“Uzasadnij twierdzenie - Wiosna Ludów była rewolucją świadomości.”

“Uzasadnij twierdzenie - Wiosna Ludów była rewolucją świadomości.”



Wiosną ludów nazywamy okres 1848-1849, podczas którego nastąpiły liczne rewolucje w wielu państwach Europy. W każdym państwie pobudki rewolucyjne były nieco inne, jednakże w swojej pracy postaram się udowodnić, że była to ogólno-europejska rewolucja świadomości ludzi Starego Kontynentu.

Określenie “Wiosna Ludów” jest pojęciem bardzo szerokim, ponieważ oznacza ono społeczności walczące o niepodległość swoich państw, ich zjednoczenie lub uzyskanie autonomii, a także warstwy społeczne, które starały się o możliwość uczestniczenia w życiu politycznym kraju. Przyczyn tego międzynarodowego ruchu można dopatrywać się w coraz większej w tamtych czasach świadomości społecznej, chęci polepszenia warunków życia (szczególnie w obliczu kilkuletniego kryzysu ekonomicznego i nieurodzaju rolnego), a także ze zwykłej chęci wzbogacenia się i posiadania większego wpływu na otoczenie przez burżuazję. Głód w tamtym okresie spowodowany był zarazą ziemniaczaną, która zniszczyła wiele upraw podstawowego wówczas pożywienia biedniejszych obywateli. Wystąpiły także liczne fale epidemii w tym np. tyfusu. Ludzie wycieńczeni głodem często zapadali w krótkim czasie na choroby przez osłabienie organizmu. Nędzna sytuacja szczególnie najbiedniejszych warstw społeczeństwa spowodowała wrogie nastawienie wobec władzy, zaczęły one się domagać zmian, niektórzy też udali się na emigrację, na przykład do najwspanialszego państwa na świecie - Stanów Zjednoczonych Ameryki.

W lutym 1848 r. w wielu miastach Francji opozycja władzy organizowała bankiety, czyli przyjęcia, na których w sposób legalny spotykały się osoby niezadowolone z sytuacji panującej w kraju. Zakaz organizowania tego rodzaju spotkania w Paryżu wywołał na jego ulicach demonstrację 22 lutego. Została ona brutalnie rozpędzona siłowo. Padły strzały, a zabitych zostało ponad 50 osób. Walka toczyła się jeszcze przez dwa dni, po czym Ludwik Filip abdykował i zbiegł z kraju, a władzę przejął w nim Rząd Tymczasowy. Następnego dnia ogłosił Francję republiką. Zniósł on także karę śmierci i niewolnictwo w podległych Francji koloniach. Ograniczono czas pracy do 10 godzin w Paryżu oraz 11 godzin na prowincji. Zniesiono cenzurę oraz umożliwiono zbieranie się zgromadzeń. Utworzono Komisję Luksemburską, która czuwać miała nad bytem najbiedniejszych obywateli kraju, a także wprowadzono powszechne prawo wyborcze dla wszystkich dorosłych mężczyzn. Warto zaznaczyć, że w 1850 roku już po przejęciu władzy we Francji przez bratanka Napoleona Bonapartego - Ludwika Napoleona Bonapartego wprowadzono liczne ustawy ograniczające prawa wyborcze obywateli, co spotkało się z niezadowoleniem społeczeństwa, które zdążyło już w tym czasie przyzwyczaić się do większych swobód i praw. Nauczyło się ono, że dotychczasowy ład można zmieniać, że nic nie jest stałe. We francuzach zaczęła jeszcze bardziej niż dotąd rozwijać się świadomość społeczna.

Liczne wystąpienia w krajach niemieckich w marcu 1848 roku ukazują jak silną tożsamość narodową posiadały społeczeństwa tych państw. Ludzie pragnęli utworzenia jednego państwa niemieckiego, w którym nie byłoby cenzury i istniałaby liberalna konstytucja. Skala demonstracji spowodowała, że zagrożeni utratą władzy władcy księstw i królestw niemieckich poczęli iść na ugody, takie jak wolność prasy, czy dopuszczanie do władzy reformatorów. Ludność wiejska domagała się uwłaszczenia i zniesienia obciążeń feudalnych. Jednakże król Pruski Fryderyk Wilhelm IV nie zgodził się na projekt zjednoczenia państw niemieckich pod swoim przewodnictwem. Twierdził, że władza z rąk ludu byłaby dla niego uwłaczająca. 23 lipca 1849 r. ostatecznie doprowadził do upadku rewolucjonistów, przejmując ich ostatnią placówkę, czyli twierdzę Rastatt w Badenii.

W Cesarstwie Austriackim pod rządami Habsburgów mieszkały liczne mniejszości narodowe, które domagały się większego udziału w rządach. Niektóre z mniejszości posiadały też silną tożsamość narodową i pragnęły autonomii, a nawet niepodległości. Jednakże liczne konflikty pomiędzy samymi mniejszościami ułatwiły opanowanie sytuacji władcy cesarstwa. Domagano się zniesienia pańszczyzny, wprowadzenia konstytucji oraz wolności zgromadzeń i druku. Cesarz Ferdynand I ogłosił, że wprowadzi zmiany ustrojowe, a także odwołał znienawidzonego przez społeczeństwo kanclerza Klemensa Metternicha. Konstytucja mimo, że nadana dla wielu wiedeńczyków była uznana za niewystarczającą. Marzenia rewolucjonistów o dalszych reformach kraju zniszczył jednak bratanek władcy, Franciszek Józef, który objął władzę w grudniu 1848 roku. Zamienił on cesarstwo w monarchię absolutną i rozprawił się z rewolucjonistami.

W 1848 roku rewolucja wybuchła również w Królestwie Obojga Sycylii. Ferdynand II Burbon został zmuszony wprowadzić reformy polityczne, a także wprowadzić konstytucję. Podobnie sytuacja miała się w Królestwie Sardynii, gdzie również władca (Karol Albert) wyraził zgodę na przeprowadzenie reform, gdyż uległ sile demonstracji rewolucjonistów. Po tym jak papież Pius IX nie wyraził zgody na zjednoczenie Włoch musiał on z nich uciekać przed wściekłymi na niego Rzymianami. Włosi próbowali zjednoczyć swoje ziemie i wyzwolić je spod panowania Habsburgów. Karol Albert - król Sardynii przyłączył się do Włochów, jednak jego marne zdolności strategiczne sprawiły, że jego siły zostały rozgromione przez siły cesarstwa. Ostatecznie również papież odzyskał władzę, dzięki pomocy Ludwika Napoleona Bonapartego, który przywrócił porządek w Państwie Kościelnym.
Rewolucjoniści oficjalnie ponieśli porażkę. Jednakże cały ich trud nie poszedł na marne. W Europie zachodniej zniknęła pańszczyzna, wiele krajów doczekało się konstytucji, poszerzono swobody obywatelskie. Wydarzenia te pokazały, że Święte Przymierze nie jest trwałe, posiada słabości, nie zawsze występuje w nim zbieżność interesów i można się mu przeciwstawić. Przede wszystkim jednak Wiosna Ludów przyczyniła się do zwiększenia świadomości społeczeństwa. Zdało ono sobie sprawę, że może przeciwstawić się monarchom całego świata, jeśli tylko będzie w stanie się zjednoczyć. Zaczęło się domagać większych praw, zniesienia cenzury, możliwości uczestniczenia w rządzeniu państwem. Wiele narodów wzmocniło również swoją tożsamość narodową. Rewolucje ukazały też siłę nowej grupy społecznej - klasę robotników.