i 1606- rokowania w Szczecinie delegacji polskiej z ksi?ciem Bo-gus?awem X (rozmowy przerwano w Chojnicach, gdy zmar? Al.Jagiello?czyk
1506- delegacja polska na wniosek sejmu ??da ho?du od zakonu.
1507- uklad o wzajemnej pomocy wielkiego mistrza Fryderyka z mistrzem zakonu inflanckiego Walterem von Plettenbergiem w K?ajpedze.
1508- rozejm z Moskw?
1511- ordynacja pruska (dotyczy?a administracji kraju, handlu, s?dow-nictwa i obrony).
1511- tajne poselstwo cesarza Maksymiliana w Moskwie, uzgodnienie rozpocz?cia wojny z Polsk? na rok 1515
1513- poselstwo polskie na soborze latera?skim domaga si? zmuszenia zakonu do pos?usze?stwa.
1517- król Zygmunt Stary przyst?puje do tworzenia floty.
1517r. Marcin Luter niemiecki zakonnik w Wittenberdze ogłasza 95 tez krytykujących hierarchie kościelną
1519-1522 Ferdynand Magellan odbył pierwszą podróż dookoła świata
1519- wybuch wojny z zakonem( koniec 1521) do 1521 okr?ty polskie blokowa?y porty zakonu w Krolewcu i Pi?awie.
XII 1519- sejm w Toruniu uchwali? wypowiedzenie wojny z zakonem
30 XII 1519- wojska polskie wkraczaj? na ziemie zakonu zajmuj?c szyb-ko Pomezani?.
18 I 1520- rozbicie g?ównych si? zakonu pod Pas??kiem
18 VI 1520- zjazd stanów pruskich za??da? od Albrechta szybkiego za-warcia pokoju
10 X 1520- koniec obl??enia Gda?ska, wojska niem. wycofa?y si? pod Oliw?.
15 IV 1521- rozejm toru?ski zawarty na 4 lata
1522- w li?cie do Adriana Flinta Z.Stary pisze, ?e kpt. podlega wy??cznie jurysdykcji królewskiej w zadaniach i spraw morskich ?in rebus et caisis maritimis? - ?milites nostri maritimi? ?o?nierze morscy
1522- flota królewska zosta?a rozwi?zana- istnia? ok.5 lat
1524- cesarz prowadzi poufne rokowania z Moskw? przeciw Polsce
1524- w Gda?sku Jan ?aski doprowadzi? do podpisania uk?adu o wzajemnej pomocy z Francj? na wypadek wojny z Dani?, Maklenburgi?, Pomorzem zach.
9 IV 1525- pokój krakowski podpisany przez króla ,pe?nomocników krzy?. i przedsta-wicieli stanów pruskich.
10 IV 1525- ho?d pruski z?o?ony przez ksi?cia Albrechta królowi Zyg.Staremu.
1525r.kwiecień hołd pruski Inflanty Łotwa, Estonia
koniec I 1525- uznanie w Gda?sku luteranizmu za g?ówn? wiar?.
24 IV 1526- król wyda? zarz?dzenie przywracaj?ce religi? katolick? w Gda?sku.
9 V 1526- wydanie mandatu karnego przeciw nowej radzie Gda?ska
20 VI 1526- Z.Stary og?osi? now? ordynacj? dla Gda?ska zwana ?Statuta Sigismundi?
1542r. inkwizycja najwyższym trybunałem w sprawach o odstępstwo od wiary
1543- w Szczecinie za?o?ono pedagogium czyli szko?? ?redni? o poziomie akademii.
1545 -sobór w Trydencie
20 VII 1552- Z.August uda? si? w rejs morski na Ba?tyk(za?lubiny z morzem co mia?o znaczy?, ?e w?adza jego rozci?ga si? te? na morze) na okr?cie ??elazny Henryk?
1552- rada miejska Gda?ska wyda?a ustaw? ?Porz?dek ?eglugi i prawo morskie?( zatwierdzona przez Zyg.Augusta), uzupe?niona w 1614. Jest to jedna z najwcze-?niejszych ustaw morskich i portowych.
1556, 1590, 1597, 1613- wyst?pienie na Pom. Zach. zw?aszcza w Szczecinie mieszczan przeciwko zniemczonej radzie miejskiej i bogatego kupieckie-go patrycjatu.
2 II 1557- wielkie zwyci?stwo nad Szwedami w rejonie Wiek.
5 IV1557- król zarz?dzi? konfiskat? wszystkich statków stoj?cych w gda?skim porcie. Wybrano z nich 15.
19 VIII 1557- wypowiedzenie wojny z zakonem inflanckim.
5 IX 1557- mistrz zakonu zgadza si? na przymierze z Polsk?.
11 V 1558- wojska moskiewskie zdobywaj? Narw?.
III 1560 - Zyg. August wys?a? do Danii, Lubeki, Hamburga, Szwecji, Gda?ska, ksi?cia Albrechta listy ostrzegaj?ce przed ?eglug? do Narwy, Wyborgu, Neustadt.
31 V 1560- krol og?asza regulamin dla za?óg i kapitanów nazywanych ?stra?nikami morskimi?- ?custodes maris?.
10 VII 1560- pierwsz? wzmiank? o wystawieniu listów morskich przez Zyg.Augusta dla kapitanów w wodach inflanckich dla przybywaj?cego w Gda?sku Ket-tlera- Remberta Gilsheima.
