Zanim powstał Ostrowiec

Początki stałego osadnictwa nad rzeką Kamienną datuję się już od schyłku trzeciego tysiąclecia p.n.e. W okolicach Ostrowca odkryto wiele stanowisk świadczących o intensywnym zasiedleniu urodzajnych wyżyn ziemi lessowych przez ludność kultury lendzielskiej. W szczególności ta kultura pozostawiła ogromna ilość śladów obozowisk a także osad gigantów. Ich powstanie w tym regionie jest związane przypuszczalnie z kopalnią krzemienia w Krzemionkach. Na jej terenie odkryto 3 tysiące szybów górniczych w doskonałym stanie. Krzemień miał wówczas znaczenie praktyczne jako surowiec do wyrobu narzędzi, ale także jak ekwiwalent w handlu wymiennym.
W czasach rzymskich rozwijała się technika wytopu żelaza. Śladem Szerszych kontaktów handlowych ludności są liczne znaleziska monet rzymskich.
W czasach piastowskich powstały w okolicy dwa grody, być może przyszłe badania archeologiczne, choćby na terenie Ostrowca, pozwolą potwierdzić hipotezę o ciągłości osadniczej w wiekach XI - XV w rejonie miasta.
Dzieje miasta…
W dawnych wiekach Ostrowiec nie był dość znaczący na politycznej i gospodarczej mapie kraju. Z powodu raków źródeł pisanych o mieście musimy ostrożnie traktować wszelki informacje o początkach jego historii.
Za czasów panowania Bolesława Krzywoustego region wchodził w skład Księstwa Sandomierskiego. Po zjednoczeniu ziem Polskich przez Władysława Łokietka księstwo przekształcono w województwo. Po trzecim rozbiorze Polski województwo Sandomierskie zajęli Austriacy. W czasach Księstwa Warszawskiego utworzono z sandomierszczyzny departament radomski, po powstaniu Królestwa Polskiego została przywrócona nazwa województwa Sandomierskiego.
Na przecięciu ważnych szlaków, na lewym brzegu rzeki Kamiennej leżała wieś Ostrów. Mimo korzystnego położenia wieś rozwijała się wolno. Z historią powstania nazwy Ostrów wiąże się wiele legend.
Na początku XVI wieku dziedzicem był Kacper Maciejewski, potem własność Piotra Zborowskiego. W końcu XVI wieku Ostrów należał do wielkich rodów magnackich. Najpierw do rodziny Tarnowskich, później do Ostrowskich. W 1614 roku Janusz Ostrowski nadał Ostrowowi prawa miejskie. Podstawą ekonomiczną nowo powstałego miasteczka stał się handel i rzemiosło. Od tego czasu przyjęła się nazwa Ostrowiec.
Pomyślny rozwój Ostrowca zahamował się w XVII wieku. Wtedy był on własnością Wiśniowieckich, a później Sanguszków. Kolejnymi właścicielami dóbr ostrowieckich byli Czartoryscy i Lubomirscy.
Narodziny przemysłu…
W latach trzydziestych XIX wieku dobra Ostrowieckie nabywa Abraham Cohen. Niebawem sprzedaje je z pięciokrotnym zyskiem Henrykowi Łubieńskiemu. Tworzy on tu prężny ośrodek przemysłowy i buduje „Hutę Klimkiewiczów”. Bank Polski nabywa ziemie ostrowieckie. Na licytacji w 1857 roku Cukrownię w Częstocicach kupują Gustaw Landau i Robert Bothe. Pozostałą część majątku nabywa Julian Łubieński i Antoni Fraenkl.
Rozwój huty w Klimkiewiczowie. Od 1869 roku większość rządowych fabryk w okolicy staję się własnością Antoniego Fraenkla. Dwanaście lat później fabrykę wraz z dobrami ostrowieckimi przejmuje Władysław Laski. Zawiązuje on w 1886 Towarzystwo Akcyjne Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich. Szybki rozwój huty.
Na przełomie XIX i XX wieku miasto wkroczyło w okres intensywnej rozbudowy.
Do pierwszej wojny światowej miasto obejmowało obszar zamykający się w granicach ulic: Denkowska, Okólna, Młyńska – od wschodu, rzeka Kamienna, Żeromskiego, Kuźnia wzdłuż ulicy Wspólnej – od południa i zachodu, od północy Miodowa. Rozwój zabudowy przemysłowej i niekontrolowany zabudowy mieszkaniowej w znacznej mierze poza granicami miasta.
Ostrowiec między wojnami…
W 1924 roku Ostrowiec otrzymał status miasta na prawach powiatu. Miasto w tym czasie opinię brudnego zaniedbanego. Zaczęły powstawać gmachy użyteczności publicznej. W 1939 roku zaczęto budować wodociągi miejskie. Projekt ten przerwał wybuch II wojny światowej.
Lata okupacji…
Wybuch drugiej wojny światowej i rządy hitlerowców doprowadziły do katastrofalnego wyniszczenia potencjału ludzkiego. 26.10.1939 utworzono Generalną Gubernię Ostrowiec, która znalazła się na terenie dystryktu radomskiego. W1940 utworzono przy ulicy Iłżeckiej obóz pracy dla ludności Żydowskiej. Równocześnie powstają dwa obozy pracy dla Żydów.
Miasto było obszarem działalności: ZWZ, AK, PPR, GL, AL, PPS, WRN, NOW, NSZ, ZSP; ważnym ośrodkiem walki dywersyjno-sabotażowej, wywiadowczej, produkcji broni, tajnego nauczania oraz wydawania prasy konspiracyjnej, a także miejscem licznych publicznych egzekucji. Ostrowiec został wyzwolony przez Armię Czerwoną 16 stycznia 1945 roku.
Po wyzwoleniu…
Po drugiej wojnie światowej majątek huty ucierpiał w 75%. W 1945 roku zaczęto odbudowe miasta. Powrócono do przedwojennego projektu budowy ujęcia wody oraz pompowni hydroforni. Zmodernizowano i rozbudowano sieć energetyczną. Nowy projekt zagospodarowania przestrzennego przewidują pasy zieleni ochronnej aż do samego śródmieścia. W połowie lat pięćdziesiątych nastąpiła kolejna zmiana granic Ostrowca. Przyłączono: Denków, Częstocice, Kolonię Robotniczą, Zygmuntówkę, Brezelię, Koszary, Butwin, Dudy i Budy. Rozbudowa całej struktury miejskiej, rozwój oświaty, przemysłu. Przy zasadniczym udziale środków finansowych huty powstał nowoczesny szpital oraz przychodnie lecznictwa otwartego. Badania wykazały, że społeczeństwa Ostrowca jest bardzo młode. Dotkliwym problemem jest brak mieszkań w Ostrowcu.
Najstarszą częścią miasta jest dawny plac Wolności, a teraz Rynek.