Przedstaw system polityczny, zasady ustrojowe, system partyjny, organy państwowe, formę organizacji terytorialnej Republiki Federalnej Niemiec
Republika Federalna Niemiec jest to państwo związkowe leżące w Europie Środkowej pomiędzy Morzem Północnym w Morzem Bałtyckim na północy, a łańcuchem Alp na południu. Republika Federalna Niemiec graniczy z następującymi państwami:
a. na północy z Danią,
b. na wschodzie z Polską i Czechami
c. na południu z Austrią Szwajcarią
d. na zachodzie z Francją, Luksemburgiem, Belgią i Holandią.
Państwo niemieckie składa się z 16 krajów związkowych (landów). Wśród tych krajów 10 z nich wchodziło do 1990 roku w skład RFN, 5 z nich istniało na terenie byłej NRD. Natomiast 16 krajem jest Berlin.
Poszczególne nazwy landów niemieckich:
- Szlezwik - Holsztyn,
- Meklemburgia - Pomorze Pomorze Przednie,
- Saksonia,
- Hamburg,
- Brema,
- Saksonia - Anhalt,
- Brandenburgia,
- Berlin,
- Dolna Saksonia,
- Nadrenia Północna Westfalia,
- Turyngia,
- Hesja,
- Nadrenia - Palatynat,
- Badenia - Wirtembergia,
- Saara,
- Bawaria.
Stolicą Republiki Federalnej Niemiec jest Berlin. Państwo niemieckie zajmuje powierzchnię 357 tys. km2 i liczy ok. 82 milionów ludzi.
Niemcy to państwo, które jest republiką związkową o systemie parlamentarno-gabinetowym. Głową państwa niemieckiego jest prezydent federalny, wybierany raz na 5 lat, z możliwością jednorazowego ponownego wyboru przez Zgromadzenie Federalne (Bundesversammlung). Zgromadzenie Federalne składa się z posłów do parlamentu (Bundestag) i z takiej samej liczby członków wybieranych przez parlamenty krajowe.
Prezydent nie ma istotnych władczych kompetencji oraz nie ponosi odpowiedzialności politycznej. Akty prawne wydawane przez niego wymagają kontrasygnaty szefa rządu lub właściwego ministra.
Prezydent Niemiec w ściśle określonych sytuacjach ma prawo rozwiązania Bundestagu oraz odmowy nominacji konclerza. Władzę ustawodawcza sprawuje 2-izbowy parlament:
- Pierwsza izba Bundestag o 4-letniej kadencji liczący 656 posłów wybieranych w głosowaniu powszechnym według podwójnego systemu. Połowa posłów jest wybierana osobowo na zasadzie większościowej. Druga połowa zostaje wybierana na zasadzie proporcjonalności z list partyjnych (warunkiem jest uzyskanie przez partię określonego minimum wyborczego),
- druga izba Rada Federalna (Bundesrat), odpowiednik senatu składa się z 69 przedstawicieli rządów krajowych , wybieranych proporcjonalnie do liczby mieszkańców kraju.
Władzę wykonawczą sprawuje kanclerz federalny (Bundeskanzler), odpowiednik premiera oraz kierowany przez niego rząd. Kanclerza wybiera Bundestag bezwzględną większością głosów na wniosek prezydenta federalnego lub jeśli wniosku tego nie przyjmie z własnej inicjatywy zwykłą większością głosów. Prezydent federalny powołuje wybranego kanclerza oraz zaproponowanych przez niego ministrów. Kanclerz ustala wytyczne polityki i ponosi jednoosobową odpowiedzialność. Uchwalenie przez Bundestag wotum nieufności dla kanclerza musi być konstruktywne tzn. połączone z jednoczesnym wyborem nowego kanclerza Rząd jest odpowiedzialny przed parlamentem. Do naczelnych organów państwa należą Federalna Izba Obrachunkowa - niezależny organ sprawujący kontrolę działalności finansowo-gospodarczych i administracyjnych państwa. Izbą kieruje przewodniczący i wiceprzewodniczący, którzy powoływaniu są przez prezydenta federalnego na wniosek rządu. Wyniki kontroli są przedstawiane rządowi, parlamentowi i Radzie Federalnej.
Federalny Trybunał Konstytucyjny jest złożony z 16 sędziów. Wybieraniu są oni na 12 lat kadencji (sześciu przez Bundestag i sześciu Bundesrat). Trybunał pilnuje zgodności prawa z konstytucją, Ma on prawo uchylać ustawy lub inne akty normatywne, federalne lub krajowe, uznane przez niego za sprzeczne z konstytucją. Ponadto rozpatruje skargi obywateli dotyczące naruszenia ich praw. Wymiar sprawiedliwości sprawują naczelne federalne organy sprawiedliwości. Trybunał - w zakresie sądownictwa powszechnego oraz sądy szczególne:
administracje socjalne, pracy, finansowe, patentowe i dyscyplinarne. W krajach związkowych działa odpowiednie sądownictwo krajowe. Kraje związkowe posiadają szeroką autonomię (z wyłączeniem obrony i częściowo finansów oraz spraw zagranicznych. Systemu ustrojowe i konstytucyjne krajów związkowych Niemiec muszą odpowiadać podstawowym założeniom konstytucyjnym federacji. Jego kompetencję ustawodawcze i wykonawcze określa generalnie konstytucja Niemiec.
Główne partie polityczne w Niemczech to:
- Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (CDU), jej odpowiednikiem w Bawarii jest Unia Chrześcijańsko-Społeczna (CSU),
- Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (SPD),
- Wolna Partia Demokratyczna (FDP).
Poza tym w parlamencie istnieje:
- Partia Demokratycznego Socjalizmu (PDS),
- SED,
- Sojusz 90/Zeloni, określający się jako ekologiczno-socjalny.
Ważniejsze centrale związkowe:
- Federacja Niemieckich Związków Zawodowych (Deutscher Gewerkschafstbund, DGB). Założony w 1949 liczący ok. 12 mln członków,
- Niemiecki Związek Zawodowy Pracowników Umysłowych (Deuthche Angestellten - Gewerkschaft, DAG), został on założony w 1949, liczący ok.600 tys. członków,
- Federacja Chrześcijańska Związków Zawodowych (Christlich Gewerkschaftbund Deutschlands, CGD), Związek załozony w 1959 roku, liczący ok. 300 tys. członków
- Federacja Urzędników Niemieckich (Deutscher Beamtenbund, DBB), został założony w 1949 roku.
BIBLIOGRAFIA:
1.Encyklopedia Powszechna PWN 6-cio tomowa, Warszawa 1996