29 IV 1561- pierwsze zachowane listy morskie m.in. dla kapitanów Mateusza Sierpin-ka, Micha?a Figenowa, Marcina Preussa.
31 III 1561- Polska uzyskuje prawa do Inflant -(Mateusz Sierpinek - nosil tytu? ?praefectus navium? by? pierwszym admira?em floty krolewskiej)
8 VII 1561- Zyg.August wprowadzi? do listów morskich artyku? ze wska?nikami dla kapitanów
1562- dowódca wojsk polskich w Inflantach Miko?aj Radziwi? zajmuje warowni? pod Ryg?
1562 -1565-ruch egzekucyjny
1563-1570 pierwsza wojna północna, wzięły w niej udział: Dania, Szwecja, Moskwa i Polska.
1563- Zyg.August zgodzi? si? nada? prawo sukcesji po Albrechcie margrabiemu Bran-denburgii Joachimowi II
1563- wyznaczono dowódc?, pierwszego kapitana floty - zosta? nim Sierpinek, a zast?c? Figenowa
IV 1563- Polska zdobywa port i zamek Parnawa, która sta?a si? baz? okretów królew-skich
5 X 1563 - przymierze Polski i Danii w Szczecinie przeciw Szwecji
27 II 1567- król poleci? przenie?? baz? floty z Gda?ska do Pucka
1568- nieudana akcja zniszczenia baz polskiej floty i jej okr?tów na Helu, w Pucku i Gda?sku przez szwedzkiego admira?a Per Larsena.
24 III 1568- król Zyg. August wyda? 2 dokumenty stanowi?ce podstaw? prawn? Komi-sji Morskiej.
1569 -zwołano do Lublina sejm walny
16 III 1569- w Lublinie, król jako najwy?szy ?t?umacz praw? og?osi? dekret o tym, ?e Prusy stawa?y si? jedn? z dzielnic kraju. Gubernator Prus - Fabian Czema.
26 IV 1569- wojska polskie wypar?y z Parnawy Szwedów.
3 VII 1569- ustawa senatu ratyfikowana(zatwierdzona )przez króla o utwierdzeniu Komisji Morskiej.
1569 unia lubelska (realna), utworzenie Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
1569- przyłączenie Ukrainy do Polski przez Zygmunta III Augusta
1570 - kongres pokojowy w Szczecinie ko?cz?cy trwaj?c? 7 lat I wojn? pó?nacn? 1563-1570)
1570- postanowiono utworzy? w Polsce szko?? wojenno-morsk?.
1570r. zgoda sandomierska miedzy luteranami, braćmi czeskimi i kalwinami
VI 1570- 3 letni rozejm z pa?stwem moskiewskim
20 VII 1570- nowa ordynacja dla Gda?ska ?Statutów czyli konsty-tucji Karnkowskiego? ( wg., których ca?kowita w?adza w Gda?sku nale?y do króla w tym panowanie nad przyleg?ym morzem czyli ?dominium maris?
V 1571 -przybycie do Warszawy wielkiego poselstwa moskiewskiego
14 VI 1571- na Bo?e Cia?o uroczyste wodowanie galeonu
16 VII 1571- Komisja Morska na polecenie króla og?asza artyku?y morskie- by?y one uzupe?nieniem znanych artyku?ów hetma?skich stanowi?cych regulamin dawnego l?dowego wojska polskiego. Artyku?y morskie to pierwszy regulamin polskiej floty wojennej- zawieraj? 28 rozdzia?ów oraz rol? przysi?gi i szczegó?owe zasady s?u?by.
XI 1571- uroczysto?? na dworze królewskim, gdzie delegacja kpt. floty polskiej wr?czy-?a królowi Zyg. srebrn? bu?aw? admiralsk? na znak,?e jest on naczelnym admira?em polskiej floty na Ba?tyku.
10 V 1572- ostatni list morski wystawiony w imieniu Zyg. Augusta dla Wolfa Munken-bekena (mia? pe?ni? stra? na ?wschodnim wybrze?u?)
7 VII 1572- zmar? Z. August - twórca i naczelny admira? polskiej floty wojennej (panowa? 33 lata)
1573 (maja)-sejm elekcyjny
1573r. akt konfederacji warszawskiej, w obronie wolności religijnej.Sejm Konwokacyjny, zjazd generalny szlachty. Wybór Henryka Walezego na króla.
1573-Walezy-król POL
r. 1575- baz? floty polskiej pozostawa? Puck, a nad Zalewem Wi?lanym Elbl?g.
7 III 1576- Batory zakaza? prowadzenia handlu z Gda?skiem kieruj?c kupców na Toru? i Elbl?g. od
12 XII 1577- delegacja Gda?ska Malborku z?o?y?a ho?d królowi St.Batorowi.
1585- król Batory odwo?uje statuty karnkowskie.
26 II 1585- og?oszenie na sejmie ?tractatus portori? czyli uk?ad portowy (zwi?ksza? dwukrotnie op?aty palowe w Gda?sku- po?owa wp?ywów sz?a do skarbu królewskiego).
1582- uk?ad z Moskw? w Jamie Zapolskim zatwierdzi? w??czenie Inflant do Polski.
7 X 1587- w katedrze oliwskiej Zyg.Waza zaprzysi?g? ?pacta conventa? i przyrzek? wystawi? dla ?Królestwa Polskiego i Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego flot? nale?ycie we wszystko zaopatrzon?? staje się królem Polski
1588 ? J.Zamoyski (z)vs Maksymilian Habsburg (pod Byczyną)
1592 ? śmierć króla Szwecji i próba objęcia tronu przez Wazę
1596r. unia brzeska. Powstanie kościoła unickiego
1598r. edykt nantejski wydany przez Henryka IV gwarantujący wolność wyznaniową protestantom
3 VIII 1598- ruszy?a armada królewska do Szwecji. Flot? dowodzi? admira? królewski Stenno Banner.